امیر المؤمنین على علیه السلام این چهره ناشناخته، این انسان والا، این نمونه کامل مسلمانى که اسلام مىخواهد انسانها آنچنان ساخته بشوند، در لابلاى اوراق و سطور نهج البلاغه کاملا شناسایى و تعریف مىشود. نهج البلاغه در حقیقت کتاب معرّفى على بن ابیطالب علیه السلام است. چگونه ممکن است کسى به افقهاى اسرارآمیز و شگفتآور، و وادیهاى گوناگون معرفتى که در نهج البلاغه هست دست نیافته باشد و بتواند آنها را این گونه زیبا و جذاب ترسیم و توصیف کند. در نهج البلاغه همه ابعاد یک شخصیت والاى انسانى وجود دارد: از معرفت، از اخلاق، از خصلتهاى ویژه یک انسان، و از اخلاق ویژه والایى که فقط اسلام به انسانها تعلیم داده است، یک انسان کامل در نهج البلاغه مجسم مىشود و آن انسان کامل خود امیر المؤمنین علیه السلام است، و این نه فقط از باب شناسایى چهره امیر المؤمنین علیه السلام مهم است بلکه از باب شناسایى اسلام و اینکه اسلام چگونه انسانى را مىخواهد بسازد حائز اهمیّت است. امروز بشریت معاصرمان از ما سؤال مىکند: «این اسلامىکه شما از آن دم مىزنید و فکر مىکنید رسالت آن جهانى است، در صدد ساختن چگونه انسانى است؟» براى پاسخ چه کسى را بهتر و زیباتر و جامعتر و والاتر از على بن ابیطالب علیه السلام مىتوان نشان داد و چهره على بن ابیطالب علیه السلام در هیچ جا مانند نهج البلاغه آشکار نمىشود. البته درباره عظمت این کتاب و ارزش این سخنان و این نامهها مطالب عمیق گفته شده و خیلى حرفها مىتوان زد، من فقط اشارهاى مىکنم تا سپاس و تشکر قلبى من از کسانى که این کنگره و کنگرههاى قبل و این حرکت به سمت شناساندن نهج البلاغه را سازمان دادند، این نکته را روشن کند که به چه مناسبت ما این کار را اینقدر عظیم و حائز اهمیت مىدانیم.
با اینکه مدتهاست نهج البلاغه تا حدود زیادى از فراموشى بیرون آمده و نام آن به گوش مردم رسیده و به نحوى در دسترس مردم قرار گرفته است، باز اعتقاد دارم که در اطراف نهج البلاغه تحقیقات علمىو همه جانبهاى باید انجام بگیرد. البته کارهایى که تا کنون انجام گرفته و شمهاى از آنها در کتابنامه نهج البلاغه درج شده است، قابل توجه و سزاوار تقدیر و تشکر است.