4 - فَلاح یا رستگاری و آزادگی
مهم‌ترین آرمان‌های بشر آزادگی است، آزاد مردان جهان زندگی را به خاطر آزادی‌دوست دارند. از این رو مولا علی(ع) نیز، فرمود: «لا تَکُن‌ْ عَبدَ غَیْرِک‌َ قَد جَعَلَک‌َ اللهُ
حرّاً» بندة دیگری مباش که خدا تو را آزاد آفریده است.» در بینش قرآن تنها راه دست‌یابی بشر به آزادگی واقعی، ایمان و توجّه کامل به خدا در هنگام نماز است و می‌فرماید:(قدْ اَفلَح‌َ المُؤمِنون‌َ الَّذیِن‌َ هم‌ْ فِی صَلاتِهِم خاشِعون‌َ) به راستی که مؤمنان رستگارند،آنانکه در نمازشان خشوع می‌ورزند. در این آیه اوّلین نشانة مؤمنان اقامة نماز با خشوع وتوجه کامل به خدا معرفی شده است، زیرا خشوع به معنای حالت فروتنی و ادب روحی وجسمی در برابر بزرگی است که شخص، مجذوب جلال و شکوه خدا شود. در حال نماز خودرا مانند ذره‌ّای بی مقدار در برابر حقیقت بی نهایت و قطره‌ای در برابر اقیانوس بیکران‌رحمت و قدرت و حکمت پروردگار داند. به گونه‌ای که همه چیز فراموش کند و چنان از خودغافل بماند که جز خدا را نبیند، چنین انسانی می‌تواند به فلاح-که در اصل به معنای‌بریدن و شکافتن است و در فارسی به رستگاری از رَستن به معنای آزاد و رها شدن، یارُستن به معنای روئیدن ترجمه می‌شود-برسد. در فرهنگ اسلام به هر نوع پیروزی ورسیدن به مقصد و کامیابی اطلاق شده است؛ فَلاح را نتیجه یاد فراوان خدا قرار داده، وفرمود: (و اذْکُروا اللهَ کَثیراً لَعَلَّکُم تُفلِحوُن) در منطق قرآن پرستش و کرنش نسبت به‌هر کس و هر چیز، جز برای خدا، از خود بیگانه شدن، وابستگی، و دل سپردن به هر چیز،بندگی و اسارت واقعی به حساب می‌آید. به همین دلیل، عبادت جز برای خدا حرام وممنوع است، و تنها در پرتو ستایش و پرستش خداست که انسان با هدایت و امدادهای‌غیبی الهی، یارای مقاومت در برابر قدرت‌های اهریمنی و آزادی از هر نوع بندگی، دست‌می‌یابد. «مُفلِحوُن»، کسانی هستند که موانع را از مسیر بر میدارند، راه خود را به سوی‌مقصد نهایی یعنی کمال، و سعادت و کامیابی و پیروزی در دنیا و آخرت می‌شکافد، پیش‌می‌رود و در سایة ایمان و نماز و نیایش به پیشگاه خدای بی نیاز آزاد وسربلند زندگی‌می‌کنند و در آخرت نیز به برکت همین نماز خاشعانه و عاشقانه به رضوان الهی در جواررحمت حق‌ّ، و در بحبوحة بهشت جاودان، در کنار پاکان، در کمال عزّت و سربلندی، به سرخواهند برد.