سنرایدهندگان در حال حاضر در جمهوری اسلامی ایران 18 سال است، اگرچه در برخی ازکشورها این سن حتی تا 22 سال نیز می رسد.
یوسف اسدی _ لایحه 2 فوریتی اصلاح قانون انتخابات جمهوری اسلامی ایران مصوب 1385 که در جلسه روزچهارشنبه دوم اردیبهشت امسال به تصویب هیئت دولت رسید، فردا یکشنبه در صحن علنیمجلس شورای اسلامی بررسی میشود. هدف از ارائه این لایحه از سوی دولت عادلانهشدن نظام انتخاباتی و ایجاد فرصتهای عادلانه و برابر برای همه اقشار ملت به ویژهقشر جوان، ساماندهی انتخابات کشور، ایجاد زمینه مشارکت و حضور همه جانبه و موثر قشرجوان کشور در انتخابات ریاست جمهوری اسلامی ایران عنوان شده است که در صورت تصویباین لایحه در مجلس و موافقت شورای نگهبان با آن، جوانان 15 ساله میتوانند پایصندوقهای رای 22 خرداد سال جاری حضور یابند. سن رایدهندگان در حال حاضر درجمهوری اسلامی ایران همانند بسیاری از کشورهای دیگر 18 سال است، اگرچه در برخی ازکشورها این سن حتی تا 22 سال نیز می رسد. با این حال، دولت نهم اصرار دارد کهباید سن یادشده به 15 سال کاهش یابد و به همین دلیل، دولت 2 بار در مجلس هفتم لایحهکاهش سن رایدهندگان را تقدیم کرد اما مجلس به آن رای نداد. در آستانه انتخاباتریاست جمهوری، دولت بار دیگر روز چهارشنبه هفته گذشته در جلسه خود لایحه 2 فوریتیکاهش سن رایدهندگان از 18 سال به 15 سال را تصویب کرد اما اجرایی شدن آن به تصویبمجلس نیاز دارد و نمایندگان مردم هم قرار است فردا در این زمینه تصمیمبگیرند. با توجه به اینکه مجلس شورای اسلامی قبلا 2 بار با کاهش سن رایدهندگاناز 18 سال به 15 سال مخالفت کرده است، به نظر میرسد این بار نیز اکثریت نمایندگانبر نظر قبلی پافشاری کنند و انتخابات ریاست جمهوری با همان قانون قبلی یعنی حداقلسن 18 سال برگزار شود. گرچه دولت معتقد است تصویب این لایحه ، میزان مشارکت وآرای ریخته شده در صندوق انتخابات را افزایش میدهد که این امر به استحکام پایههاینظام میانجامد اما با توجه به این که مدت زمانی طولانی نیست که سن رایدهندگان از 15 سال به 18 سال تغییر یافته ، سوال این است که آیا تغییر مجدد این قانون به صلاحاست و آیا تصویب لایحه 2 فوریتی در هیات دولت منطق قانونی و حقوقی دارد؟ و اصولاچرا دولت لایحه جامع قانون انتخابات را ارائه نمیکند و هر بار در آستانه انتخاباتبرای تغییرات جزیی آن اقدام میکند؟! نکته دیگر این است که غلامحسین الهام کهدر حال حاضر مسوولیت سخنگویی دولت و وزارت دادگستری را بر عهده دارد و مدافع تعیین 15 سال برای رای دادن است، زمانی که دولت لایحه مذکور را به مجلس هفتم ارائه کردهبود، به عنوان سخنگوی شورای نگهبان، با کاهش سن رای دهندگان مخالفت کرده بود.
هیجانی شدن بازار سیاست الیاس نادران نماینده تهران در مجلسشورای اسلامی و چهره شاخص اصولگرایان در مجلس معتقد است بردن بحثهای سیاسی در سطحواحدهای آموزشی که هنوز شرایط لازم برای ورود به سیاست را ندارند به مصلحت نیست وتجربه نشان داده که این کار باعث هیجانی کردن بازار سیاست و انتخابات میشود و درمجموع دستاورد مثبتی برای کشور ندارد. رضایی طلایی نیک عضو کمیسیون امنیت ملی وسیاست خارجی مجلس هفتم هم در این زمینه به خبرنگار جامجم آنلاین گفت: به لحاظحقوقی، سیاسی و اجتماعی تغییرات مکرر و زودهنگام برای تغییر سن رایدهندگان منطقینیست. وی افزود: بیثباتی قوانین انتخابات و تغییرات متناسب با ذائقه سیاسی ازپدیدههای تلخ در ق انونگذاری در انتخابات بوده است و نباید چنین روندی را ادامهداد. این فعال سیاسی تصریح کرد: با عدم تصویب لایحه تغییر سن رایدهندگان طی 2 باردر سال پایانی مجلس هفتم و رد لایحه دولت و با توجه به این که چند سال از تغییر سنرایدهندگان از 15 به 18 سال نمیگذرد و برای وحدت رویه در انتخابات مجلس با ریاستجمهوری، مجلس خبرگان رهبری و شوراها تلاش مشترک بین مجلس و شورای نگهبان و مجمعتشخیص در سالهای اخیر منجر به تعیین سن واحد برای همه انتخابات شده است، ارائهلایحه جدید دولت دارای منطق حقوقی نیست و از آن برداشت سیاسی میشود. عضوکمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس هفتم تصریح کرد:از سوی دیگر دولت باید به جایتغییرات دقیقه نودی در ارائه لایحه برای قانون انتخابات، به تکلیف قانونی خود دربرنامه چهارم توسعه مبنی بر ارائه لایحه جامع انتخابات در چهار سال قبل اقداممیکرد. طلایینیک گفت: تاخیر 4 ساله دولت در عدم انجام تکلیف قانونی برای ارائهلایحه قانون جامع انتخابات و روی آوردن به تغییرات جزیی در آستانه انتخابات بهجایگاه دولت و فرایند قانونگذاری آسیب جدی میزند. وی افزود:با توجه به غلبهجریانات عاطفی و هیجانات اجتماعی سیاسی در واقعیتهای انتخابات ایران کاهش سنرایدهندگان در شرایط کنونی منطقی نیست و به لحاظ اجتماعی باید به موازات کاهش سنرایدهندگان، احزاب و تشکلهای مدنی تقویت و گسترش یابد. این نماینده سابق مجلسبا بیان اینکه دولت نباید با دستپاچگی و با احتمال بالای عدم تصویب لوایحی مانندکاهش سن رایدهندگان، خود را زیر سوال ببرد، اظهار داشت: باتوجه به قرار گرفتنسیاستهای کلی نظام انتخابات در مراحل رسیدگی مجمع تشخیص مصلحت نظام و تاکید مقاممعظم رهبری، تغییر در قوانین انتخابات مصلحت نیست و تاکنون بیش از 30 بار در 30 سالگذشته قوانین انتخابات متناسب با تحول در ذائقه سیاسی مجلس و دولت تغییر یافته استکه این پدیده به اصل مشارکت و امنیت روانی انتخابات لطمه جدی میزند.
سماجت، ممنوع!
"کاظم جلالی" سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاستخارجی مجلس شورای اسلامی نیز با انتقاد از لایحه 2 فوریتی کاهش سن رای دهندگان به 15 سال، از دولت خواست از "سماجت" در این زمینه دست بردارد زیرا "کاهش سن رای دادندلیل بر اهمیت دادن به جوانان نیست." جلالی امروز شنبه با اشاره به لایحه دوفوریتی هیات دولت در روز چهارشنبه هفته گذشته برای کاهش سن رایدهندگان از 18 سالبه 15 سال گفت: سماجت دولت برای کاهش سن رایدهندگان کار درستی نیست. ایننماینده مجلس یادآور شد که دولت در مجلس هفتم نیز 2 بار تلاش کرد تا سن رایدهندگاناز 18 سال به 15 سال کاهش یابد. وی با بیان اینکه در عمده کشورها سن رای دادن 18سال به بالاست، خاطرنشان کرد: جز یکی 2 تا از کشورها، سن رای دادن در بقیه کشورها 18 سال و حتی در برخی کشورها 22 سال است. سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاستخارجی مجلس تصریح کرد: 15 سال سن مناسبی برای رای دادن نیست زیرا می تواند آموزش وپرورش را محل منازعات سیاسی کند. نماینده شاهرود گفت: جوانان برای کشور ومسوولان ما ارزش خاص خود را دارند و کاهش سن رای دادن دلیل بر اهمیت دادن به جواناننیست چرا که به جوانان در این سن گواهینامه رانندگی و دسته چک هم داده نمیشود. جلالی خاطرنشان کرد: اگر سن رای دادن 18 سال باشد دیگر طمعی به مدارس و دانشآموزانبرای رای دادن نخواهد شد و کار سیاسی هم در آموزش و پرورش صورت نمیگیرد.
تسریع بلوغ سیاسی از سوی دیگر، "سهیلا جلودارزاده" نمایندهاصلاحطلب مجلس هفتم در گفتوگو با خبرنگار جام جم آنلاین گفت: 15 سال سن مناسبیبرای رای دادن و دخالت در سرنوشت سیاسی است و اگر نسل جوان احساس کند که در تعیینسرنوشت سیاسی خود موثر است، به نفع کشور خواهد بود. وی افزود: نباید جوانان رااز حق تعیین سرنوشت محروم کرد. باید به جوانان و حقوق احترام گذاشت و برای آنانارزش قایل شد.
"غلامحسین الهام" سخنگوی دولت هم لایحه دولت برای کاهش سن رایدهندگان از 18 سال به 15 سال را ضامن قوام جامعه خواند و گفت: اگر این کار صورتنگیرد ما در حقیقت بلوغ سیاسی کشور را به عقب انداختهایم . سخنگوی دولت امروزشنبه در نشست خبری با خبرنگاران داخلی و خارجی در خصوص لایحه دو فوریتی دولت مبنیبر کاهش سن رای دهندگان از 18 سال به 15 سال گفت: ما بر این اعتقادیم که فضای مجلسهمراه با دولت است. این درست است که موضوع سن رای دهندگان برای بار سوم است که ازسوی دولت به مجلس ارسال می شود ولی ما امیدواریم در شرایط فعلی با همکاری نمایندگانمجلس این لایحه به تصویب برسد. وی افزود: کاهش سن رای دهندگان در اصل رسیدنجوانان ما به بلوغ سیاسی است و اگر این کار صورت نگیرد ما در حقیقت بلوغ سیاسی کشوررا به عقب انداخته ایم . این لایحه در راستای گفتمان انقلاب است و قوام جامعه ما راتضمین می کند. الهام ادامه داد: اگر مجلس برای بار سوم این لایحه را به تصویبنرساند دولت دست از کار خود نخواهد کشید و تلاش خواهد کرد تا با قانع کردن مجلسلایحه به تصویب برسد چرا که دولت این امر را حق جوانان جامعه میداند.