طواف سبز
طواف سبز چگونه درس بخوانیم؟ این سؤالى است که معمولاً ذهن همه ى طلاب جوان را به خود مشغول مى کند و پرسشى است که غالباً همه ى اساتید حوزه با آن روبرو هستند.
واقعاً چگونه تحصیل کنیم؟ این سئوال، دوپرسش دیگر را به شکلى پنهان در خود دارد:
1 .در درس چه کسى شرکت کنیم؟ )گزینش استاد(
2 .با چه کسى مباحثه کنیم؟ )گزینش هم بحث( این سؤالات در سطور آینده به طور مشروح پاسخ داده خواهد شد.
اما قبل از شروع پاسخ، ذکر دونکته اجتناب ناپذیر و ضرورى است:
أ .کسى که پاى در میدان تحصیل گذارده است، باید بداند که آسان ترین مسیر تحصیل و اولى ترین جواب در مقابل سؤالِ »چگونه درس بخوانیم؟« این است که باید درس بخوانیم! و چنین نیست که با کاوشى مداوم و طولانى بالاخره روشى را بیابیم که در آن روش از زحمت درس خواندن آسوده شویم و بدون رنج و تعب مدارج علمى را طى کنیم و قله هاى دانش را یکى پس از دیگرى فتح نماییم! باید بدانیم هیچ روشى در دنیا یافت نمى شود که ما را از زحمت درس خواندن و مطالعه کردن بى نیاز کند.
تحصیل علم با سختى و مشکل توأم است و این سختى ها نیز مخصوص رشته اى خاص نیست؛ هر رشته اى از علوم و هر شاخه اى از دانش نیازمند تحمل، اراده و پشتکار است.
و انتخاب روش صحیح در نهایت، باعث کاستن این زحمات و به ثمر رساندن سریع تر و صحیح تر آن است؛ نه اینکه ما را از رنج درس خواندن کاملاً برهاند! ب .
تحصیل قائم به شخص محصل است و امور دیگر هر چند دقیق، قوى و مؤثر باشند، جنبه ى کمک دارند.
اصل راه تحصیل باید توسط خود محصل طى شود.
استاد هر چقدر خوب و فاضل و با سابقه باشد، یک راهنماست که چون از نظر زمانى زودتر این مدارج را طى کرده، فقط مى تواند راه را بهتر نشان بدهد؛ نه اینکه دست کسى را بگیرد و درجایى بنشاند که خود نشسته است.
استاد در هنگام تدریس سطح راه رفته را دوباره طى مى کند و در زمان آموزش خارج راه هاى نو را جستجو مى کند و کسانى مى توانند او را همراهى کنند که بتوانند همپاى او راه بروند و مسیر را طى کنند.
هم مباحث نیز یک کمک است.
هر چند قوى، خوش ذهن و با استعداد باشد، باز هم همراه محصل است و کمک کار او.
حتى اگر هم مباحث، مجتهدى قوى هم باشد، تا محصل عزم حرکت در مسیر را نداشته باشد، باز کارى از او ساخته نیست.
او پا به پاى استاد مى رود، اما این محصل سست اراده که در گلیم آسایش و دورى از مطالعه و کار علمى غنوده است، هرگز پیشرفت نمى کند.
پس در تحصیل دو نکته مقدم است:
1 .علم بدون رنج حاصل نمى شود.
2 .رنج تحصیل علم بر شانه هاى شخص محصل استوار است.