دسته
...باهم باشیم
آرشیو
آمار وبلاگ
تعداد بازدید : 352067
تعداد نوشته ها : 278
تعداد نظرات : 77
PageRank
Rss
طراح قالب
محمدرضا عابدي

گوشه دیگرى از حیف ومیلهاى رژیم شاه، مربوط به اسراف و ولخرجى در کارهاى بیهوده و تبلیغاتى بود; برگزارى مراسم و جشنها و صحنه سازیهاى تبلیغاتى رژیم پهلوى از این گونه است که عمدةً جهت جبران کمبودها و نقص هاى اساسى سلطنت و نیز جبران احساس بى اعتمادى و نا امنى درونى خود شاه برگزار مى گردید. این جشنها و مراسم بى محتوا که مردم را سرگرم مى ساخت، موجب اسراف و ولخرجى زیادى مى شد.

اوج این مراسم و جشنها بین سالهاى 55 ـ 1345 است که دهه جشنهاى شاه نام گرفت;سال 1345 جشن بیست و پنجمین سال سلطنت شاه، سال بعد، جشن تاجگذارى و سال 1350 جشنهاى دو هزار و پانصدمین سال شاهنشاهى با آن همه مخارج و هزینه هاى هنگفت برگزار شد. طى مدت بیش از چهار سال، قسمت اعظم کار سازمانهاى دولتى، اختصاص به آمادگى مقدمات این جشنها داشت، سال 1350، سال کوروش نام گرفت و یک سال تمام آرم این جشنها در همه جا و روى همه چیز وجود داشت.

حسنین هیکل در مورد این مراسم و جشنها مى نویسد: شاه با عهده گرفتن نقش یک فرمانرواى مطلق و مستبد در سرزمین تقدیر، دچار یک جنون عظمت شده بود;اولین نشانه سمبلیک این شکوه و جلال جدید، مراسم تاجگذارى او بود. این مراسم چنان باشکوه بود که هیچ یک از تاجهاى خزانه سلطنتى ارزش این مراسم را نداشت و لذا شاه دستور داد که تاجهایى توسط جواهرسازى «کارتیه» ساخته شود. حدود 3380 جواهر در تاج شاه و مقدار کمترى نیز در تاجهاى فرح و ولیعهد به کار رفته بود.

اوج شکوه و جلال سمبلیک شاه، در جشنهاى 2500 ساله شاهنشاهى متجلّى شد; این مراسم گسترده، پرخرج و باشکوه که به منظور پیوند دادن هرچه بیشتر تاریخ ایران با دوران باستان برپا شد، نشان دهنده طرز تفکر شاه در این برهه است. در این جشنها، 9 پادشاه، 5 ملکه، 21 نخستوزیر و پرنس و تعدادى از رؤساى جمهورى و

معاونان رئیس جمهور و نخستوزیر، از کشورهاى مختلف جهان حضور داشتند. علاوه بر این عده اى از صاحبان امتیاز و سردبیران روزنامه ها، تاجران اسلحه و سرمایه داران هم از سوى شاه دعوت شده بودند.

به منظور برگزارى این جشنها، شهرى با گرانبهاترین تزیینات در کنار تخت جمشید بنا شد، حسنین هیکل که گویا آغاز مراسم را درک کرده، اعتراف مى کند که از جهت زشتى و وقاحت تقریباً مضحک بود.جلال الدین مدنى از آن به عنوان یکى از مضحک ترین اقدامهاى قرن و منوچهر محمدى آن را به عنوان بزرگترین نمایش عصر نام مى برند. آن گونه که هیکل مى نویسد، تهیه غذا و آذوقه این مراسم به عهده رستوران ماکیسم Maxim گذاشته شده بود و کوههاى خاویار و دیگر غذاهاى لذیذ به مصرف مى رسید. تجهیزات مورد نیاز براى تهیه و ادامه این خوشگذرانى فوق تصور بود; نیروگاههاى متعدد برق براى تأمین برق یخچالها و واحدهاى تهویه مطبوع، تلفنها، تلویزیونها، وسایل حملونقل و غیره در بیابان برپا شده بود.

میزان هزینه این جشنها هیچ گاه معلوم نشد، ولى عمده بودجه مملکت، ظرف چند سال در این راه به کار رفت و بسیارى از امور عادى کشور معوّق ماند. علاوه بر بودجه دولت، برخى از سرمایه داران بخش خصوصى نیز در این مورد به دولت کمک کردند.  حسنین هیکل، هزینه این مراسم سه روزه را براى ملت ایران 120میلیون دلار و منابع دیگر، رقم 500 میلیون دلار را ذکرمى کنند.

امّا این پایان ماجرا نبود; سال 1351، سالگرد همین جشنها را جشن گرفتند، چند ماه بعد، جشنهاى نخستین دهه انقلاب سفید را برپا داشتند و بعد از آن نوبت به جشنهاى پنجاهمین سال سلطنت پهلوى رسید که آرم، برنامه، بودجه و سازمان آن

خیلى مفصّل بود. جشنها همچنان ادامه داشت و یکى پس از دیگرى از راه مى رسید. همه اینها غیر از جشنهاى عادى سالیانه بود که به مناسبت ایام تولّد و ازدواج اعضاى خاندان سلطنتى برپا مى شد و طى سالها، مدارس و ادارات به تعطیلى آنها عادت داشتند.

امّا این همه تجمّل و تشریفات و تفریح و مسافرتهاى خارج، کافى نبود و شاه مى خواست جزیره کیش را به مونت کارلوى حارّه اى ایران تبدیل کند که سلطنتش کفاف نکرد. به طور خلاصه باید گفت که این دوره، دوره اوج خوشى و خوشگذرانى شاه و خاندان سلطنتى بود.

شاه با این مراسم و جشنها، خود را در اوج قدرت و سلطانى بلا منازع مى دید که جبران ضعف شخصیتى و نامشروع بودن سلطنتش را مى کرد. هیکل با اشاره به جلال و جبروت شاه در این مراسم، مى نویسد: شاه میهمانان خود را با انواع برنامه ها سرگرم کرده و اینک با احساس حلول روح کوروش و داریوش در خود، آن احساس نا امنى سابق را جبران مى کرد.  امّا همین جشنها و مراسم را سرآغازى بر سقوط سلطنت در ایران دانسته اند; زیرا تضاد بین شکوه و عظمت این جشنها، و فقر و فلاکت اکثریت ملت ایران را به وضوح نشان داد و حربه اى تبلیغاتى و سوژه اى براى اعلام نارضایتى به دست مخالفین داد.


دسته ها : انقلاب اسلامی
چهارشنبه 2 11 1387
X