| شرکت انرون (Enron Corp) یکی
از بزرگترین
شرکتهای
جهان است که
در زمینه
انرژی، کالا و
خدمات فعالیت
دارد. انرون
قبل از اعلان
ورشکستگی،
به‌تجارت
برق، گاز طبیعی
و توزیع انرژی
و دیگر
کالاها و
ارائه خدمات
مالی و مدیریت‌خطر در
سراسر جهان می‌پرداخت.
شرکت انرون
در ژوئیه سال 1985
از طریق
ادغام شرکت
هوستون
ناچرال گس (Houston Natural Gas) و
اینترنورت (InterNorth) در هوستون (Houston) آمریکا
شکل گرفت.
انرون که
ابتدا در زمینه
خط لوله گاز طبیعی
فعالیت داشت
با مقررات‌زدایی
بازار انرژی
به‌سرعت
تحول پیدا
کرد و از توزیع‌کننده
انرژی به
معامله‌گر
انرژی تبدیل
شد. شرکت
انرون از سال 1994 به‌تجارت
انرژی برق
پرداخت و از
سال 1995 وارد
بازار انرژی
اروپا شد. فروش
انرون در سال 2000
معادل 101 میلیارد
دلار بود.
سقوط انرون
که بزرگترین
ورشکستگی در
تاریخ آمریکا
به‌شمار می‌رود،
موجب از دست‌رفتن سرمایه
هزاران نفر
در قالب پس‌انداز
بازنشستگی و
بی‌اعتباری
موسسه
اندرسن (Andersen) حسابرس
انرون شد. هر
سهم انرون که
در اوایل سال 2000
حدود 90 دلار
ارزش داشت در
پایان همین
سال به زیر یک
دلار رسید.
داستان از
آنجا آغاز شد
که در 28 نوامبر
2001 ادغام دو
شرکت انرون و دی‌نه‌ژی (Dynegy) به‌دلیل
بدتر شدن وضعیت
نقدینگی
انرون زیر
سئوال رفت. این
دو شرکت در 9 نوامبر
توافق خود
برای ادغام
را اعلام
کرده بودند.
سروصدای قضیه
زمانی بالا
گرفت که شرکت
دی‌نه‌ژی
برای توقف
ادغام ادعا کرد
که اقلام
صورتهای مالی
انرون به‌صورتی
نادرست
ارائه شده
است.
موسسات
رتبه‌بندی،
در همین زمان
ارزش اعتباری
انرون را
کاهش دادند و
سهام انرون
قبل از توقف
معاملات آن
توسط بورس
اوراق
بهادار نیویورک (NYSE) ، به یک
دلار و 19 سنت
سقوط کرد.
انرون که در سه
دوره متوالی
سه‌ماهه سال 2001
زیان نشان
داده بود
مبلغ 01/1 میلیارد
دلار به‌عنوان
هزینه غیر‌مترقبه
در حسابهای
سه‌ماهه سوم
منظور کرده بود.
پس از آن
انرون اعلام
کرد که بخش
عمده‌ای از این
هزینه صرف
آزاد کردن
سرمایه‌گذاری
در مشارکتهای
خاصی می‌شود
که زیرنظر مدیرمالی
شرکت انجام
گرفته بود.
این موضوع
بلافاصله
توجه کمیسیون
بورس اوراق
بهادار آمریکا (US SEC) را
به‌خود جلب
کرد و تحقیقات
آغاز شد.
واقعه این
بود که مدیران انرون،
از جمله مدیرمالی
آن آندره
فاستو
(Andrew Fastow)،
مشارکتهایی
را درخارج از
انرون تشکیل
داده بودند
که با انرون
معامله
داشتند. مدیران انرون
برای تشکیل
مشارکتها کمیسیون
گرفته بودند.
مشارکتها پس
از تشکیل، صدها
میلیون دلار
وام از
بانکها
گرفته و از
محل آن برای
انرون سرمایه‌گذاری
کرده بودند؛
که البته این
سرمایه‌گذاریها
وضعیت روشن و
مشخص ندارند.
استفاده از
مشارکتها برای
استقراض، به 9/3
میلیارد
دلار بدهی
خارج از دفاتر
انرون منجر
شد. شرکت
انرون ابتدا
کوشید مدیرمالی
را مقصر جلوه دهد
ولی چیزی
نگذشته
معلوم شد که
پای اکثر مدیران
در میان است.
افکار عمومی در
آمریکا و
اروپا،
موسسه
آندرسن
(حسابرس
انرون) را به‌شدت
تحت فشار قرار داده
است. شواهدی
وجود دارد که
حسابرسان
شرکت از فعالیتهای
جنبی مدیران و
معاملات صوری
و انعکاس
آنها در
صورتهای مالی
اطلاع
داشتند اما موضوع
را ندیده
گرفته‌اند.
موسسه
اندرسن در
اقدامی
شتابزده مدیران
حسابرسی مربوط را
از کار
برکنار کرد.
اکنون بیش
از دو ماه است
که واقعه
انرون در صدر
اخبار
اقتصادی
جهان قرار
دارد و
تاکنون
ورشکستگی
شرکت و خودکشی
یکی از مدیران
را به‌دنبال
داشته و
ادامه کار
موسسه
اندرسن را با
ابهام روبرو کرده
است. اهمیت این
واقعه و تاثیر
آن به حرفه
حسابرسی
چنان بوده
است که مدیران
عامل پنج
موسسه بزرگ
حسابرسی دنیا
برای روشنگری
و توضیح
مسئله اقدام به‌انتشار
بیانیه
مشترک کرده‌اند.
آینده حرفه
حسابرسی در
بوته آزمایشی
سنگین قرار
گرفته است! بیانیه مدیران
عامل پنج
موسسه بزرگ
حسابرسی دنیا
درباره
انرون سقوط
انرون،
مانند دیگر رویدادهای
نامساعد
تجاری، توجه
همگان را به
حرفة حسابرسی،
نقش ما در بازارهای
مالی آمریکا
و مسئولیتهای
ما در قبال
مردم جلب
کرده است. ما به‌خوبی
می‌دانیم که
حرفة قوی،
سخت‌کوش و
اثربخش، بخشی
مهم و حساس از سیستم
گزارشگری
مالی است و
برای حفظ
اعتماد سرمایه‌گذاران
در بازارهای سرمایه،
اهمیت اساسی
دارد. ما به
مسئولیت خود
واقفیم.
مباحث پیچیده
و گسترده‌اند.
زمانی که
واحدهای
تجاری با
شکست روبرو می‌شوند
و اعتماد
عمومی فرو می‌ریزد،
همه کسانی که
در بازارهای
سرمایه حضور
دارند
مسئولند
فعالانه بکوشند
مسائل اصلی
را بفهمند و
راه‌حلهای
معنی‌دار را
دنبال کنند.
ما از دیگر دست‌اندرکاران
بازار می‌خواهیم
به موشکافی
قضیه
بپردازند و
گامهای درخور
اهمیت
بردارند.
ما، هرپنج
موسسه به‌اتفاق،
با تمرکز
توجه و منابع خود،
می‌کوشیم
مباحث مهم
برای سرمایه‌گذاران
را ارزیابی و
ترسیم کنیم.
ما همچنین خود
را در قبال
آنچه که باید
در آینده
برمبنای
آگاهی حاصل
از وقایع جاری
انجام شود،
متعهد می‌دانیم.
ارتقای
گزارشگری
مالی
ما درحال تهیه
و ارائه پیشنهادهای
مشخص به کمیسیون
بورس اوراق
بهادار برای بهبود
رهنمود افشا
در مورد
معاملات
اشخاص وابسته،
واحدهای
تجاریِ با
هدفِ خاص، و
مباحث مرتبط
با خطرِ
بازار، شامل
خطرهای
مربوط به
قراردادهای انرژی،
هستیم. ما
کوشش می‌کنیم
تا پایان سال
پیشنهادهای
خود را ارائه
کنیم و تلاش می‌کنیم
که چنین
اطلاعات
اضافی در
گزارشهای
سالانه سال 2002
در اختیار
سرمایه‌گذاران
قرار گیرد.
در مقیاس
گسترده‌تر،
به‌محض آنکه کمیسیون
بورس اوراق
بهادار فرایند
نوسازی سیستم
گزارشگری
مالی را که
مدتی است به‌تاخیر
افتاده،
آغاز کند ما نیز
در این کار
شرکت خواهیم
کرد. اغلب اوقات
موارد افشا
در صورتهای
مالی
پرتعداد،
اما گاه بی‌معنی
است. برای تصمیمگیری
آگاهانه به‌جز
اطلاعات
مربوط به
درآمد، به جریانهای
اطلاعاتی متعدد و
متفاوت نیاز
است و صورتهای
مالی گذشته‌نگر
که به‌صورت
دوره‌ای ارائه می‌شود
بیش از این
برای انتقال
معنی واقعیِ
ارزش و خطر،
کافی نیست.
فرایند تدوین
استانداردهای
حسابداری در
شرایط
اقتصادی
امروز، بسیار
طاقت‌فرسا وکند
است. ما
درکنار دیگران
کوشش می‌کنیم
راه هموار‌ساختن
و نوسازی این سیستم
را بیابیم.
ارتقای
اثربخشی
حسابرسی
با توجه به محیط
تجاری چالش‌برانگیزِ
کنونی در صددیم
عوامل خطر را
که می‌تواند
در طول چرخة
گزارشگری
جاری برای تهیه‌کنندگان
صورتهای مالی،
کمیته‌های حسابرسی
و حسابرسان
مهم باشد،
ارزیابی کنیم.
سال گذشته،
نشست اثربخشی حسابرسی
گزارش جامعی
درباره زمینه‌های
بهبود فرایند
حسابرسی
منتشر کرد. بسیاری
از پیشنهادهای
این نشست به‌اجرا
گذاشته شد و
بقیه نیز به‌طور
فعال مورد
توجه قرار
گرفته است. ما
خود را به
استقرار به‌موقع
این پیشنهادها متعهد
می‌دانیم.
همزمان با
آنچه که از
درسهای وقایع
اخیر می‌آموزیم،
ما به همراه دیگران
در حرفه می‌کوشیم
تا سازوکار
مقررات
انتظامی
حرفه را ارزیابی
کنیم. ما به‌خوبی
واقفیم که
حرفه باید
اعتماد سرمایه‌گذاران
را حفظ کند.
مقررات
انتظامی برای
سرمایه‌گذاران،
حرفه،
وبازارهای
مالی لازم است،
اما ما می‌دانیم
که تغییر نیز
ضروری است. ما
کوشش خواهیم
کرد اصلاحات مناسب
را به‌موقع
انجام دهیم
. New York, Dec.4, 2001
J. F. Berardino, Andersen S. G. Butler, KPMG J. E. Copeland,
Jr., Deloitte &Touche
S. A. DiPiazza,
PwC
J. S. Turley, Ernst & Young |