در یک نگاه کلی آنچه که به نظر نگارنده «نبایدهای» مناظره می‌باشد و نامزدها باید بیش از هر کس مراقبت کنند که به آن حریم ورود نکنند و به مثابه خطوط قرمز مناظره تلقی می‌شود عبارت است از:
- استفاده ابزاری از مقدسات، امام خمینی (ره)، رهبری و ولایت فقیه، شهیدان و ارزشهای انقلاب اسلامی
- نادیده انگاشتن دستاوردهای مسلم انقلاب اسلامی و سیاه نگری
- پرهیز از قومیت گرایی که وحدت ملی را خدشه دار می‌سازد
- ممنوعیت ورود به احوال شخصیه و حریم خصوصی نامزدها
اگر از این چهار مورد بگذریم قلمرو بس فراوانی برای ورود نامزدها به آنها و الزام به پاسخگویی وجود دارد که اهم بایدهای انتخاباتی دهم عبارتست از:
- سند چشم‌انداز و ساز و کارهای عملیاتی کردن
- اصل 44 قانون اساسی و برنامه‌های نامزدها برای اجرایی شدن آنها
- تورم و راه حل مشخص کاهش آن
- گرانی و راه حل مبارزه با آن
- بحران مسکن و سازوکارهای قانونی برای برون رفت از آن
- اشتغال و سازوکارهای کارآفرینی مولد، خلاق و حقیقی
- امنیت اجتماعی، بایدها و نبایدهای آن
- مذاکره و رابطه با آمریکا چرا و چگونه؟ منافع و مضار آن
- آزادی، تبیین موضوع و سازوکارهای نهادینه کردن آن
- گفتمان خط امام و رهبری، مؤلفه‌ها و مفصل بندی گفتمان
- مبارزه با فقر، فساد و تبعیض با کدامین رویکرد و چگونه؟
- انرژی هسته‌ای و دفاع از حقوق مسلم ایران و سازوکارهای آن
- آزاد اندیشی (چند صدایی) و بایدها و نبایدهای آن
- اختیارات قوای سه گانه و نحوه تعامل و همکاری با یکدیگر
- هدفمندکردن یارانه‌ها چرا و چگونه
- انقلاب اسلامی؛ توهم توطئه یا وجود توطئه حقیقی درستی یا نادرستی آن
- تهاجم فرهنگی، شبیخون فرهنگی، ناتوی فرهنگی یا تعامل فرهنگی
...
افزون بر اینها نامزدها باید صریحا اعلام موضع کنند که از «شعارزدگی» فرسنگ‌ها فاصله دارند و «برنامه محوری» را پایه و مبنای اداره کشور می‌دانند.
همچنین نامزدها باید نسبت خود را با اعتقاد به «خرد جمعی در اداره کشور» اعلام نمایند. مردم از کاندیداها می‌خواهند که «افراطی گری و رادیکالیسم» برای همیشه به حاشیه رانده شود و الزامات دهه چهارم که رهبر فرزانه انقلاب اسلامی «پیشرفت و عدالت» را به گفتمان ملی و مسلط دهه فوق نامیده اند را تبیین، برنامه ریزی، اولویت بندی و سازوکارهای نهادینه شدن آن را اعلام کنند، آنچه که مورد انتظار است برنامه جامع اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، سیاست داخلی و خارجی براساس وظایف محوله و اختیارات قانونی است که برخی از اجزاء مهم را پیشتر بیان کردیم.
***
تردید نباید کرد که با گذشت سه دهه از حیات طیبه انقلاب اسلامی و افزایش بصیرت و آگاهی سیاسی مردم انتخاب مردم را باید از هم اکنون تبریک گفت و شرایط رقابت‌های انتخاباتی نیز باید به گونه‌ای فراهم شود که در فردای پس از انتخابات و پایان رقابت‌ها رفاقت و همدلی در کشور فراگیر شود و همه با هم به پیشرفت و آبادانی ایران اسلامی بر پایه عدالت و در پرتو گفتمان امام و رهبری دست بدست هم دهیم و با گامهایی بلند میهن اسلامی را به سمت اعتلای روزافزون سوق دهیم.