5 . محبت و دوستى

تألیف قلوب و ایجاد محبت و دوستى سبب جلب توجه مردم و تقویت علائق و پیوند هرچه مستحکمتر امت اسلامى با یکدیگر است. فروتنى دلهاى مردمان را نرم و نسبت به یکدیگر رئوف و مهربان مى سازد. از این رهگذر مى تواند عاملى مهم در جهت تألیف قلوب و ایجاد محبت و دوستى بین مردم به حساب آید. على(ع) مى فرماید:

(ثمرة التواضع المحبّة وثمرة الکبر المسبّة12)

نتیجه فروتنى دوستى و محبت است و نتیجه تکبر خوارى و دشنام است.

و یا مى فرماید:

(ثلاث یوجبن المحبّة الدین والتواضع والسخاء13)

سه چیز محبت و دوستى مى آورد: دیندارى فروتنى بخشندگى.

از این روى در فرهنگ اسلامى تصریح شده است که رهبران و راهنمایان جامعه اسلامى باید با نرمى و ملایمت با مردم برخورد نمایند و با خوشرویى و فروتنى محبت و دوستى آنان را جلب کنند. قرآن مجید نرمى و تواضع پیامبر را در برابر مؤمنان عاملى در جهت جلب توجه مردم و جلوگیرى از تشتت و پراکندگى از اطراف وى مى داند:

(فبما رحمة من اللّه لنت لهم ولو کنت فظّاً غلیظ القلب لأنفضّوا من حولک فاعف عنهم و استغفر لهم و شاورهم فی الأمر14)

از پرتو رحمت و لطف الهى در برابر آنها نرم و فروتن شدى و اگر خشن و سنگدل بودى از اطراف تو پراکنده مى شدند پس از آنان درگذر و برایشان طلب آمرزش نما و در کارها با آنها مشورت کن.

اگر رهبران و مدیران نظام اسلامى از سر تواضع و فروتنى به مردم شخصیت بدهند و در مسائل مختلف کشور و حکومت با آنان مشورت نمایند و به رأى و نظر آنان احترام بگذارند طبعاً توجه و محبت آنان را به دست مى آورند ولى اگر متکبر باشند همه از گردشان پراکنده مى گردند.