رهبرى از دیگر شاخص هاى اسلام در انقلاب ایران محسوب مى شود. رهبرى این انقلاب در شخصیت امام خمینى; تبلور یافته بود. رهبرى در حرکت انقلابى، نقش هماهنگ کننده اصلى نیروهاى درگیر را ایفا مى کند. در رویکرد نظرى، درباره نقش رهبرى در انقلاب ها دیدگاه هاى متفاوتى وجود دارد. برخى آن را از جنبه روان شناختى مورد ارزیابى قرار مى دهند که متأثر از روانکاوى فروید است. ریمون آرون مردم جامعه را از نظر فکرى به سه دسته کلى تقسیم مى کند:

دسته اول: تولیدکنندگان اندیشه و نظریه پردازان انقلابى;

دسته دوم: انتشاردهندگان آن و کسانى که به اشاعه، ترویج و توزیع اندیشه هاى دیگران مى پردازند.

دسته سوم: مصرف کنندگان آن.

رهبر، نظریه پرداز انقلاب است و ویژگى هاى شخصیتى او، قدرت ونفوذ کلامش از عوامل مهم جلب وفادارى مردم میباشد.

ضرورت وجود رهبرى در مبانى اندیشه سیاسى اسلام، امرى انکارناپذیر است. حکومت و پیشوا، هر دو، از ضروریاتى اند که صرف نظر کردن از آن ممکن نیست. از بین بردن موانع استفاده از شیوه هاى مشروع (نه تحمیلى و قهرى) و پیشبرد مبارزات در قالب مفاهیم اسلامى براى افراد جامعه قابل درک است.از ویژگى هاى رهبرى انقلاب ایران آن بود که مبارزه و انقلابش بر پایه دین و معنویت بود و عمل به وظیفه به عنوان یک اصل حاکم اصالت داشت. قدرت رهبرى بر اتّکال به خداوند و پذیرش عمیق مردمى استوار بود. پایان دادن به افسانه «جدایى دین از سیاست» از دیگر ویژگى هاى رهبرى بود که مبارزه را به کانون اصلى یعنى شاه معطوف کرد. مخاطبان رهبرى، توده هاى مسلمان انقلابى بودند، نه احزاب و گروه هاى خاص. امام خمینی از روزهاى آغازین انقلاب در سال 1342، آمریکا و اسرائیل را اساس بدبختى هاى جامعه برشمردند و تا پایان نهضت بر آن پافشارى نمودند. در مقایسه با نهضت هاى پیش از انقلاب، از جمله مشروطه و ملى شدن نفت، امتیاز انقلاب سال 1357 آن بود که از موضع فقاهت و مرجعیت برخوردار بود.

رهبر انقلاب و شاگردان فکرى ایشان با ترسیم تصویرى واقعى از دین، نقش مهمى در احیاى فکر دینى و انقلاب ایجاد کردند. رهبرى در جهت ایجاد انقلاب، در جهان بینى و نظام ارزشى حاکم تأثیر مهمى از خود بر جاى گذاشت. بسیارى از مفاهیم دینى، که مورد سوء استفاده رژیم واقع مى شد وجهه اى از دین که پاسخگوى مشکلات عصر و از جامعیت برخوردار بود مورد بازنگرى واقع گردید و تلقّى صحیح و جدیدى از آن ارائه شد. از سوى دیگر، از میان بردن موانع احتمالى، که ممکن است در پیشبرد حرکت انقلابى ایجاد سد کند، از سوى رهبرى کنار زده شد. در این راستا، تمسّک به «تقیّه» براى کند کردن حرکت انقلابى در سال هاى آغاز نهضت تحریم گردید. از دیگر کارهاى ویژه رهبرى دمیدن روح اعتماد به نفس و مقابله با خودباختگى در مردم بود.

ادامه دارد...