5 . مباحثه

در مباحثه به دو نکته باید توجه داشت:.

أ انتخاب هم مباحث.

ب.روش مباحثه.

أ. انتخاب هم مباحث

در هر درس که انسان قصد مباحثه ى آن را دارد، ضرورى است فردى را براى بحث انتخاب کند که خود وى قصد صاحب نظر شدن در آن درس را داشته باشد و مَباحث و مُباحثه برایش جدى باشد، نه اینکه از سر تفنن و تکلیف به این مهم اقدام کرده باشد.

سطح هم مباحثه هم بسیار مهم است.

هم مباحثى که در بحث جدى است اما در سطحى بالاتر از ما قرار دارد، باعث خستگى مى شود؛ زیرا نمى توانیم پا به پاى او راه بیاییم، او سریع تر و قوى تر است، یا ما مانع حرکت او مى شویم و یا او باعث دلسردى ما.

عکسش نیز همین گونه است.

اگر هم مباحث ما در سطحى پایین تر باشد، باز هم ما را ملول و خسته مى کند چرا که قسمت هایى را که مى خواهیم با سرعت سپرى کنیم او آرام و با کندى طى مى کند و ممکن است در قسمت هاى سخت تر اصلاً با ما همراهى نکند و از پا بیفتد و این باعث عدم رشد ما در مباحثه مى شود بنابراین سطح هم مباحث ها باید هر چه به هم نزدیکتر باشد تا یکدیگر را تکمیل کرده و باعث پیشرفت هم گردند.

ب . روش مباحثه

در هنگام مباحثه کسى که قصد بیان درس را دارد، باید چنان با این مطلب برخورد کند که گویا قصد تدریس دارد و دیگران که شنونده اند، چنان برخورد کنند که گویا در درس استاد شرکت کرده اند؛ اشکال کنند، اعتراض کنند و نقادانه مطالب را بررسى نمایند.

هرچند ممکن است چنین مباحثه اى به جرّ و بحث کشیده شود، اما این هرگز نکته اى منفى در بحث نیست، بلکه بسیار تأثیرگذار و رشد دهنده است.

کسى که مطلب را بیان مى کند، همچنین باید اشکالات باقى مانده براى خودش را بیان کند و بخش هایى را که هنوز برایش مبهم مانده و نفهمیده، عنوان نماید تا در بحث کاملاً رفع شود.

چنین مباحثه اى به تحصیل و تفکر عمق مى بخشد و نکات بسیارى را که در مراحل قبل براى انسان لاینحل مانده، حل مى نماید و باعث رسوخ مطالب در ذهن مى شود.

از سوى دیگر گاه اشکالاتى که هم مباحث مطرح مى کند، انسان را متوجه نکاتى تازه مى نماید که هرگز در مراحل قبل به آنها دست نیافته است.