| آشنایی با برخی مفاهیم اساسی حسابداری مدیریت - کارنامه متوازن 2 |
| R. Kaplan & D. Norton |
|
کارنامه متوازن چیست؟ کارنامه متوازن با ترجمه نقطه‌نظرهای مدیریت و استراتژی واحد انتفاعی در قالب مجموعه‌ای از هدفهای عملیاتی که می‌تواند محرک رفتار و در نتیجه، عملکرد، باشد چارچوب محکمی برای کمک به پیاده‌سازی سریع استراتژی در تشکیلات است. برنامه‌ریزی عملکرد بر پایه استراتژی، سازوکار بازخورد لازم را برای تنظیم و تصحیح پویای استراتژی تشکیلات در گذر زمان، تأمین می‌کند. کارنامه متوازن بر این پایه استوار شده است که آن‌چه که اندازه‌گیری بشود، دلیل برای اقدام توسط اشخاص ذی‌حق می‌شود. سرانجام، تمام فعالیتها، منابع و نواوریهای واحد انتفاعی باید با استراتژی کلی، هماهنگ شود. برای رسیدن به این هدف، کارنامه متوازن، ارتباط روشن علت و معلولی بین هدفها، اقدامها و ابتکارها در هر یک از سطوح دیدگاهها و تشکیلات را تعریف می‌کند. تدوین کارنامه متوازن اولین گام در ایجاد تشکیلات استراتژی‌محور است.
کارنامه متوازن، چگونه شکل گرفت؟ کارنامه متوازن نتیجه یک سال پژوهش در مدرسه عالی بازرگانی دانشگاه هاروارد، تحت‌نظرآقایان رابرت کاپلان استاد کرسی توسعه رهبری ماروین بور (Marvin Bower) و دیوید نورتون، مؤسس و رئیس بنگاه تعاون کارنامه متوازن است. این پژوهش در سالهای 1991 تا 1992، با بررسی 12 شرکت پیشرو در زمینه سنجش عملکرد، برای مشخص کردن آن‌چه که معیار سنجش در شرکتهای موفق می‌باشد، انجام شد. فرضیه مورد تحقیق این پژوهش این بود که دیدگاه مالی، به‌تنهایی، برای پیشبرد عملکرد کافی نیست و نگرش متوازن‌تری لازم است. این نگرش متوازن، بتدریج به کارنامه متوازن تبدیل شد که شامل دیدگاه مالی و همچنین، دیدگاههای دیگری است که موجب پیشبرد دیدگاه مالی می‌شوند. این دیدگاهها عبارتند از: مشتری مداری، فرایندهای داخلی، و آموزش و رشد. با گذشت زمان، کارنامه متوازن، به‌شکل کنونی، یعنی چارچوبی برای اجرای استراتژی و مدیریت استراتژیک در آمد.
نقشه استراتژی چیست و چه تفاوتهایی با کارنامه متوازن دارد؟ در هر واحد انتفاعی، نقشه استراتژی ، تجسمی از استراتژی و فرایندها و سیستمهای لازم برای اجرای آن است. نقشه استراتژی، به کارکنان نشان می‌دهد که شغل آنها چگونه با هدفهای کلی مرتبط است. از نقشه استراتژی برای تدوین کارنامه متوازن استفاده می‌شود. کارنامه متوازن، ابزاری است که هدفها و استراتژی کلی بیان‌شده در نقشه استراتژی را به مجموعه کاملی از هدفها و برنامه‌های کاری ترجمه می‌کند و بدین ترتیب، چارچوبی برای سیستم نظارت و سنجش استراتژی به‌وجود می‌آورد.
کارنامه متوازن، چگونه با تشکیلات استراتژی محور همسو می‌شود؟ کارنامه متوازن، استراتژی را به برنامه کار، که اولین گام در راه تمرکز بر استراتژی است، ترجمه می‌کند. در ادامه این فرایند، هدف کلی، تبدیل استراتژی به یک فرایند مستمر است. زمانی‌که تشکیلاتی شروع به ترجمه استراتژی به برنامه‌کاری، ایجاد کارنامه متوازن، می‌کند، به رهبری مدیریت نیاز دارد. لازمه تمرکز بر استراتژی، هماهنگی تشکیلاتی است تا تدوین استراتژی جزو وظایف تمام کارکنان شود و به‌صورت یک فرایند مستمر در آید.
آیا پیش از تدوین کارنامه متوازن، داشتن یک استراتژی روشن، ضروری است؟ داشتن یک استراتژی روشن، که برای همه قابل درک باشد، زمان لازم برای تدوین کارنامه متوازن اولیه را کاهش می‌دهد. با این‌که کارنامه متوازن، ابزار اجرای استراتژی است، سازمانها نباید منتظر شوند تا درباره استراتژی به توافق کامل برسند و سپس کارنامه متوازن را تدوین کنند. شروع به تدوین کارنامه متوازن، با ایجاد یک زبان و چارچوب مشترک، موجب برانگیختن گفتگو بین مدیران درباره استراتژی می‌شود. فرایند تدوین کارنامه متوازن به ایجاد استراتژی و روشن کردن راههای رسیدن به هدفهای آن، کمک می‌کند.
کارنامه متوازن چه مزایایی دارد؟ استفاده از کارنامه متوازن، برای واحد انتفاعی، مزایای زیر را دارد: • به‌دست آوردن توافق و حس مالکیت در تمام مدیران، • روشن شدن نظرات مدیریت در سرتاسر واحد انتفاعی، • تأمین چارچوب برای هماهنگی واحد انتفاعی، • تأمین ساختار برای نواوریهای مختلف، • پیشبرد فرایند تخصیص منابع و سرمایه، • تلفیق فرایند مدیریت استراتژیک در سراسر واحد انتفاعی، • متمرکز شدن گروهها و اشخاص بر اولویتهای استراتژیک.
کارنامه متوازن، چه کاربردهایی دارد؟ از سال 1992 میلادی که کارنامه متوازن به‌وجود آمد، از آن برای تأمین نیازهای متعددی استفاده شده است. بنگاه تعاون کارنامة متوازن از یاوران عمده واحدهای انتفاعی، برای متناسب کردن کارنامه متوازن برای کاربریهای ویژه است. کاربریهای عمده کارنامه متوازن شامل موارد زیر است: • پیاده‌سازی سریع استراتژی واحد انتفاعی، • تلفیق شرکتها پس از ادغام چند شرکت، • مدیریت مشارکتها و همکاریها، • استراتژی فناوری اطلاعات، • استراتژی مدیریت منابع انسانی و هماهنگی دستمزدها، • مدیریت و اولویت‌بندی نواوریها، • تغییرات کلی در واحد انتفاعی یا تغییر ساختاری مدیریت، • مدیریت فروشندگان (تأمین‌کنندگان مواداولیه و خدمات)، • تأمین ارتباط با مشتریان، فروشندگان و سهامداران، • تدوین بودجه سرمایه‌ای یا تخصیص منابع و تعیین اولویتها. آیا کارنامه متوازن، تنها برای شرکتهای تولیدی مفید است؟ خیر. کارنامه متوازن در بسیاری از بخشهای اقتصادی به‌کار گرفته شده است. بخشهای بانکداری، بهداشت، دولتی، بیمه، ارتباطات و سازمانهای غیرانتفاعی، تنها تعدادی از بخشهایی هستند که از کارنامه متوازن استفاده می‌کنند.
آیا هنگام استفاده از کارنامه متوازن در کشورهای مختلف مسائل جدیدی ایجاد می‌شود؟ در بسیاری از نقاط دنیا، شرکتهای مختلف مشاوره مدیریت، بدون نیاز به تغییرات عمده، کارنامه متوازن را برای شرکتهای تحت پوشش خود به تناسب استعداد و رسوم ملی تجارت، تعدیل و استفاده کرده‌اند. استفاده از کارنامه متوازن، نیاز به بلوغ و پختگی مدیریت دارد. روش مدیریت باید مشارکتی باشد و دستوری نباشد. برخی از شرکتها برای استفاده کامل از کارنامه متوازن، بهتر است که ابتدا روش مدیریت خود را اصلاح کنند. مبحث ارزش در کارنامه متوازن چیست؟ چهارگروه عمده از فرصتهایی که موردنظر کارنامه متوازن است عبارتند از: • سنجش مدیریت مالی، • سنجش عملکرد، • مدیریت عملکرد، • مدیریت استراتژیک. فلسفه اصلی کارنامه متوازن، از ابتدا تا انتها، تأکید زیادی بر مدیریت استراتژیک و ایجاد تشکیلات استراتژی‌محور دارد.
پانوشت ها: -Balanced Scorecard
|
| منبع : فصلنامه حسابرس |