بیمه شخص ثالث همانگونه که از نام آن مشخص می گردد خسارتهای وارد به اشخاص ثالث را پوشش می دهد و چون با عنوان اتومبیل مطرح می شود پس خسارتهایی که رانندگان اتومبیل به افراد ثالث و اموال آنها وارد می نمایند بیمه شخص ثالث اتومبیل نام دارد.
شخص ثالث به کلیه افرادی می گویند که در هنگام رانندگی ممکنست به آنها برخورد نمائیم البته بعضی اشخاص ثالث تلقی نمی شوند، مثل مالک، بیمه گذار، راننده و وابستگان اولیه و افراد تحت تکفل آنها مثل پدر، مادر، همسر، فرزند و فرزندان آنها و اجداد و سایر افراد تحت تکفل. (بجز خواهر و برادر)
طبق ماده 1 قانون شخص ثالث همه کسانی که اقدام به رانندگی می نمایند ملزم به خرید بیمه شخص ثالث هستند.
انواع پوششهای بیمه شخص ثالث:
در این نوع بیمه نامه 2 نوع خسارت جبران می شود.
الف) خسارتهای وارد به جان افراد ثالث که خسارت جانی یا بدنی نامیده می شود وشامل فوت، نقص عضو و هزینه های پزشکی ناشی از حادثه با مورد بیمه است.
توضیح 1: طبق مقررات اعلام شده از سوی قوه قضائیه و مصوبات شورای عالی بیمه تعهدات مالی و جانی بیمه شخص ثالث به شرح زیر است:
1- تعهدات مالی حداقل 000/500/13 ریال
تعهدات جانی فوت و نقص عضو کامل هر نفر در هر سال براساس مصوبات قوه قضائیه، که بر مبنای قیمت 100 شتر در ماه عادی و 3/1 (133) شتر در ماه حرام محاسبه می گردد. (چنانچه حادثه و فوت هر دو در ماه حرام باشد سقف دیه کامل یک مرد مسلمان از 100 شتر به 3/1 (133) افزایش می یابد).
توضیح 2: ماههای حرام عبارتند از: محرم، رجب، ذیقعده و ذیحجه.
توصیح 3: از آنجا که برای تعیین میزان دیه، شتر مورد محاسبه قرار می گیرد، مقصرین حادثه در هنگام انتخاب نوع دیه بایستی شتر را که بعنوان معیار محاسبه دیه در بیمه نامه معین گردیده انتخاب نمایند.
توضیح 4: در هر حادثه ممکن است سرنشینان اتومبیل بیمه شده نیز دچار حادثه شوند که تحت پوشش بیمه سرنشین قرار می گیرند و برای سهولت کار بیمه سرنشین نیز در کارت بیمه شخص ثالث صادر می شود.
توضیح 5: کوپنهای بیمه در بیمه شخص ثالث: 4 کوپن قابل برش وجود دارد که در هر حادثه هنگام استفاده از بیمه نامه یکی از کوپنها جدا شده و به شرکت بیمه تحویل می شود.
شرکت بیمه نیز در پایان دوره بیمه برای تمدید بیمه نامه مشخصات بیمه نامه قبلی و کوپنهای باقیمانده آنرا ملاک عمل قرار می دهد و براساس میزان تعهدات و تعداد کوپنهای موجود در بیمه نامه و تخفیفات سالهای قبل نرخ و تعرفه را اعمال می نماید.
توضیح 6: نرخ حق بیمه: نرخ حق بیمه اتومبیل در بخش راهنمای خرید بیمه توضیح داده شده ا ست که طبق قانون تخفیف عدم خسارت یا جریمه تعدد خسارت و یا جریمه نداشتن بیمه قبلی در نرخ های مصوب اعمال می گردد.
توضیح 7: چگونگی خرید بیمه نامه و اعلام خسارت، این توضیحات نیز در بخش راهنمای خرید بیمه و راهنمای دریافت خسارت تعریف شده است.
تعاریف و اصطلاحات مربوط به بیمه شخص ثالث:
بیمه گر: شرکت بیمه
بیمه گذار: مشتری بیمه
مورد بیمه: شخص یا وسیله و یا سرمایه ای که بیمه شده.
حق بیمه: مبلغی است که بابت خرید بیمه به شرکت بیمه پرداخت می شود و در اصطلاح عموم همان نرخ تعیین شده بابت خرید بیمه است.
خسارت: زیانی که مقصر حادثه به ا فراد ثالث وارد می نماید که در خسارتهای جانی یا بدنی به آن غرامت بدنی هم می گویند و براساس رأی دادگاه ملاک محاسبه قرار می گیرد.
شخص ثالث: کلیه افراد غیر از راننده ، مالک و بیمه گذار و افراد تحت تکفل آنها که در هنگام رانندگی در مقابل راننده قرار می گیرد و احتمال حادثه برای آنها و اموالشان وجود دارد.
زیاندیده: افرادی هستند که در هنگام رانندگی و استفاده از مورد بیمه احتمال خطر برای آنها وجود دارد زیاندیده همان شخص ثالت است.
بیمه مسئولیت: بیمه ای که مسئولیت بیمه گذار را در مقابل افراد ثالث پوشش می دهد.
پس بیمه شخص ثالث نوعی بیمه مسئولیت است.
پیشنهاد بیمه در خواستی است که بیمه گذار هنگام خرید بیمه نامه به بیمه گر ارائه می دهد و در آن مشخصات مورد بیمه و تقاضای خود را اعلام می نماید.
اظهارات بیمه گذار در برگ پیشنهاد و در بیمه نامه قید گردیده. و در هنگام پرداخت خسارت به زیاندیده مورد نظر قرار می گیرد.
خسارت مالی خسارتهایی است که به مال افراد ثالث وارد می شود.
خسارت جانی: خسارتهایی است که به جان افراد ثالث وارد می شود و شامل فوت، نقص عضو کلی و جزئی و هزینه پزشکی است.
کروکی یا گزارش انتظامی: گزارشی ا ست که نیروی انتظامی در هنگام بروز حادثه تهیه و زیاندیده ملزم است برای دریافت خسارت آنرا به شرکت بیمه ارائه نماید.
توضیح: خسارتهای کمتر از 000/000/1 ریال نیاز به کروکی ندارد اما لازم است اتومبیل مقصر و زیاندیده از طرف شرکت بیمه رؤیت شود. ضمناَ برای دریافت خسارت بدون کروکی بایستی هر دو اتومبیل دارای بیمه شخص ثالث معتبر در زمان وقوع حادثه باشند.
دیه خسارتهای جانی، مقصر را ملزم به پرداخت غرامت به زیاندیده می نماید و در دین مبین اسلام و محاکم قضایی کشورهای اسلامی میزان دیه را شرع مشخص کرده و در قانون شخص ثالث ملاک عمل قرار گرفته است.
انواع دیه:
انواع معمول دیه در حال حاضر شتر، گاو و گوسفند است و ارزانترین نوع دیه با توجه به تعداد آن 100 شتر برای دیه کامل یک مرد مسلمان و 3/1 (133) شتر برای یک دیه کامل مرد در ماه حرام معمول گردیده است و مقصر نیز می بایست نوع دیه را بر اساس شتر انتخاب نماید تا با توجه به تعهد شرکت های بیمه بر مبنای شتر مشکلی در پرداخت دیه نداشته باشد.
دیه فوت زن: برابر با دیه مرد محاسبه می گردد.