قبل از پیروزی انقلاب اسلامی ایران و در جهان دو قطبی دهه آخر قرن بیستم، ایران به عنوان متحد اصلی آمریکا و غرب در منطقه محسوب می گردید. وابستگی نظام شاهنشاهی پهلوی به قدرتهای استعماری غرب و به ویژه آمریکا در دهه های پایانی عمر این نظام به حدی بود که دخالت آمریکائیان در جزئی ترین ابعاد زندگی اجتماعی ملت ایران آشکار و هویدا بود. کاپیتولاسیون و نگاه متفرعن آمریکائیها به ایران و ایرانی، مرزی روشن بین مردم ایران و خارجیان و آمریکائیان ساکن این کشور ترسیم کرده بود. این وابستگی به غرب و آمریکا در سیاست خارجی به حدی نمود داشت که در قضیه ای با اهمیت و حساسیت فلسطین، نظام شاهنشاهی ایران در آن زمان تنها کشور مسلمانی بود که علناً حامی و طرفدار اسرائیل محسوب می گردید و بهترین مناسبات را با این کشور داشت. در عرصه سیاست داخلی نیز استبداد و خودکامگی نظام سلطنتی، عرصه را بر آزادیخواهان و حق طلبان تنگ کرده بود و آنچه در مقدرات ملت ایران کمترین اثر بخشی را داشت رأی و خواسته مردم بود.
انقلاب اسلامی ایران عرصه سیاسی جامعه ایرانی را دچار تحولی عمیق و ماندگار کرد. در داخل به فرموده بنیانگذار جمهوری اسلامی و رهبر فقید انقلاب «میزان رای مردم» شد و حضور چشمگیر آحاد ملت در تمامی صحنه های اجتماعی مردمی ترین نظام سیاسی دهه پایانی قرن بیستم را تشکیل داد. هنوز چند صباحی از پیروزی انقلاب اسلامی نگذشته بود که تعیین نوع نظام سیاسی به رأی مردم گذارده شد و با انتخاب نظام جمهوری اسلامی، از آن پس تمامی ارکان حکومت به نحوی متأثر از خواسته و رأی مردم گردید. برگزاری انتخابات و همه پرسی های متعدد، شکل گیری ارگان ها و نهادهای برخاسته از رأی و خواسته مردم و ایجاد شوراهای شهر و روستا از مصادیق این مردم سالاری نظام جمهوری اسلامی ایران محسوب می گردد.
در عرصه سیاست خارجی نیز جمهوری اسلامی ایران با طرح شعار بنیادی خود «نه شرقی، نه غربی، جمهوری اسلامی» استقلال را به عنوان محور اصلی سیاست خود اعلام نمود. در بحبوحه نظام دو قطبی دهه آخر قرن بیستم، جمهوری اسلامی ایران عدم وابستگی به دو اردوگاه شرق و غرب را سرلوحه رفتار سیاسی خود قرار داده و در راه نیل به اهداف متعالی خود متحمل هزینه های سنگینی نیز شد. جنگ تحمیلی عراق بر علیه ایران اوج دسیسه و تلاش قدرت های بزرگ جهانی برای ایستادن در برابر امواج انقلاب اسلامی ایران بود. جنگی که به صحنه آفرینش عظیم ترین و ماندگارترین حماسه های تاریخ ایران مبدل گردید و ایثار، فداکاری، از خودگذشتگی و ایمان ملت بزرگ ایران هشت سال جنگ طاقت فرسا با تمامی اردوگاه استکبار جهانی را با موفقیت و پیروزی همراه ساخت.
در یک جمله می توان دستاورد انقلاب اسلامی در عرصه سیاسی را استقلال در سیاست خارجی و آزادی و مردم سالاری در سیاست داخلی قلمداد نمود.