به عقیده برخی از اندیشه وران سعادت ویا شقاوت فرزند به نوع خانواده مربوط است.
ودر تحلیل جایگاه خانواده مادر نقش اول را داراست . مادر از دوجهت حائز اهمیت ویژه ای در تربیت فرزند است اول اینکه کودک مهمترین سالهای تکوین شخصیت خود را در محیط انس و الفت با او می گذراند واین سالها فرصت کم نظیری برای اکتساب عادات وصفات وسایر ویژگیهای رفتاری از مادر است ، ثانیا مادران به لحاظ عواطف خالصانه خود پناهگاه مطمئنی برای کودکان هستند وکودک هر زمانی که احساس نا امنی می کند ابتدا به مارد پناه می برد وامنیت مورد نظر خود را در آغوش وی جستجو می کند. از این رو در تکریم جایگاه مادری رسول اکرم (ص) فرمودند : «مادر خود را رعایت کن . سپس پدر خود را و پس از آن کسانی را که به تو نزدیک ترند. »
و یا به تعبیر ارزنده حضرت زهرا (س) که فرمودند :
«در خدمت مادر باش که بهشت زیر پای ماردان است. »
وبه فرموده حضرت امام (ره ):«حقوق بسیار مادرها را نمی توان شمرد ونمی توان به حق ادا کرد.» در جائی دیگر در تجلیل مقام شامخ مادر می فرمایند :« یک شب مادر نسبت به فرزندش از سالها عمر پدر متعهد ارزنده تر است . تجسم عطوفت ورحمت ، در دیدگان نورانی مادر بارقه رحمت وعطوفت رب العالمین است . خداوند تبارک وتعالی قلب وجان مادران را بانور رحمت وربوبیت خود آمیخته . آنگونه که وصف آن را کس نتوان کرد وبه شناخت کسی جز مادران در نیاید واین رحمت لایزال است که مادران را تحملی چون عرش ، در مقابل رنجها وزحمتها از نوزادی تا به آخر مرحمت فرموده واینکه در حدیث آمده است «بهشت زیر قدمها مادران است .» یک حقیقت است واینکه با این تعبیر لطیف آمده است برای بزرگی وعظمت آن است وهشیاری به فرزندان است که سعادت جنت را زیر قدم آنان وخاک پای مبارک آنان جستجو کنید … و رضا وخشنودی پروردگار سبحان را در رضا وخشنودی مادران دریابید.» این سخنان گهر بار امام عزیزمان واین هه تکریم وبیان منزلت مادر در نزد پروردگار ، نشانه اهمیت مسئولیت وجایگاه تربیتی مادر است . انقلاب اسلامی علاوه بر تحولات عظیمی که در سطح ایران وجهان ایجاد کرد ، در نگرش به انسان ، زن وخانواده نیز موجد دگرگونیهای نوینی شد وبه ویژه تصویر نامطلوب ومعیوبی که از زن در اذهان ایجاد شده بود را ترمیم واصلاح کرد. در جایی دگر امام خمینی(ره) در تبیین نقش مادر به عنوان یک عامل تربیتی فرموده اند : «در دامن مادر بچه ها بهتر تربیت می شوند تا در پیش استادان . علاقه ای که بچه به مادر دارد به هیچکس ندارد وآن چیزی که در بچگی از مادر می شنود . در قلبش نقش می بندد وتا آخر همراهش است. مادرها باید توجه به این معنی کنند که بچه ها را خوب تربیت کنند . پاک تربیت کنند . دامنهایشان یک مدرسه علمی وایمانی باشد. واین یک مطلب بسیار بزرگی است که از مادر ها ساخته است. آنقدری که بچه از مادر چیز می شنود از پدر نمی شنود، آنقدری که اخلاق مادر در بچه کوچک نورس تاثیر دارد وبه او منتقل می شود از دیگران عملی نیست .» پس حال که اخلاق ومنش مادری اینهمه در فرزند موثر است آیا مادران وزنان ما نباید در تهذیب نفس وکسب مکارم اخلاق کوشا باشند؟ مگر نه آنکه یکی از آرمان های تربیتی هر مکتب ونظام تعلیم وتربیت تحقق انسان کامل است ؟ انسانی کامل با تمام ابعاد وجودی که داراست ! یک سیستم تربیتی وقتی توانا وموفق است که این اعتقاد وباور فکری را به فعلیت در آورد.
می دانیم که رویکرد عوامل تربیتی به آدمی رویکردی کیفی است نه کمی ، یعنی به سن بستگی ندارد بلکه همان طور که اشاره شد خردسال بیشتر مستعد یادگیری عوامل تربیتی صحیح است ، ودر این میان نقش عامل تربیتی اصلی یعنی مادر بسیار پر رنگ تر واثرگذار تر می باشد.
آنچنانکه امام راحلمان در جایی دیگر به مساله تهذیب نفس اشاره فرموده اند که:« شما خانمها ارزش دارید در پیشگاه خدا انشاء الله ، تهذیب کنید بچه های خود تان را ، تربیت کنید ، تربیت اسلامی . اگر خانمها بچه های مهذب بار بیاورند ، بچه های اسلامی بار بیاورند هم دینتان وهم دنیایتان محفوظ است…
مادر بزرگترین مسئولیت وشریف ترین شغل را دارد . شریف ترین شغل در عالم بزرگ کردن یک بچه است ، وتحویل دادن یک انسان است به جامعه . در طول تاریخ از آدم تا خاتم ، انبیاء آمده اند تا انسان در ست کنند . شما می توانید بچه هایی تربیت کنید که حفاظت از انبیاء بکنند ، حفاظت از آمال انبیاء … شما هم خود حافظ باشید وهم نگهبان تربیت کنید.
خدمت مادر به جامعه از خدمت معلم بالاتر است واز خدمت همه کس بالاتر است واین امری است که انبیاء می خواستند. » با این وصف زن ومادر امروز چگونه می تواند در عمل فرزند مهذب بار بیاورد ؟ چگونه باورها وارزشها و اعتقادات عمیق مذهبی را به کودک بیاموزد ؟ چگونه وبا چه عملکردی فرزندی را تربیت کند که حامی وحافظ سیره انبیاء الهی باشد؟ رویکرد امام راحل (ره) در خصوص نقش مادر به مثابه یک نجات دهنده امت، اینچنین است که می فرمایند: « مادر ها مبدا خیرات هستند واگر خدای نخواسته مادرانی باشند که بچه ها را بد تربیت کنند مبدا شرند. برای خانمها یک مطلب بالاتر است وآن مطلب تربیت اولاد است . یک انسان درست ، ممکن است یک عالم را تربیت کند ، ویک انسان غیرسالم وفاسد ، عالم را به فساد می کشد. فساد وصلاح از دامنهای شما واز تربیت های شما واز مدارسی که شما در آن اشتغال دارید شروع می شود. » حال با این نقش عظیم واساسی تربیتی ، مادران ومعلمان در امر خطیر تربیت انسان سالم چگونه عمل کنند؟ حال که صلاح وفساد جامعه وابسته به این ایفای نقش صحیح وکار ساز می باشد، عملکرد ما مادران و مربیان چگونه باشد تا فرزندان این مرز و بوم را به صلاح واقعی رهنمون سازیم ؟ امام فرزانه ما (ره )، در مقایسه جایگاه ومنزلت مادر با دیگر عوامل تربیتی نیز می فرمایند :«شما خانمها شرف مادری دارید که در این شرف از مردها جلو هستید ومسئولیت تربیت فرزند را در دامن خودتان دارید ، اول مدرسه ای که بچه دارد دامن مادر است . مادر خوب ، بچه های خوب تربیت می کند . »
با توجه به این نکته مهم تربیتی که کودکان در سنین خرد سالی تربیت را زود تر وبهتر پذیرا هستند ، آیا وقت آن نرسیده است که با دیدی وسیع تر وهوشمندانه تر به بخش پیش دبستانی ودبستانی نگاه کنیم و برای این مقطع سنی که پایه گذاری اخلاق ورفتار کودک در آن شکل می گیرد ، از نیرویی کار آمد وخبره مدد جوئیم ؟ پس بیائیم این برهه حساس سنی کودکانمان را ساده نپنداریم وراهکاری به کار بندیم که تربیت کودک را از دامن شریف مادر مهذب ، با تربیت اصولی وکار شناسانه مدرسه تلفیق نمائیم . بانوان ایران ، خالصانه جانشان را وجوانانشان را وقف اسلام کردند وامید است که متعهدانه رسالت عظیم خویش را به سر منزل مقصود رسانند.