وظایف مهمانها

مهمانها نیز آداب و وظایفى دارند از جمله;

1 - بدون دعوت، مهمان نشوید!

اگر شما را به مجلسى دعوت نکرده اند، نروید، در غیر این صورت چنانچه اگر با بى اعتنایى روبرو شدید، باید خود را سرزنش کنید. در روایتى از پیامبر(ص) آمده است که: هشت گروه اگر مورد اهانت قرار گرفتند، نباید کسى جز خودشان را ملامت کنند.

«الذاهب الى مائدة لم یدع الیها»کسى که دعوت به غذا خوردن نشده است، بدون دعوت برود.

گذشته از آن، غذایى که مهمان ناخوانده مى خورد، خالى از اشکال نخواهد بود.

امام صادق(ع) فرمودند: «من اکل طعاما لم یدع الیه فانما اکل قطعة من النار»اگر کسى غذایى بخورد که به آن دعوت نشده است، گویا پاره اى از آتش را مى خورد.

2 - رعایت تعداد دعوت شوندگان

امام صادق(ع) فرمود:

«هرگاه شما را دعوت به طعامى کردند، فرزند خود را به همراه مبرید زیرا; اگر چنین کارى بکنید آنچه خورده مى شود، حرام خواهد بود و غاصب بشمار مى روید!

3 - پذیرش دعوت

امام صادق(ع) فرمود: «ان من حق المسلم على المسلم ان یجیبه اذا دعاه »از جمله حقوق مسلمان بر مسلمان این است که; هرگاه او را دعوت بنماید، بپذیرد.

و در روایتى دیگر پذیرفتن دعوت مؤمن را از حقوق واجب شمرده است.

4 - وقت شناسى

در جلسات عمومى معمولا پس از صرف غذا عده اى مى نشینند و با یکدیگر به صحبت مى پردازند، این کار چون موجب وقت گیرى میزبان مى شود درست نیست. البته مواردى که میزبان خود چنین مجالس را مى خواهد برگزار کند مستثنى است.

به این آیه شریفه توجه فرمایید:

«یا ایها الذین امنوا لا تدخلوا بیوت النبى الا ان یؤذن لکم الى طعام غیر ناظرین اناه ولکن اذا دعیتم فادخلوا و اذا طعمتم فانتشروا و لا مستانسین لحدیث، ان ذلکم یؤذى النبى »

اى کسانى که ایمان آورده اید، داخل خانه هاى پیامبر نشوید مگر به شما اجازه براى صرف غذا داده شود (مشروط بر اینکه قبل از موعد نیایید) و در انتظار وقت غذا ننشینید، اما هنگامى که دعوت شدید، داخل شوید و چون غذا خوردید، پراکنده گردید (و بعد از صرف غذا) به بحث و صحبت ننشینید، این عمل شما پیامبر را ناراحت مى کند.

5 - مکان نشستن

از حضرت امام محمدباقر(ع) نقل شده است که چون شخصى به خانه کسى برود، هر جا که صاحبخانه امر کرد، بنشیند زیرا، صاحبخانه امور مخفى خانه اش را بهتر مى داند.

6 - پرهیز از بهانه گیرى

مهمان در مورد غذایى که براى او تهیه شده است، نباید بهانه بگیرد. از امام صادق(ع) روایت شده است که:

«هلک امرء احتقر لاخیه ما یحضره و هلک امرء احتقر لاخیه ما قدم الیه.»

هلاک شد شخصى که براى پذیرایى از برادر دینى خود، آنچه را در خانه حاضر است ناچیز بشمارد، و هلاک شد شخصى که غذایى را که برایش آورده اند ناچیز بشمارد.

7 - پرهیز از تعارف

غذایى که تهیه شده است را بدون تعارف و بخورید. عده اى با امام صادق(ع) غذا مى خوردند و به اصطلاح زدوتر دست کشیدند، امام(ع) آنان را توصیه به غذا خوردن کرد فرمود: «ان اشدکم حبا لنا احسنکم اکلا عندنا»هر کس بهتر (و بیشتر) نزد ما غذا بخورد، بیشتر ما را دوست دارد!

و در حدیث دیگرى، امام صادق(ع) مهمان خود را توصیه به خوردن کرد و فرمود:

«کل اما علمت انه تعرف مودة الرجل لاخیه باکله من طعامه »بخور، مگر نمى دانى که دوستى انسان با برادر دینى خود با خوردن او از غذایش شناخته مى شود.

و حضرت امام رضا(ع) فرمود:

«سخى و صاحب همت » از طعام مردم مى خورد تا مردم از طعام او بخورند.

و بخیل غذاى مردم را نمى خورد تا از طعام او نخورند.

8 - دعا کردن

مهمان به خاطر نعمتهاى الهى شکر خدا را بجا آورد و براى سلامتى و برآورده شدن حاجتهاى میزبان دعا کند، رسول گرامى(ص) در خانه اى دعوت شده بود، در حق آنان فرمود:

«طعم عندکم الصائمون و اکل عندکم الابرار وصلت علیکم الملائکة الاخیار»روزه داران نزد شما طعام خوردند و ابرار و نیکان نزد شما پذیرایى شدند، و فرشتگان برگزیده بر شما درود مى فرستند.

و از امام محمدباقر(ع) روایت شده است که هرگاه سفره را جمع مى کردند، رسول گرامى اسلام(ص) مى فرمود:

«خداوندا، نعمت زیاد و پاکیزه و با برکت دادى، با آن ما را سیر کردى و سیراب نمودى، حمد و سپاس خدایى را که اطعام مى کند ولى اطعام نمى شود (چون مبراى از این چیزهاست)«الحمدلله الذى یطعم و لا یطعم ».