1 ـ تعریف دایرة المعارف

«دایرة المعارف» یا «دانشنامه» مجموعه ای فراگیر و مدوّن از کلیه اطلاعات و معارف در حوزه دانش بشری و یا رشته ای خاص از آن است که پاسخگوی نیازمندی های انسان در زمینه های مختلف می باشد.
این اصطلاح برگرفته از واژه لاتین «انسیکلوپدیا» (Ecyclopedia) است که در یونان باستان به موضوعات هفتگانه ای که در آن زمان پایه همه علوم به شمار می رفتند یعنی دستور زبان، منطق، بلاغت، حساب، هندسه، موسیقی و نجوم گفته می شد.1 بعداً انسیکلوپدیا به فرهنگ و لغت نامه های عمومی علوم، فنون و حرفه ها اطلاق گردید.2
تفاوت دایرة المعارف با فرهنگ ها دراین است که فرهنگ ها به ارائه تعریف لغوی کوتاه از کلمه بسنده می کنند، اما دایرة المعارف معنای اصطلاحی کلمه در علم خاصّی و یا به همراه بررسی تاریخی مسئله و اقسام و احکام و تمام مطالب مربوط به آن را می گویند.
ترتیب مباحث «دایرة المعارف» یا به ترتیب موضوعی است که موضوع، محور قرار می گیرد و به آن دایرة المعارف موضوعی می گویند، یا به ترتیب الفبایی است که مدخل ها براساس حروف الفبا تنظیم می شوند و به آن دایرة المعارف الفبایی می گویند که امروزه در تدوین دایرة المعارف های تخصصی یا فرهنگ های عمومی اغلب از این شیوه استفاده می شود.