کشور اتریش با داشتن بیش از هشت میلون نفر جمعیت در اروپای مرکزی قرار دارد. این کشور جزء کشورهای صنعتی است و دارای وضعیت اقتصادی خوبی است. در سال 2000، سرانه تولید ناخالص داخلی این کشور حدود 23000 دلار آمریکا بوده است و میزان بیکاری در آن در حدود چهار درصد تخمین زده می شود.
کارآفرینی و شرکت های کوچک و متوسط(SME) در اقتصاد اتریش تاثیر فراوانی دارند و یک و نیم میلیون شغل یا به عبارتی 66.1 درصد از کل مشاغل در صنعت و خدمات را در سال 1997 در این کشور ایجاد نموده اند.
تعریف کسب و کار متوسط در اتریش کسب و کاری با 11 کارمند می باشد که بالاتر از حد متوسط اتحادیه اروپاست.
1- برنامه های دولت اتریش در ارتقای کارآفرینی:
اهم اقدامات دولت اتریش در زمینه ترویج وگشترش کارآفرینی به شرح زیر می باشد:
• آموزش برای یک جامعه کارآفرین:
در کشور اتذیش توجه ویژه ای برای تشویق کارآفرینی در مدارس و دانشگاه ها صورت گرفته است و به موازات آن آموزش بیشتر در کسب و کارها نیز مورد تشویق قرار گرفته است. در سال 1998، 47 درصد از شرکت های کوچک و متوسط در زمینه آموزش حرفه ای برای کارکنانشان فعال بوده اند. در مدارس اتریش دانش آموزانی که سن آنها بین 15 تا 19 سال می باشد می باست یک طرح کسب و کار را به عنوان پرژه درسی خود ارائه دهند و یک کسب و کار کوچک را در مدرسه خود به مدت یک سال درسی تجربه کنند. دانش آموزان محصولاتی را تولید و خدماتی را در بازار محلی ارائه می دهند و تمام تصمیم گیری های مربوط به کسب و کار را خودشان انجام می دهند. از سال تحصیلی 1997-1996 تعداد این کسب و کارهای کوچک در اتریش دو برابر شده است.
یک شرکت مجازی مدلی از یک شرکت واقعی می باشد که چگونگی رویداد وقایع را برای یک کسب و کار شرح می دهد و همچنین چگونگی ارتباط یک شرکت با شرکت دیگر و تنوع فرهنگ های کسب و کار را بیان می کند. این مدل در تمام کالج های بازرگانی و مدارس کسب و کار در اتریش اجباری می باشد و برای اهداف آموزش بازرگانی در تمام مدارس حرفه ای توصیه می شود. در اتریش در حال حاضر به طور رایج 850 مورد از این شرکت های مجازی وجود دارند که این تعداد غیر از 3500 مورد در سطح جهانی می باشد.
کرسی مدیریت نوآوری و ایجاد کسب و کار(IUG) در دانشگاه کلاگن فورت از ژوئن سال 1999 به وجود آمده است که اولین کرسی مدیریت کارآفرینی در اتریش محسوب می شود. موضوعات آموزش و تحقیقات هر دو زمینه اصلی مدیریت نوآوری و ایجاد کسب و کار را شامل می شود. پروژه Technolontakte برای انتشار دانش فنی «از عمل تا عمل» و سازمانی تدوین شد. با حمایت مالی از طرف وزارت فدرال کار و امور اقتصادی، دوره آموزشی جدیدی در اتریش در حال سازماندهی می باشد که به «ملاقات شرکت به شرکت» معروف است. این پروژه به کسب و کارهای علاقمند این فرصت را می دهد که از سایر کسب و کارهای موفق مواردی را یاد بگیرند. بر اساس توافق همکاری های مشترک، کارآفرینان اتریشی می توانند در رشته های مشابه در کشور آلمان شرکت کنند.
• دسترسی به منابع مالی برای شرکت های کوچک تر و در یک مرحله زودتر، تامین مالی برای گسترش شرکت ها با تکنولوژی بالا
با اصلاح قانون ارتقای SME در دسامبر 1998، سقف مسئولیت بانک تضمین کسب و کار کوچک Burgesاز 450 میلیون دلار به 700 میلیون دلار افزایش یافت. علاوه بر آن بانک OHT دویست و سی میلیون دلار برای تضمین اعتبارات تصویب نموده است. وزارت فدرال امور مالی به نمایندگی از طرف دولت مرکزی اتریش تضمین نموده که در صورت موجود نبودن منابع ، ضمانت های این دو بانک را انجام دهد .در طی سال 2000 سقف اعتبار برای یک وام تنها، افزایش بیشتری یافته و از 650 هزار دلار به 1600 هزار دلار رسیده است.
تضمین اصل سرمایه: به منظور بهبود ساختار مالی شرکت های کوچک و متوسط از طریق بیمه گری و تضمین برای حفظ اعتدال این شرکت ها طراحی شده است. این تضمین، ریسک ورشکستگی گروه های تامین کننده سرمایه برای کسب و کارها را پوشش می دهد.
برنامه بورس برای فرشتگان کسب و کار: از اواخر سال 1996 اجرا شده است. هدف از این برنامه گردآوری کسب و کارهای در حال گسترش است که در جستجوی سرمایه و سرمایه گذارانی است که دارای سرمایه و تجربه مدیریت می باشند. به عنوان نمونه یک شبکه فعال فرشته کسب و کار در اتریش وجود دارد که شامل 55 سرمایه گذار بوره و جمعا 34 میلیون دلار برای 49 کسب و کار فراهم کرده است.
برنامه تامین مالی اولیه: به منظور کمک به اجرای کسب و کارهای جدید و گسترش کسب و کارهای موجود اجرا شد. این برنامه هر ساله 10 تا 15 کسب و کار با تکنولوژی بالا را از بین بیش از 200 درخواست انتخاب کرده و آنها را تامین مالی می کند.
• دسترسی به تحقیق و نوآوری و استفاده بهتر از پتنت ها توسط SMEها
برنامه ارتقاء نوآوری و استفاده از تکنولوژی FINT: این برنامه فعالیت هایی را پوشش می دهد که شامل کمک به SME هایی است که نیاز به تغییر و نوآوری دارند و برای آنها روشهای جدید برای نوآوری را توسعه می دهد. یک لوح فشرده با عنوان موفقیت از طریق تغییر وتحول برای کمک به کارآفرینان در این زمینه تهیه شده است تا نیاز به تغییر را تشخیص دهند و مشکلات را حل کنند.
تخفیف تحقیقاتی : برای هزینه های توسعه یا بهبود ابداعاتی که از نقطه نظر اقتصاد ملی با ارزش هستند، اختصاص یافته است. برای این تخفیف ارزش ابداعات طراحی شده یا تکمیل شده باید از طریق یک گواهینامه از طرف وزارت فدرال کار و امور اقتصادی مورد تائید واقع شود تا این تخفیف به شرکت ها داده شود.
برنامه KPlus: به منظور بهبود همکاری های مشترک میان علم و دنیای کسب و کار و کاربرد تحقیق در مقیاس رقابت بین المللی اجرا گردید. لذا مراکز مهارت در حال ایجاد می باشند و برای یک دوره محدود تحت یک روش انتخاب رقابتی بر اساس معیارهای کیفی شرکت حمایت می شوند. تا کنون ده مرکز KPlus ایجاد شده و دو مورد نیز در حال گرفتن مجوزهای لازم می باشند. برای افزایش این مراکز، تبلیغاتی نیز در حال انجام است.
• بهبود دیدگاه خدمات حمایتی
برنامه YEN (شبکه شرکت های جوان): برای ارتقاء کسب و کار (WIFI) از سوی اتاق بازرگانی و صنعت وین برای ارائه خدمات مجازی به ایجادکنندگان شرکت ها و کارآفرینان جوان ایجاد شد. این شبکه در حال حاضر با اطلاعات زیاد بر روی اینترنت موجود می باشد و اطلاعاتی را در زمینه اقدامات اضافی حمایتی «مراکز مشاوره، انشارات و ...» ارائه می دهد.
برنامه EU_Info_Broker : یک برنامه کمکی اتحادیه اروپا می باشد که به صورت پایگاه داده ها در دسامبر 1997 ایجاد شده است و توسط مرکز اطلاعات اروپا (اتحادیه صنفی اتریش) با حمایت مالی قابل ملاحظه از طرف وزارت فدرال کار و امور اقتصادی توسعه یافته است. این برنامه به سئوالاتی از قبیل انرژی، تحقیق، جوانان، SME ها و همچنین انواع حمایت ها (برای مثال سهامداران،اهدای وام ها و ...) پاسخ می دهد.
• بهبود امور دولتی
قانون کمک به راه اندازی کسب و کارها(NEUFOG): تحت قانون رفورم مالیات 2000 تصویب شد. این قانون معافیت از انواع مالیات ها، حق الزحمه، باطل کردن تمبر، مالیات انتقال مستقیم و مالیات های سرمایه گذاری را برای راه اندازی کسب وکارها فراهم می کند.
• بهبود استخدام و شرایط کاری
از ژانویه 1999 کارفرمایان با بیش از 50 کارمند می توانند تعهدات و مسئولیت های خود را در زمینه ایمنی و بهداشت شغلی در محل کار را به طور مجانی با استفاده از مراکز پیشگیری که توسط شرکت های بیمه حوادث دایر شده اند اجرا کنند. یک اصلاح که در «قانون زمان کاری» صورت گرفته است، بیشتراز قبل زمان کاری را انعطاف پذیر ساخته است.
2- حمایت از کارآفرینان جوان از طریق آموزش و مشاوره
دنیای کار در آینده به طور فزآینده ای از طریق خود اشتغالی تعیین خواهد شد. اگر شبکه های واحد های کوچک و مستقل با سلسه مراتب پائین به جای ساختارهای سنتی شرکت ها درآیند، اهمیت زیادی خواهند یافت. همچنین روند رو به رشد خصوصی سازی و کار در بازار نوین مزایای شرکت ها کوچک و متوسط را ارتقاء خواهد بخشید. توسعه یک شرکت تا حد زیادی به فعال سازی رقابت در سطح فردی و سازمانی بستگی دارد به طوری که بتواند برای آنها مزیت های رقابتی ایجاد کند و توسعه و حضور اقتصادی آنها را تضمین کند. بنابراین تقویت فعالیت ها برای راه اندازی SME ها یک موضوع صریح و آشکار در سیاست های اقتصادی اتریش بوده است.
برای کارآفرینان جوان موارد زیادی طرح و برنامه وجود دارد که توسط ایالت ها و بخش ها، اتاق های بازرگانی یا سایر موسسات ایجاد شده است که بعضی از آنها عبارتند از : شروع به کارهای خاص، مشاوره و راهنمایی چک لیست ها، کتابچه های راهنما و سمینارهای اطلاعاتی.
در سطح ایالتی سه دسته اقدام مورد توجه کارآفرینان جوان قرار دارد:
الف) برنامه های حمایتی برای کارآفرینان جوان که به صورت کمک های مالی تسهیلات را در اختیار آنها قرار می دهد. این تسهیلات برای راه اندازی شرکت می باشد.
ب) برنامه های تامین مالی برای حمایت از راه اندازی کسب و کارها در زمینه تکنولوژی های جدید، با مهارت های فنی برجسته که هزینه ها را برای متخصصان خارجی و ... به صورت کمک های مالی پرداخت می کند.
ج) طرح پس انداز برای تاسیس کنندگان که به موجب آن می توان حق بیمه برای راه اندازی کسب و کار را به صورت مالی و اعتبارات سرمایه گذاری طلب نمود.
3- مشکلات کارآفرینی در اتریش
با مطالعه انجام شده، مشکلات کارآفرینی و شرکت های کوچک و متوسط عمدتا به صورت زیر است:
سیستم مالیاتی اتریش که ایجاد و ادامه کار شرکت ها را مشکل می سازد.
محیط قانونی که می تواند به عنوان مانع بر سر فعالیت های کسب و کار قرار گیرد (تاسیس بازارچه کسب و کار از اقدامات دولت اتریش در رفع این مانع می باشد)
سه برنامه کلیدر این زمینه در کشور اتریش وجود دارد:
برنامه «دانشمندان کسب وکار تاسیس می کنند، دانشمندان کسب و کار راه اندازی می کنند»:
هدف از این برنامه فعال کردن اقتصاددانان دانشگاهی در مسیر نوآوری و کاربرد نوآوری است. این برنامه در سال 1986 آغاز شده که از تاسیس و راه اندازی طرح های دانشگاهیان تا سقف 23000 دلار حمایت می کنند.برنامه «رقابتی ایده تا کسب و کار»: هدف از این برنامه ایجاد اقتصاد روان،انتقال تکنولوژی نو، حمایت از ایده های نو و انتقال آن به بازار، برنامه ریزی رقابتی کسب و کارها و ایجاد شبکه های تاسیس می باشد. این برنامه در سال 2000 شروع گردید و میزان حمایت مالی آن حدود چهار میلیون دلار می باشد.
برنامه تاسیس مرکز:
هدف از این برنامه افزودن دائمی تعداد دانشگاه ها به بحث کسب و کار، توسعه توانایی ایجاد موسسات از طرف دانشگاه ها و مدارس عالی خارج از دانشگاه، بهبود مسیر تحقیقات برای برای ایجاد شرکت، حمایت از انتقال تکنولوژی، استفاده از روش های مختلف آموزشی، تدریس بیشتر رشته کارآفرینی در دانشگاه های مهندسی و بازرگانی است.جهت تشویق به کارآفرینی، فرد کارآفرین « کسی که ایده یا فکر نو دارد» می تواند حداکثر دو سال در این مرکز بماند و هزینه های شخصی برای یک و نیم سال توسط وام بدون بهره تامین خواهد شد.
کارآفرینی در دانشکاه های اتریش:
در کلیه دانشگاه های ذیل آموزش، تحقیقات و مشاوره در زمینه کارآفرینی انجام می شود:دانشگاه کرنر- دانشگاه کلاگن فورت – دانشگاه صنعتی گراز – دانشگاه یوهانس کپلر لینز – دانشگاه اقتصادی وین- دانشگاه کارل – فرانسز – کراز
نویسندگان: مهندس ناهید شیخان – مهندس رضازاده – دکتر محمود احمد پور داریانی
منبع: نشریه کارآفرینان