- نافرجام و خوش انجام

«فَلَرُبَّ حَریص عَلى أَمْر مِنْ أُمُورِ الدُّنْیا قَدْ نالَهُ، فَلَمّا نالَهُ کانَ عَلَیْهِ وَبالاً وَشَقِىَ بِهِ وَلَرُبَّ کارِه لاَِمْر مِنْأُمُورِالاْخِرَةِ قَدْنالَهُ فَسَعِدَبِهِ.»:
چه بسا حریصى بر امرى از امور دنیا دست یافته و چون بدان رسیده باعث نافرجامى و بدبختى او گردیده است، و چه بسا کسى که براى امرى از امور آخرت کراهت داشته و بدان رسیده، ولى به وسیله آن سعادتمند گردیده است.

2- بهترین فضیلت و برترین جهاد
«لا فَضیلَةَ کَالْجِهادِ، وَ لا جِهادَ کَمُجاهَدَةِ الْهَوى.»:
فضیلتى چون جهاد نیست، و جهادى چون مبارزه با هواى نفس نیست.

3- استقامت بزرگ
«أُوصیکَ بِخَمْس: إِنْ ظُلِمْتَ فَلا تَظْلِمْ وَ إِنْ خانُوکَ فَلا تَخُنْ، وَ إِنْ کُذِّبْتَ فَلا تَغْضَبْ، وَ إِنْ مُدِحْتَ فَلا تَفْرَحْ وَ إِنْ ذُمِمْتَ فَلا تَجْزَعْ.»:
تو را به پنج چیز سفارش مى کنم:1ـ اگر مورد ستم واقع شدى ستم مکن،2ـ اگر به تو خیانت کردند، خیانت مکن،3ـ اگر تکذیبت کردند، خشمگین مشو،4ـ اگر مدحت کنند، شاد مشو،5ـ و اگر نکوهشت کنند بیتابى مکن.

4- پذیرش سخن پاک
«خُذُوا الْکَلِمَةَ الطَّیِّبَةَ مِمَّنْ قالَها وَ إِنْ لَمْ یَعْمَلْ بِها.»:
سخن طیّب و پاکیزه را از هر که گفت بگیرید، اگرچه او خود، بدان عمل نکند.

5- زیبایى حلمِ با علم
«ماشیبَ شَىْءٌ بِشَىْء أَحْسَنَ مِنْ حِلْم بِعِلْم.»:
چیزى با چیزى نیامیزد که بهتر از حلم با علم باشد.

6- کمالِ جامع انسانى
«أَلْکَمالُ کُلُّ الْکَمالِ أَلتَّفَقُهُ فِى الدّینِ وَ الصَّبْرُ عَلَى النّائِبَةِ وَ تَقْدیرُ الْمَعیشَةِ.»:
همه کمال در سه چیز است: 1ـ فهم عمیق در دین، 2ـ صبر بر مصیبت و ناگوارى، 3ـ و اندازه گیرى خرج زندگانى.

7- سه خصلت نیکو
«ثَلاثَةٌ مِنْ مَکارِمِ الدُّنْیا وَ الاْخِرَةِ: أَنْ تَعْفُوَ عَمَّنْ ظَلَمَکَ، وَ تَصِلَ مَنْ قَطَعَکَ، وَ تَحْلُمَ إِذا جُهِلَ عَلَیْکَ.»:
سه چیز از مکارم دنیا و آخرت است:1ـ گذشت کنى از کسى که به تو ستم کرده است،2ـ بپیوندى به کسى که از تو بریده است،3ـ و بردبارى ورزى در وقتى که با تو به نادانى برخورد شود.

8- اصرار در دعا
«إِنَّ اللّهَ کَرِهَ إِلْحاحَ النّاسِ بَعْضِهِمْ عَلى بَعْض فِى الْمَسْأَلَةِ وَ أَحَبَّ ذلِکَ لِنَفْسِهِ، إِنَّ اللّهَ جَلَّ ذِکْرُهُ یُحِبُّ أَنْ یُسْأَلَ وَ یُطْلَبَ ما عِنْدَهُ.»:
خدا را بد آید که مردم در خواهش از یکدیگر اصرار ورزند، ولى اصرار را در سؤال از خودش دوست دارد، همانا خداوند ـ که یادش بزرگ است ـ دوست دارد که از او سؤال شود و آنچه نزد اوست طلب گردد.

9- فضیلت عالم بر عابد
«عالِمٌ یُنْتَفَعُ بِعِلْمِهِ أَفْضَلُ مِنْ سَبْعینَ أَلْفَ عابِد.»:
دانشمندى که از علمش استفاده شود، از هفتاد هزار عابد بهتر است.

10- دو خصلت عالم
«لا یَکُونُ الْعَبْدُ عالِمًا حَتّى لا یَکُونَ حاسِدًا لِمَنْ فَوْقَهُ وَ لا مُحَقِّرًا لِمَنْ دُونَهُ.»:
هیچ بنده اى عالم نباشد تا این که به بالا دست خود حسد نبرد و زیر دست خود را خوار نشمارد.

11- سه پاداش
«مَنْ صَدَقَ لِسانُهُ زَکا عَمَلُهُ، وَ مَنْ حَسُنَتْ نِیَّتُهُ زیدَ فى رِزْقِهِ، وَ مَنْ حَسُنَ بِرُّهُ بِأَهْلِهِ زیدَ فى عُمْرِهِ.»:
هر که زبانش راست است کردارش پاک است،و هر که خوش نیّت است روزىاش فزون است، و هر که با اهلش نیکى مى کند به عمرش افزوده شود.

12- پرهیز از کسالت
«إِیّاکَ وَ الْکَسَلَ وَ الضَّجْرَ فَإِنَّهُما مِفْتاحُ کُلِّ شَرٍّ، مَنْ کَسِلَ لَمْ یُؤَدِّ حَقًّا وَ مَنْ ضَجِرَ لَمْ یَصْبِرْ عَلى حَقٍّ.»:
از کسالت و تنگدلى بپرهیز که این دو کلید هر بدى باشند، هر که کسالت ورزد حقّى را نپردازد، و هر که تنگدل شود بر حقّ شکیبا نَبُوَد.

13- بدترین حسرت در روز قیامت
«إِنَّ أَشَدَّ النّاسِ حَسْرَةً یَوْمَ الْقِیمَةِ عَبْدٌ وَصَفَ عَدْلاً ثُمَّ خالَفَهُ إِلى غَیْرِهِ.»:
پر حسرتترین مردم در روز قیامت، بنده اى است که عدلى را وصف کند و خودش خلاف آن را عمل کند.

14- نتایج صله رحم
«صِلَةُ الاَْرْحامِ تُزَکِّى الاَْعْمالَ وَ تُنْمِى الاَْمْوالَ وَ تَدْفَعُ الْبَلْوى وَ تُیَسِّرُ الْحِسابَ وَ تُنْسِىءُ فِى الاَْجَلِ.»:
صله ارحام، اعمال را پاکیزه گرداند و اموال را بیفزاید و بلا را بگرداند و حساب را آسان کند و اجل را به تأخیر اندازد.

15- نیکو گفتارى با دیگران
«قُولُوا لِلنّاسِ أَحْسَنَ ما تُحِبُّونَ أَنْ یُقالَ لَکُمْ.»
به مردم بگویید بهتر از آن چیزى که خواهید به شما بگویند.

16- هدیّه الهى
«إِنَّ اللّهَ یَتَعَهَّدُ عَبْدَهُ الْمُؤْمِنَ بِالْبَلاءِ کَما یَتَعَهَّدُ الْغائِبُ أَهْلَهُ بِالْهَدِیَّةِ وَ یَحْمیهِ عَنِ الدُّنْیا کَما یَحْمِى الطَّبیبُ الْمَریضَ.»:
همانا خداوند بنده مؤمنش را با بلا مورد لطف قرار دهد، چنان که سفر کرده اى براى خانواده خود هدیّه بفرستد، و او را از دنیا پرهیز دهد، چنان که طبیب مریض را پرهیز دهد.

17- راستگویى و اداى امانت
«عَلَیْکُمْ بِالْوَرَعِ وَ الاِْجْتَهادِ وَ صِدْقِ الْحَدیثِ وَ أَداءِ الاَْمانَةِ إِلى مَنِ ائْتَمَنَکُمْ عَلَیْها بَرًّا کانَ أَوْ فاجِرًا، فَلَوْ أَنَّ قاتِلَ عَلِىِّ بْنِ أَبى طالِب عَلَیْهِ السَّلامُ إِئْتَمَنَنى عَلى أَمانَة لاََدَّیْتُها إِلَیْهِ.»:
بر شما باد پارسایى و کوشش و راستگویى و پرداخت امانت به کسى که شما را امین بر آن دانسته، نیک باشد یابد. و اگر قاتل على بن ابیطالب(علیه السلام) به من امانتى سپرد، هر آینه آن را به او برخواهم گرداند.

18- تعریف غیبت و بهتان
«مِنَ الْغیبَةِ أَنْ تَقُولَ فى أَخیکَ ما سَتَرَهُ اللّهُ عَلَیْهِ، وَ أَنَّ الْبُهْتانَ أَنْ تَقُولَ فى أَخیکَ ما لَیْسَ فیهِ.»:
غیبت آن است که درباره برادرت چیزى را بگویى که خداوند بر او پوشیده و مستور داشته است. و بهتان آن است که عیبى را که در برادرت نیست به او ببندى.

19- دشنام گو، مبغوض خداست
«إِنَّ اللّهَ یُبْغِضُ الْفاحِشَ المُتَفَحِّشَ.»:
خداوند، دشنام گوى بى آبرو را دشمن دارد.

20- نشانه هاى تواضع
«أَلتَّواضُعُ أَلرِّضا بِالَْمجْلِسِ دُونَ شَرَفِهِ، وَ أَنْ تُسَلِّمَ عَلى مَنْ لَقیتَ وَ أَنْ تَتْرُکَ الْمِراءَ وَ إِنْ کُنْتَ مُحِقًّا.»:
تواضع و فروتنى آن است که (آدمى) به نشستن در آنجا که فروتر از شأن اوست راضى باشد، و این که به هر کس رسیدى سلام کنى، و جدال را وانهى گرچه بر حقّ باشى.

21- پاکدامنى، بهترین عبادت
«أَفْضَلُ الْعِبادَةِ عِفَّةُ الْبَطْنِ وَ الْفَرْجِ.»:
بالاترین عبادت، عفّت شکم و شهوت است.

22- نشانه شیعه واقعى
«ما شیعَتُنا إِلاّ مَنِ اتَّقَى اللّهَ وَ أَطاعَهُ.»:
شیعه ما نیست، مگر آن که تقواى الهى داشته باشد و خدا را فرمان بَرَد.

23- ریشه گناه، نشناختن خداست
«ما عَرَفَ اللّهَ مَنْ عَصاهُ.»:
خدا را نشناخته آن که نافرمانى اش کند.

24- عقل، بهترین مخلوق الهى
«لَمّا خَلَقَ اللّهُ الْعَقْلَ اسْتَنْطَقَهُ ثُمَّ قالَ لَهُ: أَقْبِلْ فَأَقْبَلَ. ثُمَّ قالَ لَهُ أَدْبِرْ فَأَدْبَرَ ثُمَّ قالَ: وَ عِزَّتى وَ جَلالى ما خَلَقْتُ خَلْقًا هُوَ أَحَبُّ إِلَىَّ مِنْکَ وَ لا أَکْمَلْتُکَ إِلاّ فیمَنْ أُحِبُّ، أَما إِنّى إِیّاکَ آمُرُ وَ إِیّاکَ أَنْهى وَ إِیّاکَ أُعاقِبُ وَ إِیّاکَ أُثیبُ.»:
چون خداوند، عقل را آفرید از او بازپرسى کرد، به او گفت: پیش آى! پیش آمد. گفت: بازگرد. بازگشت. فرمود: به عزّت و جلالم سوگند، مخلوقى را که از تو به پیشم محبوبتر باشد نیافریدم. و تو را تنها به کسانى که دوستشان دارم به طور کامل دادم. همانا امر و نهى و کیفر و پاداشم متوجّه توست.

25- بر اساس عقل
«إِنَّما یُداقُّ اللّهُ الْعِبادَ فِى الْحِسابِ یَوْمَ الْقِیمَةِ عَلى قَدْرِ ما آتاهُمْ مِنَ الْعُقُولِ فِى الدُّنْیا.»:
خداوند در روز قیامت در حساب بندگانش، به اندازه عقلى که در دنیا به آنها داده است، دقّت و باریک بینى مى کند.

26- مزدِ معلّم و متعلّم
«إِنَّ الَّذى یُعَلِّمُ الْعِلْمَ مِنْکُمْ لَهُ أَجْرٌ مِثْلُ أَجْرِ الْمُتَعَلِّمِ وَ لَهُ الْفَضْلُ عَلَیْهِ، فَتَعَلَّمُوا الْعِلْمَ مِنْ حَمَلَةِ الْعِلْمِ وَ عَلِّمُوهُ إِخْوانَکُمْ کَما عَلَّمَکُمُوهُ الْعُلَماءُ.»:
آن که از شما به دیگرى علم آموزد مزد او به مقدار مزد دانشجوست و از او هم بیشتر.
از دانشمندان دانش فراگیرید و آن را به برادران دینى خود بیاموزید، چنان که دانشمندان به شما آموختند.

27- گناهِ فتوا دهنده بىدانش
«مَنْ أَفْتَى النّاسَ بِغَیْرِ عِلْم وَ لا هُدًى لَعَنَتْهُ مَلائِکَةُ الرَّحْمَةِ وَ مَلائِکَةُ الْعَذابِ وَ لَحِقَهُ وِزْرُ مَنْ عَمِلَ بِفُتْیاهُ.»:
هر که بدون علم و هدایت به مردم فتوا دهد، فرشتگان رحمت و فرشتگان عذاب او را لعنت کنند و گناه آن که به فتوایش عمل کند دامنگیرش شود.

28- عالمان دوزخى
«مَنْ طَلَبَ الْعِلْمَ لِیُباهِىَ بِهِ الْعُلَماءَ، أَوْ یُمارِىَ بِهِ السُّفَهاءَ أَوْ یَصْرِفَ بِهِ وُجُوهَ النّاسِ إِلَیْهِ فَلْیَتَبَوَّأْ مَقْعَدَهُ مِنَ النّارِ إِنَّ الرِّئاسَةَ لاتَصْلُحُ إِلاّ لاَِهْلِها.»:
هر که علم و دانش را جوید براى آن که بر علما ببالد یا با سفها بستیزد یا مردم را متوجّه خود کند، باید آتش دوزخ را جاى نشستن خود گیرد; همانا ریاست جز براى اهلش شایسته نیست.

29- سرنگونان جهنّمى
«فى قَوْلِ اللّهِ عَزَّوَجَلَّ «فَکُبْکِبُوا فیها هُمْ وَ الْغاوُنَ» قالَ: هُمْ قَوْمٌ وَصَفُوا عَدْلاً بِأَلْسِنَتِهِمْ ثُمَّ خالَفُوهُ إِلى غَیْرِهِ.»:
درباره آیه شریفه «فَکُبْکِبُوا فیها هُمْ وَ الْغاوُنَ»; یعنى: «اینها و گمراهان در دوزخ سرنگون گردند.»، فرمود: ایشان گروهى باشند که عدالت را به زبان بستایند، امّا در عمل با آن مخالفت ورزند!

30- غیر خدا را تکیهگاه نگیرید
«لا تَتَّخِذُوا مِنْ دُونِ اللّهِ وَلیجَةً فَلا تَکُونُوا مُؤْمِنینَ فَإِنَّ کُلَّ سَبَب وَنَسَب وَقَرابَة وَوَلیجَة وَبِدْعَة وَشُبْهَة مُنْقَطِعٌ إِلاّ ما أَثْبَتَهُ الْقُرآنُ.»:
غیر خدا را براى خود تکیهگاه و محرم راز مگیرید که در آن صورت مؤمن نیستید، زیرا هر وسیله و پیوند و خویشى و محرم راز و هرگونه بدعت و شبهتى، نزد خدا، بریده و بى اثر است جز آنچه را که قرآن، اثبات کرده است.
[و آن ایمان و عمل صالح است.]

31- نشانه هاى فقیهِ پارسا
«إِنَّ الْفَقیهَ حَقَّ الْفقیهِ أَلزّاهِدُ فِى الدُّنْیا، أَلرّاغِبُ فِى الاْخِرَةِ أَلْمُتَمَسِّکُ بِسُنَّةِ النَّبِىِّ(صلى الله علیه وآله وسلم).»:
فقیه حقیقى، زاهد در دنیا، مایل به آخرت و چنگ زننده به سنّت پیامبر اکرم(صلى الله علیه وآله وسلم) است.

32- شوخىِ بدون فحش
«إِنَّ اللّهَ عَزَّوَجَلَّ یُحِبُّ الْمُلاعِبَ فِى الْجَماعَةِ بِلا رَفَث.»:
خداى عزّوَجلّ آن کس را که میان جمعى شوخى و خوشمزگى کند دوست دارد، در صورتى که فحشى در میان نباشد.

33- عذاب زودرسِ سه خصلت
«ثَلاثُ خِصال لا یَمُوتُ صاحِبُهُنَّ أَبَدًا حَتّى یَرى وَ بالَهُنَّ: أَلْبَغْىُ، وَ قَطیعَةُ الرَّحِمِ وَ الَْیمینُ الْکاذِبَةُ یُبارِزُ اللّهَ بِها.»:
سه خصلت است که مرتکبشان نمیرد تا وبالشان را بیند: ستمکارى و از خویشان بریدن و قسم دروغ که نبرد با خداست.

34- مطلوبِ خدا
«ما مِنْ شَىْء أَفْضَلُ عِنْدَ اللّهِ عَزَّوَجَلَّ مِنْ أَنْ یُسْأَلَ وَ یُطْلَبَ مِمّا عِنْدَهُ.»:
چیزى نزد خداوند عزَّوجَلّ بهتر از این نیست که از او درخواست شود و از آنچه نزد اوست خواسته شود.

35- پافشارى در دعا
«وَ اللّهِ لا یُلِحُّ عَبْدٌ مُؤْمِنٌ عَلَى اللّهِ عَزَّوَجَلَّ فى حاجَتِهِ إِلاّ قَضاها لَهُ.»:
به خدا سوگند هیچ بنده اى در دعا پافشارى و اصرار به درگاه خداى عزّوجلّ نکند، جز این که حاجتش را برآورد.

36- دعا کردن در سحر
«إِنَّ اللّهَ عَزَّوَجَلَّ یُحِبُّ مِنْ عِبادِهِ الْمُؤْمِنینَ کُلَّ عَبْد دَعّاء فَعَلَیْکُمْ بِالدُّعاءِ فِى السَّحَرِ إِلى طُلُوعِ الشَّمْسِ فَإِنَّها ساعَةٌ تُفْتَحُ فیها أَبْوابُ السَّماءِ، وَ تُقْسَمُ فیهَا الاَْرْزاقُ، وَ تُقْضى فیهَا الْحَوائِجُ الْعِظامُ.»:
همانا خداوند عزّوجلّ از میان بندگان مؤمنش آن بنده اى را دوست دارد که بسیار دعا کند، پس بر شما باد دعا در هنگام سحر تا طلوع آفتاب، زیرا آن ساعتى است که درهاى آسمان در آن هنگام بازگردد و روزى ها در آن تقسیم گردد و حاجت هاى بزرگ برآورده شود.

37- دعا براى دیگران
«أَوْشَکُ دَعْوَةً وَ أَسْرَعُ إِجابَةً دُعاءُ الْمَرْءِ لاَِخیهِ بِظَهْرِ الْغَیْبِ.»:
دعایى که بیشتر امید اجابت آن مى رود و زودتر به اجابت مىرسد، دعا براى برادر دینى است در پشت سرِ او.

38- چشم هایى که نمى گریند
«کُلُّ عَیْن باکِیَةٌ یَوْمَ الْقِیمةِ غَیْرُ ثَلاث: عَیْن سَهِرَتْ فى سَبیلِ اللّهِ وَ عَیْن فاضَتْ مِنْ خَشْیَهِ اللّهِ، وَ عَیْنِ غُضَّتْ عَنْ مَحارِمِ اللّهِ.»:
هر چشمى روز قیامت گریان است، جز سه چشم:1ـ چشمى که در راه خدا شب را بیدار باشد،2ـ چشمى که از ترس خدا گریان شود،3ـ و چشمى که از محرّمات الهى بسته شود.

39- حریص همچون کرم ابریشم
«مَثَلُ الْحَریصِ عَلَى الدُّنْیا مَثَلُ دُودَةِ الْقَزِّ، کُلَّما ازْدادَتْ مِنَ الْقَزِّ عَلى نَفْسِها لَفًّا کانَ أَبْعَدَ لَها مِنَ الْخُرُوجِ حَتّى تَمُوتَ غَمًّا.»:
شخص حریص به دنیا، مانند کرم ابریشم است که هر چه بیشتر ابریشم بر خود مىپیچد راه بیرون شدنش دورتر و بستهتر مىگردد، تا این که از غم و اندوه بمیرد.

40- دو رویى و دو زبانى
«بِئْسَ الْعَبْدُ عَبْدٌ یَکُونُ ذاوَجْهَیْنِ وَ ذالِسانَیْنِ، یُطْرى أَخاهُ شاهِدًا وَ یَأْکُلُهُ غائِبًا، إِنْ أُعْطِىَ حَسَدَهُ وَ إِنِابْتُلِىَ خَذَلَهُ.»:
بد بندهاى است آن بندهاى که دو رو و دو زبان باشد، در حضورِ برادرش او را ستایش کند، و در پشت سر، او را بخورد! اگر دارا شود بر او حسد برد و اگر گرفتار شود، دست از یارى او بردارد.

منبع مذهب نیوز

روشن است که افسار گسیختگى این حکمرانان در بهره گیرى از لذت هاى دنیایى و اظهار ضدیت آنان با اهل بیت علیهم السلام ، همه نوع صلاحیت آن ها را در حاکمیت جامعه اسلامى سلب مى کرد و از آنان درندگانى مى ساخت که براى شهوت پرستى، قدرت طلبى و فزون خواهى خود به هر جنایتى دست مى زدند و از ریختن خون هیچ کس باکى نداشتند و این تازه یکى از سیاست هاى آنان در مشى سیاسى شان بود.

آنان با پى بردن به نقش انسان ساز احادیث پیامبر صلى الله علیه و آله و خاندان او در تربیت انسان ها و بارور کردن اندیشه هاى ظلم ستیزى، عدالت خواهى و خداباورى، براى از بین بردن این کلمات گهربار بسیار کوشیدند و حتى با جعل احادیث، صدمات جبران ناپذیرى بر پیکره اسلام وارد کردند و همه این تلاش ها تنها با هدف تحکیم پایه هاى قدرت بود؛ بدون آن که کوچک ترین هراسى از پیامدهاى سوء و جبران ناپذیر آن در اعتقادات مردم داشته باشند و براى لحظه اى در این اندیشه فرو نرفتند که به هر حال، خلیفه جامعه اسلامى و جانشین پیامبر اسلام در حاکمیت بر مسلمانان هستند.

وضعیت زندگانى امام و شیعیان

فشارهاى اعمال شده از سوى امویان در این دوره از تاریخ شیعه نیز تداوم یافت و روزگار بسیار سختى را براى شیعیان و امام رقم زد. تمامى حرکت هایى که با حاکمیت ضدّیتى داشت به شدت سرکوب مى شد و چون شیعه جلودار نهضت هاى عدالت خواه است، لبه تیز این سرکوب ها متوجه آن شد. سیاست سرکوب امویان، شیعه را در تنگناى سه ضلعى «خفقان، جعل حدیث و اتهام هاى ناروا» قرار داد و حیات فکرى شیعه را با خطر جدى روبه رو کرد.

در این رهگذر، بیشترین فشارها و اتهامات متوجه امام باقر علیه السلام ، سرپرست و پیشواى شیعه بود، به اندازه اى که اثر این اتهام هاى ناروا و ناجوانمردانه و موج بزرگ تبلیغات سوء بر ضد امام، در توده مردم نیز به چشم مى خورد. امام صادق علیه السلام مى فرماید:

«زمانى که پدرم به دمشق فراخوانده شد، مردم [با تمسخر [مى گفتند: این پسر ابوتراب است. پدرم [که از زخم زبان هاى آنان اندوهگین شده بود [به دیوارى تکیه داد، خداى را ستود، بر محمد صلى الله علیه و آله و دودمانش درود فرستاد و فرمود: ما را رها کنید اى پیمان شکنان و دو رویان... همانا ما [اهل بیت: [ماه درخشان در شب تار و... راه نجات شما امتیم... [از این دو رویى دست بردارید] قبل از آن که چهره هایتان از عذاب الهى بسوزد و مورد نفرین ما قرار گیرید، آن سان که «اصحاب سبت» مورد لعن قرار گرفتند... آیا على علیه السلام را که یار و غم خوار پیامبر صلى الله علیه و آله بود مسخره مى کنید یا مرا که پیشواى شما در دین هستم؟ کجا مى روید و کدام دردتان را درمانى هست؟ به خدا، على علیه السلام نخستین کسى بود که در کارزار ایمان درخشید و به رستگارى دست یافت و به اوج کمال رسید».

در این روزگار سخت، امام تنها پشتیبان وفادار شیعه بود که همواره سختى هاى امت را به جان مى خرید تا مبادا به شیعه و شیعیان آسیبى برسد؛ زیرا حکمرانان خون خوار اموى کمر به نسل کشى شیعه بسته بودند و هر روز بر حجم فشارهاى اقتصادى، سیاسى و اجتماعى خود مى افزودند. نیکوست، ترسیم واقعى آن را از زبان امام بشنویم. منهال بن عمر مى گوید:

«پیش محمد بن على علیه السلام نشسته بودم که مردى نزد او آمد و سلام کرد و گفت: چگونه اید؟ امام [با اندوه] پاسخ فرمود: به راستى تا کنون نفهمیده اى که بر ما چه مى گذرد و چگونه ایم؟ [این روزها] مَثَل ما، در میان مردم، مَثَل بنى اسرائیل شده که [فرعونیان [پسران آنها را مى کشتند و زنانشان را زنده نگه مى داشتند و اکنون اینان فرزندان ما را مى کشند و زنانمان را نگه مى دارند. عرب مى پندارد که بر عجم برترى دارد و وقتى عجم مى گوید براى چه؟ پاسخ مى دهد چون محمد صلى الله علیه و آله از ماست. آنان نیز مى پذیرند. قریش نیز مى پندارد که بر سایر عرب ها برترى دارد و هنگامى که عرب ها از او مى پرسند به چه دلیل؟ مى گوید: چون محمد صلى الله علیه و آله قریشى، از ماست. آنان نیز مى پذیرند. حال اگر به راستى برترى در این است ما که خاندان اوییم. مرد گفت: به خدا سوگند که من شما اهل بیت را دوست مى دارم. امام فرمود: پس باید جامه اى از ناگوارى ها بر تن کنى که به خدا سوگند سختى ها و ناگوارى ها شتابان تر از سیلابى که در جُلگه افتاده باشد به سوى ما و شیعیان مان در شتاب است. [اما بدان[ که این سختى ها همواره نخست به ما مى رسد و سپس به شما»...

امویان؛ کینه توزى ها و دشمنى ه

بغض و کینه فرزندان امیه به خاندان وحى هرگز قابل ترسیم نبود و محدود به زمان و دوره خاصى نشد؛ کینه اى که آتش آن سال ها پیش از ظهور اسلام برافروخته شد و در طول سالیان متمادى زبانه کشید و پس از فروپاشى سلطنت اموى، نیز سرمشق و الگویى براى دیگر دشمنان اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام شد. از رفتارهاى مشترک امویان که ریشه در دشمنى آن ها با فرزندان پیامبر صلى الله علیه و آله داشت، بد دهانى و پرخاشگرى به آنان بود. تاریخ نشان مى دهد که چگونه این میراث زشت را به فرزندان و خلفاى پس از خود مى سپردند و از هیچ فرصتى براى ناسزا گفتن به بزرگ پیشوایان اسلام نمى گذشتند. این ادبیات، چنان در میان خلفاى اموى رایج بود که هر یک در آن از دیگرى پیشى مى گرفت و روى دیگرى را سفید مى کرد. بررسى دوره اموى نشان مى دهد که هشام بن عبدالملک در این زمینه، پیش گام تر از دیگران مى نماید. دوران خلافت او روزگار سختى را براى شیعه و به ویژه امام باقر علیه السلام رقم زد که برخاسته از دشمنى منحصر به فرد او در بین خلفاى پیشین بود؛ زیرا در دوره حکمرانان پیشین، آن امام از مدینه به دربار احضار نشد و این خود گویاى دشمنىِ خاص هشام با امام بود. ابوبکر حضرمى مى گوید:

«هنگامى که ابوجعفر علیه السلام به شام احضار شد و نزد هشام بن عبدالملک رفت و در آستانه در قرار گرفت، هشام به اطرافیان خود گفت: وقتى من از توبیخ و ناسزا به محمد بن على علیه السلام زبان برتافتم و باز ایستادم، شما سرزنش او را آغاز کنید. هشام اجازه ورود داد، امام به همه حاضران یکجا سلام گفت و نشست. هشام از این که امام خلیفه را در سلام دادن با دیگران مساوى دانست و بدون اجازه نشست بسیار خشمگین شد و گفت: اى محمد بن على! نشد یکى از شما یکپارچگى مسلمانان را نشکند و کسى را به سوى خود فرا نخواند و از روى نادانى گمان نکند که امام نیست و... هنگامى که خاموش شد ـ بنابر دستور ـ هر یک از حاضران مجلس شروع به سرزنش کردند. امام درنگ کرد تا همگان خاموش شدند. آن گاه ایستاد و فرمود: اى مردم، به کدامین سو مى روید و شما را به کجا مى کشانند؟ خداوند پیشینیان شما را به وسیله ما هدایت کرد و ختم هدایت آخرین شما را نیز به ما واگذاشت. اگر شما چند صباحى حکمرانى دارید، بدانید که ما نیز فرمان روایى تعیین شده داریم که پس از او حکمرانى از آن کسى نیست، که ما اهل «عاقبت» هستیم و خداوند فرموده «وَالعاقِبَةُ للمُتَّقینَ» (اعراف: 128). هشام که به سختى احساس درماندگى مى کرد، صحبت امام را قطع کرد و دستور داد که امام را به زندان بیفکنند...».

بهانه جویى هاى هشام

تداوم حکمرانى هشام - از 105 هجرى تا 125 هجرى - تنگناى بزرگى بر شیعیان و عامل مهمى در سختى روزگارشان بود. چه بسا هر روز بر خودرأیى و خود کامگى هاى او افزوده مى شد و هر روز به بهانه اى امام و شیعیان را بیشتر در فشار ستم گرى خود مى گذاشت. از بهانه جویى هاى او براى دست یافتن به فرصتى براى مخدوش کردن چهره امام و آزار رسانیدن به او، ترتیب دادن مسابقه تیراندازى در شام بود که به شکست او انجامید. او، همچنان در تب و تاب این رسوایى مى سوخت تا این که امام را به سوى مدینه رهسپار کرد، ولى پیش تر مأمورانى را فرستاد تا در مسیر رسیدن به مدینه به مردم بگویند کسى اجازه فروختن نیازمندى هاى زندگى از خوردنى و آشامیدنى به امام را ندارد و به مدت سه روز کسى به آنان چیزى نمى فروخت و نیز هنگام رسیدن به مدینه دروازه ها را به روى آنان نگشودند تا خلیفه بدین وسیله آتش کینه خود را با انتقام جویى خاموش کند.

هشام حتى از اختلافات درونى علویان براى ضربه زدن به امام بهره مى جست و با دامن زدن به آن و تحریک نارضایتى هاى کوچک علویان از یکدیگر مى کوشید آنان را بر ضد امام بشوراند. در این رهگذر، اختلاف «زید بن حسن» از علویان بر سر میراث و موقوفات رسول خدا صلى الله علیه و آله بر شمردنى است.

ابوبصیر به نقل از امام صادق علیه السلام مى گوید:

«زید بن حسن همواره با پدرم بر سر میراث پیامبر صلى الله علیه و آله اختلاف داشت و مى گفت: من از فرزندان حسن علیه السلام هستم و از تو بر میراث پیامبر صلى الله علیه و آله سزاوارترم؛ زیرا من از تبار فرزند بزرگ تر اویم پس آن گونه که رواست میراث پیامبر صلى الله علیه و آله را در مورد من تقسیم کن، ولى پدرم از او روى مى گرداند. او شکایت نزد قاضى برد و زید بن حسن در حضور قاضى به زید بن على بن حسین علیه السلام توهین کرد. زید گفت: نفرین بر دشمنى اى که در آن به مادرها روا داشته شود. به خدا سوگند تا پایان عمرم با تو سخن نخواهم گفت. - گویا در این ماجرا زید بن على نماینده امام بوده و از سوى امام سخن مى گفته است -. و نزد پدرم بازگشت و ماجرا را باز گفت. ولى زید بن حسن دست بردار نبود. نزد امام آمد و او را پیش قاضى خواند. هنگام خارج شدن، پدرم به او فرمود: اى زید، تو خنجرى را زیر لباست پنهان کرده اى... و با نشان دادن معجزه اى او را بیدار ساخت. زید از هوش رفت. پس از آن زید سوگند یاد کرد دیگر از مخالفت با پدرم دست بردارد، ولى همان روز به سوى خلیفه رفت و گفت: من از نزد جادوگرى دروغ پیشه مى آیم که رها گذاشتن او را بر تو نمى پسندم و آنچه را دیده بود بیان کرد. خلیفه نیز با سوء استفاده از این ماجرا به والى خود در مدینه نوشت که محمد بن على علیه السلام را دست بسته نزدش بفرستد و به زید گفت: اگر او را به تو بسپارم آیا حاضرى وى را به قتل برسانى؟ زید بن حسن گفت: بله. والى مدینه با اندیشیدن درباره پیامدهاى این کار به هشام نوشت: این دست نوشته من حمل بر نافرمانى ام نشود، اى امیرالمؤمنین، من دستور تو را رد نمى کنم، ولى پیشنهادى از روى دل سوزى برایت دارم. مردى که خواسته بودى [دست بسته نزد تو بفرستم [امروز کسى به پاکى و پاکدامنى و پارسایى اش در روى زمین نیست... و من تعرض امیرالمؤمنین به او را ناپسند مى بینم...».

پرواز تا بى نهایت

هشام در کابوس هاى خود قتل امام را مى دید و در پى راه حل مناسبى براى اجراى آن بود تا بدون آن که خود به طور مستقیم در آن شرکت کند به گونه اى پنهانى، امام را از سر راه خود بردارد. ازاین رو، برخى نوشته اند که او از مخالفت زید بن حسن و امام بهره گرفت تا به وسیله او امام را به شهادت برساند و بدین ترتیب، قتل امام را به گردن او بیندازد. ازاین رو با طرح نقشه اى پلید اسبى را که زین آن با سم بسیار مهلکى آغشته شده بود توسط زید بن حسن به امام پیش کش کرد. زید اسب را به منزل امام برد و امام با دیدن آن فرمود: واى بر تو اى زید! چه سنگین است آنچه مى خواهى انجام دهى و آنچه [به عنوان هدیه] در دست دارى...».

آن گاه سوار بر اسب شد و سم به بدن امام راه یافت. پاهاى امام متورم شد و پس از سه روز به شهادت رسید. در تاریخ شهادت امام اختلاف است ولى بیشتر منابع معتبر آن را هفتم ذى حجه سال 114 هجرى و سن شریف ایشان را به هنگام شهادت 58 سال نگاشته اند.

وصیت هاى امام

عبدالاعلى از امام صادق علیه السلام روایت مى کند: «وقتى هنگام شهادت پدرم رسید به من فرمود: چند گواه نزد من حاضر کن و من چهار نفر از قریش را که یکى از آنها نافع بود حاضر کردم. سپس فرمود: بنویس این چیزى است که یعقوب به فرزندانش وصیت کرد: اى پسرانم، به راستى خدا براى شما دین دارى را برگزیده است، مبادا بمیرید جز این که مسلمان باشید (بقره: 132) سپس به من امر کرد آن بُردى را که در آن روزهاى جمعه نماز مى خواند، کفنش کنند و عمامه مخصوصش را به سرش بندند و... و او را در قبر گذارند. سپس به گواهان فرمود: خداى رحمتتان کند، برگردید و چون آنها برگشتند، گفتم: پدر جان، این مطالب اهمیت چندانى نداشت که شما بر آن گواه گرفتید. فرمود: پسرم، من ناپسند داشتم که تو در تصدى امر خاک سپارى و کفن من مغلوب نگاه شوى و بگویند که به تو وصیتى نشده، مى خواستم دلیل و مدرک داشته باشى. و نیز به امام صادق علیه السلام سفارش کرد: اى جعفر! با یارانم مهربان باش. و فرزندش در پاسخ گفت: فدایت شوم! آنان را به جایگاه بلندى از دانش و معرفت مى رسانم که هر کدام در شهرى باشند، نیاز به پرسش از کسى نداشته باشند».

وصیتى مهم

امام باقر علیه السلام پیش از شهادت به فرزندش امام صادق علیه السلام فرمود که از اموال به جاى مانده خود مقدارى را ـ مبلغ آن را هشتصد درهم نقل کرده اند ـ براى برپایى مجلس سوگوارى خود، در منى به مدت ده سال اختصاص دهد و فرمود:

«اى جعفر! ازمال من براى گریه کنندگان به مدت ده سال در منى مالى را وقف کن تا در موسم حج بر من ندبه کنند و رسم ماتم را هر ساله تجدید نمایند و بر مظلومیت من زارى کنند».

چون قتل امام باقر علیه السلام بسیار مرموز بود، امام تلاش کرد تا با به کارگیرى این شیوه، مسلمانان را از ماهیت واقعى و چهره حقیقى امویان آگاه کند تا از خود بپرسند که دلیل برپایى هر ساله این مجالس آن هم در تجمع سالانه مسلمانان چیست. ازاین رو، این وصیت جنبه اعتراض به هشام و افشاگرى درباره او و دیگر خلفاى اموى داشته و تنها حرکتى نمادین به شمار نمى رفته است.

خاک سپارى و سوگوارى

هنگامى که امام باقر علیه السلام به شهادت رسید، امام صادق علیه السلام آن گونه که پدر بزرگوارش وصیت کرده بود، او را تجهیز کرد و با احترام تمام به همراه تشییع کنندگان، بدن مطهر امام را به قبرستان بقیع برد و او را در کنار پدر خویش امام سجاد علیه السلام و عموى پدر خویش امام مجتبى علیه السلام به خاک سپرد.

غبار اندوه و غم مدینه را فرا گرفت و مسلمانان دسته دسته براى تسلیت گفتن نزد امام صادق علیه السلام آمدند.

سالم بن ابى حفصة مى گوید: «وقتى ابوجعفر محمد بن على الباقر علیه السلام وفات یافت، به دوستان خود گفتم: کمى صبر کنید و بیایید همگى نزد ابا عبداللّه جعفربن محمد علیه السلام برویم و به او تسلیت بگوییم. وقتى داخل خانه شدیم به او گفتم: انّا للّه و انّا الیه راجعون. به خدا سوگند کسى بدرود زندگانى گفت که هرگز به مانندش بین او و رسول خدا صلى الله علیه و آله در پاسخ به مسائل دیده نشد. امام صادق علیه السلام اندکى درنگ فرمود و در پاسخ، کلماتى از قرآن را بر زبان جارى ساخت...». پس از آن، امام صادق علیه السلام فرمود: هر شب چراغى را در حجره اى که امام به شهادت رسید روشن کنید.



پى نوشتها:

1. على محمد على دخیل، ائمتنا، بیروت، دار المکتبة الامام الرضا، چاپ ششم، 1402 ق، ج 1، ص 357.

2. محمد باقر المجلسى، بحار الانوار، بیروت، مؤسسة الرسالة، 1403 ق، ج 46، ص 360.

3. همان، ابن شهر آشوب مناقب آل ابى طالب، بیروت، دار الاضواء، بى تا، ج 4، ص 205.

4. محمد بن جریر الطبرى، تاریخ الطبرى، بیروت، دار التعارف للمطبوعات، 1408 ق، ج 7، ص 14.

5. همان، ص 101.

6. مناقب آل ابى طالب، ج 4، ص 206؛ بحارالانوار، ج 46، ص 264.

7. مراجع من العلماء الاعلام، کتاب الوفیات، بیروت، منشورات مؤسسة الاعلمى للمطبوعات، بى تا، ص 212؛ الخرائج و الجرائح، ج 2، ص 600 ؛ بحارالانوار، ج 46، ص 329. (در این روایت به جاى هشام بن عبدالملک فقط عبدالملک آمده ولى با توجه به این که عبدالملک معاصر با امام سجاد علیه السلام بوده، مى توان از روى یقین این گونه گفت که منظور هشام بن عبدالملک بوده و احتمالاً در ضبط روایت از روى اشتباه عبدالملک ذکر شده است. نگارنده.

8. قطب الدین راوندى الخرائج و الجرائح، قم، مکتبة بصیرتى، بى تا، ج 2، ص 602 ؛ بحارالانوار، ج 46، ص 331؛ کتاب الوفیات، ص 215؛ منتهى الآمال، ج 2، ص 227. (چاپ دو جلدى)

9. محمد بن یعقوب الکلینى، اصول کافى، دار الاسوه، 1414 ق، ج 2، ص 460.

10. همان، ص 456.

11. شیخ عباس قمى، منتهى الآمال، قم، انتشارات هجرت، 1373 ش، چاپ هشتم، ج 2، ص 226؛ بحارالانوار، ج 11، ص 62 .

12. شیخ مفید، الارشاد، مشهد، کنگره شیخ مفید، 1410 ق، ج 2، ص 227؛ منتهى الآمال، ج 2، ص 227.

13. الاعلام الهدایة، مؤسسه آل البیت، قم، 1413 ق، ج 7، ص 211.

14. ابو جعفر محمد بن حسن طوسى، الاَمالى، نجف، مطبعة النعمان، 1384 ه . ق، ج 1، ص 125، اعلام الهدایه، ج 7، ص 211.

15. منتهى الآمال، ج 2، ص 227.

منبع مذهب نیوز

به گزارش «شیعه نیوز» به نقل از پرچم، پس از آنکه روزنامه همشهری دو سال پیش اقدام به انتشار آگهی تبریک برای مریم رجوی همسر سرکرده گروهک منافقین کرد این بار این روزنامه در صفحه اول خود به تبلیغ بهائیان پرداخت.

در شماره امروز روزنامه همشهری در نیم تای پائین این روزنامه آگهی بزرگی به چاپ رسیده که با تیتر زندگی را در سفر تجربه کنید مردم را برای سفر به هند به آژانس های مسافرتی دعوت کرده است. در تصویر بزرگی که در این آگهی منتشر شده معبد لوتوس در دهلی نو به تصویر کشیده شده است که در زیر تصویر شرحی از آن به چاپ رسیده است.

این در حالی است که لوتوس تمپل یا معبد نیلوفر(Bahá'í Houses of Worship یا Lotus Temple) معبد آیین بهائی یا مشرق الاذکار بهائیان در شهر دهلی‌نو پایتخت هندوستان است . معماری این بنا به شکل گل لوتوس است.

معمار این ساختمان یک ایرانی بهایی به نام فریبرز صهبا است که در طرح معماری این بنا از گل نیلوفر آبی الهام گرفته است.

این بنا جدیدترین مشرق اُلاذکار بهائیان است که در جهان ساخته شده زمین آن در سال ۱۹۵۳ خریداری شده و ساخت آن در سال ۱۹۸۰ شروع و پس از ۶ سال، در ۲۴ دسامبر ۱۹۸۶ به‌اتمام رسیده است.

منبع شیعه نیوز