وظایف میزبان

1 - دعوت به ضیافت

دعوت از مؤمنین براى ضیافت، سنتى ریشه دار، و سیره اى رایج نزد پیشوایان، بزرگان و عالمان ما است بنابراین سزاوار است ارزش این سنت بیش از گذشته حفظ شود. مهم آن است که دعوتها و ضیافتها به قشر و طبقه خاصى تعلق نداشته باشد و نیازمندان و انسانهاى پرهیزگار و شریف در لیست دعوتها وارد شوند زیرا رسول گرامى اسلام فرمودند: «لا تاکل الا طعام تقى و لا یاکل طعامک الا تقى »تنها، غذاى پرهیزکار را بخور و غذاى تو را تنها، پرهیزکار باید بخورد.

2 - پرهیز از فخرفروشى

امیرالمؤمنین(ع) فرمود: «من صنع شیئا للمفاخرة حشره الله یوم القیامة اسود».

هر کس سفره اى را براى فخرفروشى ساخته و پرداخته کند، خداوند روز قیامت او را سیاه محشور مى کند.

چون فخرفروشى در میهمانى سبب ریخت و پاش مى شود، دیگران را به این امر تشویق مى کند، آنگاه عده اى هم به خاطر عدم توانایى، از میهمانى صرف نظر مى کنند.

3 - احترام به مهمان

رسول گرامى اسلام(ص) فرمود: «من کان یؤمن بالله و الیوم الآخر فلیکرم ضیفه ».

هر کس به خداوند و روز قیامت ایمان دارد به مهمانش احترام کند.

این دستور نورانى موجب مى شود مهمان از نظر روحى خود را در حالت انفعالى احساس نکند، در نتیجه، مودت و حبت بین مسلمانان ریشه دارتر و پیوندهاى دینى و برادرى محکمتر خواهد شد.

4 - پذیرایى خوب

میزبان در حد توانایى باید غذایى که مهمان را به اشتهاء درآورد تهیه کند.

ابوحمزه مى گوید: ما با جماعتى نزد امام صادق(ع) بودیم، امام صادق(ع) فرمود، طعامى آوردند که از نظر لذیذ و پاکیزه بودن، چنان غذایى ندیده بودیم، و خرمایى آوردند که از خوبى و تمیزى آن، به چهره یکدیگر نگاه مى کردیم.

5 - رفع موانع

میزبان علاوه بر ایجاد زمینه مناسب براى مهمان، باید به رفع موانعى که مانع پذیرایى کامل از او مى شود، بپردازد. روایات نکات گوناگونى در این باره آمده است از جمله اینکه;

میزبان اولین نفرى باشد که دست به سفره مى برد و آخرین نفرى باشد که از سفره دست برمى دارد.

در روایتى مى خوانیم;

هنگامى که رسول گرامى اسلام(ص) با جماعتى غذا مى خوردند، اولین کسى بود که دست به طرف سفره مى برد و آخرین نفرى بود که از سفره دست برمى داشت، تا مهمانان غذا بخورند.

6 - از مهمان کار نکشید

میزبان نباید در امور مربوط به مهمانى یا دیگر کارها از مهمان کار بکشد. حتى در برخى روایات آمده است که خود مهمان بدون آنکه از او تقاضایى شده باشد مى خواست کارى انجام بدهد، امام(ع) مانع شد.

الف - مهمان امام صادق(ع) برخاست تا برخى از نیازمندیهاى منزل حضرت را برآورده سازد، امام(ع) مانع شد و خود به انجام آن پرداخت آنگاه فرمود: «نهى رسول الله عن ان یستخدم الضیف » رسول الله(ص) از بکارگیرى مهمان نهى فرموده است.

ب - شب هنگام امام رضا(ع) با مهمانش گفتگو مى کرد، ناگهان در بین صحبت روشنى چراغ از حالت طبیعى خارج شد، مهمان دست برد تا آن را اصلاح کند، امام رضا(ع) مانع شد و خود آن حضرت به اصلاح و تنظیم چراغ اقدام کرد و فرمود: «انا قوم لا نستخدم اضیافنا»ما مردمى هستیم که مهمانان خود را به کار نمى گیریم.

7 - سفره را زود جمع نکنید

در روایتى از امام صادق(ع) آمده است که:

«نشستن بر سر سفره را طول بدهید، این ساعتى است که از عمر شما حساب نمى شود.»

و در مهمانى و ضیافت این مساله از تاکید بیشترى برخوردار مى گردد تا همه بتوانند غذاى خود را بخورند و کسى گرسنه از سر سفره برنخیزد.