دین یعنی یک روش زندگی عام برای نسل بشر، که در مقاطع مختلف حیات انسانی این راه و روش، لازمه نشان دادن و یا اصلاح مسیری خواهد بود که وی جهت رسیدن به کمال نیازمند آن است و این راه و روش، اعتبار و ارزش مقبولیت خود را تنها و تنها از جنبه خدایی بودنش خواهد گرفت. پس در مقوله دین شناسی ما دین را فقط بعنوان اطلاعات و آگاهی‌هایی خواهیم دانست که از طریق ارسال رسل و انبیاء توسط خالق متعال جهت پاسخگویی به نیازهای بشری و راهنمایی انسان ارائه گردیده که این امر معنی و مفهوم علوم دینی را قطعی و قابل استناد خواهد نمود و اگر اثبات یک آگاهی که از طریق دین اعلام شده مسلم گردد آن اطلاع و آگاهی قطعاً بهترین راه و روش مورد انتخاب در علوم مورد نیاز انسانی خواهد بود.
حال این سؤال مطرح می‌گردد که علت تعدد دین‌های الهی که البته در تقسیم بندی علوم ادیان در بخش ادیان پیشرفته جای می‌گیرند چه بوده است؟
در پاسخ به این سؤال باید گفت که در گذشته طبق مقتضیات دوره‌ها و زمان‌های مختلف پیام‌های دینی تجدید شده است. ظهور پیاپی پیامبران، تجدید دائمی شرایع، نسخه‌های متعدد کتب آسمانی همه بدان علت است که نیازمندی‌های بشر دوره به دوره تغییر می‌نموده و بشر در هر دوره‌ای نیازمند پیام نوین و پیام آور نوینی بوده است. از علل دیگر این تجدید رسالت و ظهور پیامبران جدید، تحریف‌ها و تبدیل‌هائی است که در تعلیمات و کتب مقدس پیامبران سلف رخ می داده و به همین جهت آن کتاب ها و تعلیمات، صلاحیت خود را برای هدایت مردم از دست می‌داده‌اند. پس ظهور پیامبران هم معلول تغییر و تکامل شرایط زندگی و نیازمندی بشر به پیام نوین و راهنمایی نوین و هم معلول نابودی ها و تحریف و تبدیل های کتب و تعلیمات آسمانی بوده است.
نوشته: محسن سید اسماعیلی