عوامل مؤثر در تکوین شخصیت نوجوانان
والدین و مربیان باید نقش تربیتى خود را در به وجود آمدن شخصیت انسانى و اخلاقى در نوجوانان ایفا نمایند؛ زیرا شخصیت نوجوانان و جوانان در خانه و کانون خانواده شکل مىگیرد و چگونگى شکلگیرى آن به نحوه نگرش والدین و رفتار تربیتى آنان باز مىگردد.
پیامبر ـ صلىالله علیه وآله وسلم ـ مىفرماید:
«اَکْرِمُوا اَوْلادَکُمْ وَ اَحْسِنُوا آدابَهُمْ یُغْفَرْ لَکُمْ.»[2]
«فرزندانتان را محترم و گرامى بدارید و رفتارشان را نیکو گردانید تا آمرزیده شوید.»
این روایت، به ارزش و منزلت کودک و نوجوان در نظام الهى اشاره دارد و پدر و مادر را شکل دهنده رفتارهاى اجتماعى و فردى آنان مىداند. شخصیت مطلوب، شخصیتى متعادل و متعالى و هماهنگ با تمام ابعاد وجودى نوجوان است.
پدر و مادر براى تربیت و رشد شخصیت فرزندان، باید عدالت را در میان فرزندان رعایت نمایند؛ حتى در کوچکترین امر تربیتى، مثل بوسیدن فرزندان، باید ظرافت خاص وجود داشته باشد تا به رشد شخصیت آنان لطمهاى وارد نشود.
مردى نزد پیامبر ـ صلىالله علیه وآله وسلم ـ نشسته بود. در همین حال پسرش وارد شد. مرد او را بوسید و روى زانویش نشاند. سپس دخترش وارد شد، دخترش را جلوى خود نشاند. پیامبر ـ صلىالله علیه وآله وسلم ـ از این عمل تبعیضآمیز او ناراحت شد و فرمود: «چرا در میان فرزندانت عدالت و مساوات را رعایت نکردى؟» سپس فرمود:
«انّ الله تعالى یُحبُّ ان تعدلوا بین اولادکم حتّى فى القبله.»
«خداوند دوست دارد میان فرزندانتان، حتى در بوسیدن، عدالت را رعایت نمایید.»