1 - در راءس امور قرار دادن خویشان

یکى از فرازهاى برجسته تاریخ اسلام ، که در آن امر به معروف و نهى از منکر یاران و اصحاب بزرگ پیامبر اکرم (ص ) بسان عمار و یاسر و ابوذر غفارى و... منعکس شده و تبلیغات پى گیر و مستدل و مستحکم این مردان آزاده ، اثر رسانده و بسیار چشمگیرى داشته ، با زندگى فئودالى عثمان ارتباط دارد. در اینجا نخست بطور فشرده نمودارى از چهره خلافت عثمان را به اتکاء اساتید و مدارک اسلامى ترسیم مى کنیم و سپس به ذکر شیوه امر به معروف و نهى از منکر بعضى از اصحاب چون عمار و ابوذر مى پردازیم تا از این رهگذر نیز به جهان بینى اسلام و اندیشه درست اسلامى پى ببریم .
در سال 24 هجرت ، نتیجه شوراى شش نفرى عمر، این شد که حدود 12 سال طول کشید، ولى از عثمان در این دوران خلافهاى آشکار و عجیبى سرزد که ناچار مسلمین اجتماع کرده و او را در خانه اش کشتند.
خلافهاى عثمان بسیار است ، در اینجا بچند نمونه مى پردازیم :
1 - پس از آنکه عثمان بر مسند خلافت نشست ، خویشان خود را در راءس ‍ امور قرار داد و از اصحاب و مسلمین پرهیزکار اعراض کرد و در نخستین فرصت ، امپراطورى اسلام را میان بنى امیه تقسیم نمود، حکومت شام را بعنوان یک حکومت خودمختار به معاویة بن ابوسفیان گذاشت ، بطورى که او هر چه دلش مى خواهد در آن ایالت بزرگ انجام دهد، حکومت کوفه را به برادرش (برادر مادریش ) ولید بن عقبه و بعد به سعد بن عاص واگذار کرد، حکومت مصر را به عبدالله بن سعد بن ابى سرح (که در زمان رسول اکرم (ص ) مرتد شده بود و آن حضرت خون او را هدر کرده بود) بخاطر اینکه برادر رضاعیش بود، هدیه کرد.
عبدالله بن عامر اموى را که پسر عمویش بود، مستبدانه بر کرسى حکومت بصره و کشور پهناور ایران نشاند، یعلى بن امیه را به نام اینکه از خاندان امیه است و پسر عموى او است ، در کشورى همچون یمن ، مطلق العنان ساخت ، و خانواده هاى امیه را بر جان و مال ملت اسلام تسلط داد.