در یاد کرد عوامل تربیت به موضوع وراثت و محیط اشاره شد. اگر بگوییم سرنوشت افراد را همین دو عامل رقم میزند، گزاف نگفتهایم. دختر جوانی که در دامان مادری نا آشنا با اصول اخلاقی تربیت شده در مدرسه و اجتماع و جمع بستگانش نیز به این اصول هیچ بهایی داده نمیشود، چگونه رشد خواهد کرد؟! هرگز نباید امیدوار بود در میان خانوادههای منحرف دختران معتقد به پوشش تربیت شوند.
وقتی با برخی از این افراد به گفتگو مینشینیم با چهرهای حق به جانب پارهای از مسایل دینی را مورد پرسش قرار میدهند و از جمله موضوع حجاب زنان را نمیپذیرند. این استدلالها برای دانستن نیست، بهانه نپذیرفتن است.
ناگفته نماند که روشنفکرگرایی
(Intellectualization) از مکانیسمهای دفاعی است و شخص با ایراد استدلالهای روشنفکرانه، مسایلی که باعث تعارض و اضطراب او شده است، مورد تجزیه و تحلیل و انکار قرار میدهد تا بهدین وسیله از فشار روانی خود بکاهد.(1) قرآن کریم در همین باره میفرماید:
«بَلْ یُریدُ الأِنْسانُ لِیَفْجُرَ اَمامَهُ یَسْأَلُ اَیّانَ یَومُ الْقِیامَةِ».
آدمی چون دوست دارد فرا رویش برای گناه باشد (با چهرهای حق به جانب در صدد انکار معاد است و) میپرسد قیامت چه زمانی است؟