2- تعریف "حقّ"

محقق اصفهانی با توجه به معانی مختلف برای «حق»، آن را به معنای «ثبوت» دانسته اند64 که ظاهرا نظر به تعریف جامع لغوی دارند نه معنای اصطلاحی حقوقی. بعضی هم در تعریف حق آورده اند که:

«حقّ، امری است اعتباری که برای کسی (له) و بر دیگری (علیه) وضع می شود.»65

ولی برخی از حقوقدانان در تعریف «حقّ» نوشته اند:

«توانایی است که حقوق هر کشور به اشخاص می دهد تا از مالی به طور مستقیم استفاده کنند یا انتقال مال و انجام دادن کاری را از دیگری بخواهند.»66

دیگری در تعریف «حقّی» که در مقابل «حکم»، قرار دارد می گوید:

«اموری که در قانون پیش بینی شده اگر افراد مجاز باشند که به قصد خود برخی از آنها را تغییر دهند این امور قابل تغییر را حق می گویند.»67

و بالاخره یکی دیگر از حقوقدانان می گوید:

«انّه مصلحةٌ ذات قیمة مالیّة یحمیها القانون.»68 «حق عبارتست از مصلحتی که دارای ارزش مالی بوده و قانون از آن حمایت نموده باشد. ظاهرا در تعریف اخیر، نظر به حقّ مالی داشته است نه مطلق حقوق.»