. قدرت ارزیابى  .

پیش مطالعه به طلبه قدرت ارزیابى علمى خویش و استاد را مى دهد.

او با پیش مطالعه متوجه مى شود که چقدر از مطالب را خودش مى تواند از مصادر و مدارک استفاده کند و چقدر را از استاد فرا مى گیرد.

او همچنین مى تواند رشد علمى خویش را ارزیابى نماید.

اگر درصد مطالبى که در پیش مطالعه در مى یابد نسبت به مطالبى که از استاد فرا مى گیرد، فزونى یابد و روز به روز به آن افزوده شود، این افزایش نشان دهنده ى رشد علمى اوست.

بدیهى است در روزهاى اول که فهم ما نسبت به مطالب کم است، توضیح استاد برایمان نفع بیشترى دارد و مثلاً بیست درصد را خودمان مى فهمیم و هشتاد درصد را از استاد فرا مى گیریم.

حال اگر کفه ى فهم ما در پیش مطالعه ابتدا با کفه ى استفاده از استاد در درس، مساوى و سپس رفته رفته از حالت تعادل، خارج و سنگین و سنگین تر شود، ممکن است به جایى برسیم که متوجه گردیم درس استاد برایمان یا هیچ فایده اى ندارد و آنچه استاد، در صدد القاى آن است، خودمان، در پیش مطالعه در مى یابیم، و یا لااقل، گفته هاى استاد، مطلب چندانى افزون بر یافته هاى ماندارد.

و حتى ممکن است این روش، طلبه را به جایى برساند که از استاد نیز جلوتر برود، یعنى خود در پیش مطالعه اش، مطالبى را استخراج کند که استاد به آنها نرسیده و آنقدر نکته به دست آورد که استاد به آن اندازه نکات را درنیافته باشد.

و این همه قدرت بر ارزیابى و رشد علمى، مرهون پیش مطالعه ى صحیح است.