آن‌ حضرت‌ به‌واسطة‌ رابطه‌ مستقیمی‌ که‌ بر اثر برنامه‌ریزی‌های‌ خاص‌ در زمان‌ غیبت‌ صغری‌ با مردم‌ داشت‌، این‌ امکان‌ را یافته‌ بود که‌ یاران‌ خود را گرد آورد و با قدرت‌، کار خود را شروع‌ کند. قدرت‌های‌ حاکم‌ آن‌ زمان‌ نیز به‌ این‌ مرتبه‌ از توان‌ و نیروی‌ دهشتناک‌ که‌ انسان‌ امروزه‌ براثر پیشرفت‌ علم‌ و صنعت‌ به‌ آن‌ دست‌ یافته‌ است‌، نرسیده‌ بود.
جواب‌ این‌ است‌ که‌ هر کاری‌ برای‌ تغییر ساختار جامعه‌ به‌وقوع‌ پیوندد؛ موفقیت‌ آن‌ بستگی‌ به‌ یک‌ سلسله‌ شرایط‌ و زمینه‌های‌ خارجی‌ دارد و تا همه‌ آن‌ شرایط‌ کاملاً تحقق‌ نیابد امکان‌ رسیدن‌ به‌ هدف‌ وجود ندارد.
البته‌ آن‌ تغییرات‌ اجتماعی‌ که‌ سرچشمه‌ای‌ الهی‌ دارد از نظر پیام‌، ربطی‌ به‌ عوامل‌ خارجی‌ ] مانند وضعیت‌ سیاسی‌، اجتماعی‌ جامعه‌، واقعیت‌های‌ بین‌المللی‌، توانایی‌های‌ مردم‌ و... [ ندارد؛ زیرا پیامی‌ که‌ زیربنای‌ این‌ تغییرات‌ است‌، الهی‌ و آسمانی‌ است‌ و شرایط‌ خارجی‌ در آن‌ مؤثر نیست‌ ولی‌ از جنبه‌ اجرایی‌ به‌ شرایط‌ بیرونی‌ متکی‌ است‌ و موفقیت‌ و زمان‌ انجام‌ آن‌ بستگی‌ به‌ آن‌ دارد و درست‌ به‌ همین‌ جهت‌ بوده‌ است‌ که‌ آسمان‌ در انتظار ماند تا پنج‌ قرن‌ از جاهلیت‌ بگذرد و آن‌وقت‌ آخرین‌ پیام‌ خود را به‌واسطة‌ حضرت‌ محمد، صلّی‌اللهعلیه‌وآله‌، فرستاد؛ و با آنکه‌ جهان‌ در دوران‌ فترت‌ نیاز شدید به‌ پیامبر داشت‌ ولی‌ به‌خاطر وابستگی‌ اجرایی‌ به‌ شرایط‌ خارجی‌ در آن‌ تأخیر شد. این‌ عوامل‌ خارجی‌ که‌ اجرای‌ اصلاحات‌ بدان‌ نیاز دارد برخی‌ عبارت‌ است‌ از فضای‌ مناسب‌ و جو عمومی‌ برای‌ تغییرات‌ موردنظر و برخی‌ جزئیات‌ است‌ که‌ جنبش‌ انقلابی‌ در پیچ‌ و خمهای‌ باریک‌ آن‌ را می‌طلبد.
برای‌ نمونه‌، انقلابی‌ که‌ «لنین‌» در روسیه‌ با موفقیت‌ رهبری‌کرد به‌عامل‌ مهمی‌ مانند جنگ‌ جهانی‌ اول‌ وسست‌ شدن‌ پایه‌ امپراتوری‌ تزار وابسته‌ بود که‌ در ایجاد فضای‌ مناسب‌ برای‌ انقلاب‌ سهم‌ بسزایی‌ داشت‌ و عوامل‌ جزئی‌ و محدود دیگری‌ نیز در آن‌ مؤثر بود مانند اینکه‌ «لنین‌» توانست‌ به‌ سلامت‌ وارد روسیه‌ شود و انقلاب‌ را رهبری‌ کند که‌ اگر هر حادثه‌ای‌ باعث‌ تأخیر ورود او شده‌ بود؛ احتمال‌ داشت‌ انقلاب‌ نتواند به‌ این‌ سرعت‌ حاکم‌ شود.
آری‌، سنت‌ تغییرناپذیر الهی‌ بر این‌ است‌ که‌ اجرا و ایجاد تغییرات‌ اصلاحی‌ بستگی‌ به‌ عوامل‌ خارجی‌، فضای‌ مناسب‌ و جو عمومی‌ داشته‌ باشد و به‌همین‌ جهت‌ بوده‌ است‌ که‌ اسلام‌ پس‌ از یک‌ دوره‌ طولانی‌ و پس‌ از چندین‌ قرن‌، ظهور کرد.
پس‌ با اینکه‌ خدای‌ بزرگ‌، توانایی‌ دارد همه‌ مشکلات‌ و همه‌ سختی‌ها را برای‌ پیام‌ رسانی‌های‌ آسمانی‌، هموار و به‌وسیله‌ اعجاز فضای‌ مناسب‌ ایجاد کند، این‌ روش‌ را انتخاب‌ نکرده‌ است‌؛ زیرا امتحان‌ و ابتلا و رنجی‌ که‌ مایه‌ تکامل‌ انسان‌ می‌شود درصورتی‌ تحقق‌ می‌یابد که‌ تحولات‌، طبیعی‌ و مطابق‌ با شرایط‌ خارجی‌ باشد. البته‌ این‌ مانع‌ نیست‌ که‌ خداوند در برخی‌ جزئیات‌ دخالت‌ کند، جزئیاتی‌ که‌ در اصل‌ فضای‌ مناسب‌ مؤثر نیست‌ ولی‌ گاهی‌ برای‌ ایجاد تحرک‌ لازم‌ است‌؛ مانند کمک‌ها و توجهات‌ غیبی‌ که‌ خداوند در لحظه‌های‌ حساس‌ و بسیار دشوار به‌ اولیای‌ خود می‌کند چنانکه‌: آتش‌ نمرود برای‌ ابراهیم‌ گلستان‌ می‌شود و دست‌ آن‌ یهودی‌ پیمان‌ شکن‌ که‌ شمشیر بر روی‌ پیامبر کشید از حرکت‌ می‌افتد و یا تندباد شدیدی‌ که‌ چادرهای‌ کافران‌ و مشرکان‌ را زمانی‌ که‌ در جنگ‌ خندق‌، مدینه‌ را محاصره‌ داشتند از ریشه‌ درمی‌آورد و ترس‌ و وحشت‌ را در دل‌های‌ آنان‌ می‌افکند.
ولی‌ همه‌ اینها از جزئیات‌ فراتر نمی‌رود و در زمانی‌ که‌ زمینه‌ و شرایط‌ برای‌ اصلاحات‌ عمومی‌ کاملاً آماده‌ است‌ کمک‌های‌ فوریتی‌، صورت‌ طبیعی‌ به‌خود می‌گیرد و با واقعیتهای‌ خارجی‌ مطابقت‌ می‌کند.
ما موقعیت‌ امام‌ زمان‌، علیه‌السلام‌، را با این‌ دید بررسی‌ می‌کنیم‌ تا دریابیم‌ که‌ انقلاب‌ او از نظر اجرا همانند همه‌ انقلاب‌ها به‌ زمینه‌های‌ عینی‌ و خارجی‌ بستگی‌ دارد و بایستی‌ فضای‌ مناسب‌ موجود باشد. از اینرو طبیعی‌ است‌ که‌ منتظر آن‌ شرایط‌ باشیم‌. همه‌ می‌دانند که‌ حضرت‌ مهدی‌ کارش‌ محدود به‌ یک‌ منطقه‌ و یک‌ بخش‌ از جهان‌ نیست‌ و رسالتی‌ که‌ از جانب‌ خداوند بزرگ‌ بر دوش‌ اوگذاشته‌ شده‌، جهانی‌ است‌ و بایستی‌ همه‌ بشریت‌ را از تاریکی‌ ستم‌ به‌ روشنایی‌ عدل‌، رهنمون‌ گردد. برای‌ اجرای‌ چنین‌ تحوّل‌ بزرگی‌ تنها وجود رهبر صالح‌ کافی‌ نیست‌ وگرنه‌ در همان‌ زمان‌ پیامبر این‌ شرط‌ وجود داشت‌. پس‌ این‌ تحوّل‌ بزرگ‌، فضای‌ مناسب‌ جهانی‌ می‌طلبد که‌ همة‌ زمینه‌های‌ خارجی‌ لازم‌ برای‌ انقلاب‌ عمومی‌ در آن‌ وجود داشته‌ باشد.
عامل‌ اساسی‌ در ایجاد این‌ فضای‌ مناسب‌ و پذیرش‌ پیام‌ جدید عدالت‌ از طرف‌ مردم‌ همانا احساس‌ پوکی‌ و پوچی‌ است‌ که‌ انسان‌ متمدن‌ آن‌ روز خواهد کرد و منشأ این‌ احساس‌، تجربه‌های‌ مختلف‌ بشری‌ از تمدن‌ است‌؛ تمدنی‌ که‌ جنبه‌های‌ منفی‌ آن‌ پشت‌ او را خم‌ می‌کند و به‌ آنجا می‌رسد که‌ می‌فهمد شدیداً نیاز به‌ کمک‌ دارد و از عمق‌ جان‌، توجه‌ خود را به‌ عالم‌ غیب‌ یا منبعی‌ مجهول‌، معطوف‌ می‌دارد.
امّا از نظر پیشرفتهای‌ مادی‌ می‌توانیم‌ بگوییم‌ در آینده‌ شرایط‌ برای‌ رساندن‌ پیام‌ به‌ جهانیان‌ بهتر از گذشته‌ است‌؛ زیرا بخش‌های‌ مختلف‌ دنیا به‌ هم‌ نزدیک‌ می‌شوند، مردم‌ می‌توانند با هم‌ ارتباط‌ برقرار کنند و وسایلی‌ که‌ یک‌ سازمان‌ مرکزی‌ برای‌ آگاه‌سازی‌ ملتها از رسالت‌ جدید بدان‌ نیاز دارد، در دسترس‌ می‌باشد.
امّا آنچه‌ در سؤال‌ به‌ آن‌ اشاره‌ شده‌ که‌ هرچه‌ بیشتر در ظهور آن‌ حضرت‌ تأخیر بیفتد، ابزار و آلات‌ جنگی‌ پیشرفته‌تر خواهد شد، درست‌ است‌ ولی‌ این‌ ابزار و آلات‌ مادی‌ برای‌ کسانی‌ که‌ روحیه‌ خود را باخته‌اند و از درون‌ پوسیده‌اند به‌ چه‌ کار می‌آید؟
چه‌ بسا در طول‌ تاریخ‌ که‌ کاخ‌ یک‌ تمدن‌ بزرگ‌ با اولین‌ تلنگر فرو ریخته‌ است‌، چرا؟ برای‌ اینکه‌ چنین‌ بنایی‌ درواقع‌ از قبل‌ فرو ریخته‌ بوده‌ است‌ و هیچگونه‌ پشتوانه‌ و تکیه‌گاهی‌ نداشته‌ است‌.

ولادت
ولادت حضرت مهدی صاحب الزمان ( ع ) در شب جمعه ، نيمه شعبان سال 255يا 256هجری بود پس از اينکه دو قرن و اندی از هجرت پيامبر ( ص ) گذشت ، و امامت به امام دهم حضرت هادی ( ع ) و امام يازدهم حضرت عسکری ( ع ) رسيد ، کم کم در بين فرمانروايان و دستگاه حکومت جبار ، نگراني هايی پديد آمد . علت آن اخبار و احاديثی بود که در آنها نقل شده بود : از امام حسن عسکری ( ع ) فرزندی تولد خواهد يافت که تخت و کاخ جباران و ستمگران را واژگون خواهد کرد و عدل و داد را جانشين ظلم و ستم ستمگران خواهد نمود . در احاديثی که بخصوص از پيغمبر ( ص ) رسيده بود ، اين مطلب زياد گفته شده و به گوش زمامداران رسيده بود در اين زمان يعنی هنگام تولد حضرت مهدی ( ع ) ، معتصم عباسی ، هشتمين خليفه عباسی ، که حکومتش از سال 218هجری آغاز شد ، سامرا ، شهر نوساخته را مرکز حکومت عباسی قرار داد اين انديشه - که ظهور مصلحی پايه های حکومت ستمکاران را متزلزل مي نمايد و بايد از تولد نوزادان جلوگيری کرد ، و حتی مادران بيگناه را کشت ، و يا قابله هايی را پنهانی به خانه ها فرستاد تا از زنان باردار خبر دهند - در تاريخ نظايری دارد . در زمان حضرت ابراهيم ( ع ) نمرود چنين کرد . در زمان حضرت موسی ( ع ) فرعون نيز به همين روش عمل نمود . ولی خدا نخواست . همواره ستمگران مي خواهند مشعل حق را خاموش کنند ، غافل از آنکه ، خداوند نور خود را تمام و کامل مي کند ، اگر چه کافران و ستمگران نخواهند در مورد نوزاد مبارک قدم حضرت امام حسن عسکری ( ع ) نيز داستان تاريخ به گونه ای شگفت انگيز و معجزه آسا تکرار شد امام دهم بيست سال - در شهر سامرا - تحت نظر و مراقبت بود ، و سپس امام يازدهم ( ع ) نيز در آنجا زير نظر و نگهبانی حکومت به سر مي برد به هنگامی که ولادت ، اين اختر تابناک ، حضرت مهدی ( ع ) ، نزديک گشت ، و خطر او در نظر جباران قوت گرفت ، در صدد بر آمدند تا از پديد آمدن اين نوزاد جلوگيری کنند ، و اگر پديد آمد و بدين جهان پای نهاد ، او را از ميان بردارند بدين علت بود که چگونگی احوال مهدی ، دوران حمل و سپس تولد او ، همه و همه ، از مردم نهان داشته مي شد ، جز چند تن معدود از نزديکان ، يا شاگردان و اصحاب خاص امام حسن عسکری ( ع ) کسی او را نمي ديد . آنان نيز مهدی را گاه بگاه مي ديدند ، نه هميشه و به صورت عادی

شيعيان خاص ، مهدی ( ع ) را مشاهده کردند
در مدت 5 يا 4 سال آغاز عمر حضرت مهدی که پدر بزرگوارش حيات داشت ، شيعيان خاص به حضور حضرت مهدی ( ع) مي رسيدند از جمله چهل تن به محضر امام يازدهم رسيدند و از امام خواستند تا حجت و امام بعد از خود را به آنها بنماياند تا او را بشناسند ، و امام چنان کرد آنان پسری را ديدند که بيرون آمد ، همچون پاره ماه ، شبيه به پدر خويش . امام عسکری فرمود : " پس از من ، اين پسر امام شماست ، و خليفه من است در ميان شما ، امراو را اطاعت کنيد ، از گرد رهبری او پراکنده نگرديد ، که هلاک مي شويد و دينتان تباه مي گردد . اين را هم بدانيد که شما او را پس از امروز نخواهيد ديد ، تا اينکه زمانی دراز بگذرد . بنابراين از نايب او ، عثمان بن سعيد ، اطاعت کنيد " . و بدين گونه ، امام يازدهم ، ضمن تصريح به واقع شدن غيبت کبری ، امام مهدی را به جماعت شيعيان معرفی فرمود ، و استمرار سلسله ولايت را اعلام داشت .يکی از متفکران و فيلسوفان قرن سوم هجری که به حضور امام رسيده است ، ابو سهل نوبختی مي باشد باری ، حضرت مهدی ( ع ) پنهان مي زيست تا پدر بزرگوارش حضرت امام حسن عسکری در روز هشتم ماه ربيع الاول سال 260هجری ديده از جهان فرو بست . در اين روز بنا به سنت اسلامی ، مي بايست حضرت مهدی بر پيکر مقدس پدر بزرگوار خود نماز گزارد ، تا خلفای ستمگر عباسی جريان امامت را نتوانند تمام شده اعلام کنند ، و يا بد خواهان آن را از مسير اصلی منحرف کنند ، و وراثت معنوی و رسالت اسلامی و ولايت دينی را به دست ديگران سپارند . بدين سان ، مردم ديدند کودکی همچون خورشيد تابان با شکوه هر چه تمامتر از سرای امام بيرون آمد ، و جعفر کذاب عموی خود را که آماده نماز گزاردن بر پيکر امام بود به کناری زد ، و بر بدن مطهر پدر نماز گزارد

ضرورت غيبت آخرين امام
بيرون آمدن حضرت مهدی ( ع ) و نماز گزاران آن حضرت همه جا منتشر شد کارگزاران و ماموران معتمد عباسی به خانه امام حسن عسکری (ع ) هجوم بردند، اما هر چه بيشتر جستند کمتر يافتند ، و در چنين شرايطی بود که برای بقای حجت حق تعالی ، امر غيبت امام دوازدهم پيش آمد و جز اين راهی برای حفظ جان آن " خليفه خدا درزمين " نبود ، زيرا ظاهر بودن حجت حق و حضورش در بين مردم همان بود و قتلش همان . پس مشيت و حکمت الهی بر اين تعلق گرفت که حضرتش را از نظرها پنهان نگهدارد ، تا دست دشمنان از وی کوتاه گردد ، و واسطه فيوضات ربانی ، بر اهل زمين سالم ماند . بدين صورت حجت خدا ، هر چند آشکار نيست ، اما انوار هدايتش از پس پرده غيبت راهنمای مواليان و دوستانش مي باشد . ضمنا اين کيفر کردار امت اسلامی است که نه تنها از مسير ولايت و اطاعت امير المؤمنين علی ( ع ) و فرزندان معصومش روی بر تافت ، بلکه به آزار و قتل آنان نيز اقدام کرد ، و لزوم نهان زيستی آخرين امام را برای حفظ جانش سبب شد در اين باب سخن بسيار است و مجال تنگ ، اما برای اينکه خوانندگان به اهميت وجود امام غايب در جهان بينی تشيع پی برند ، به نقل قول پروفسور هانری کربن - مستشرق فرانسوی - در ملاقاتی که با علامه طباطبائی داشته ، مي پردازيم :" به عقيده من مذهب تشيع تنها مذهبی است که رابطه هدايت الهيه را ميان خدا و خلق ، برای هميشه ، نگهداشته و بطور استمرار و پيوستگی ولايت را زنده و پابر جا مي دارد ... تنها مذهب تشيع است که نبوت را با حضرت محمد - صلی الله عليه و آله و سلم - ختم شده مي داند ، ولی ولايت راکه همان رابطه هدايت و تکميل مي باشد ، بعد از آن حضرت و برای هميشه زنده مي داند . رابطه ای که از اتصال عالم انسانی به عالم الوهی کشف نمايد ، بواسطه دعوتهای دينی قبل از موسی و دعوت دينی موسی و عيسی و محمد - صلوات الله عليهم - و بعد از حضرت محمد ، بواسطه ولايت جانشينان وی ( به عقيده شيعه )زندهبوده وهست وخواهدبود،اوحقيقتی است زنده که هرگز نظ ر علمی نمي تواند او ر ا از خرافات شمرده از ليست حقايق حذف نمايد آری تنها مذهب تشيع است که به زندگی اين حقيقت ، لباس دوام و استمرار پوشانيده و معتقد است که اين حقيقت ميان عالم انسانی و الوهی ، برای هميشه ، باقی و پا برجاست " يعنی با اعتقاد به امام حی غايب

صورت و سيرت مهدی( ع)
چهره و شمايل حضرت مهدی ( ع ) را راويان حديث شيعی و سنی چنين نوشته اند چهره اش گندمگون ، ابروانی هلالی و کشيده ، چشمانش سياه و درشت و جذاب ، شانه اش پهن ، دندانهايش براق و گشاد ، بيني اش کشيده و زيبا، پيشاني اش بلند و تابنده . استخوان بندي اش استوار و صخره سان ، دستان و انگشتهايش درشت .گونه هايش کم گوشت و اندکی متمايل به زردی - که از بيداری شب عارض شده -بر گونه راستش خالی مشکين . عضلاتش پيچيده و محکم ، موی سرش بر لاله گوش ريخته ، اندامش متناسب و زيبا ، هياتش خوش منظر و رباينده ، رخساره اش در هاله ای از شرم بزرگوارانه و شکوهمند غرق . قيافه اش از حشمت و شکوه رهبری سرشار .نگاهش دگرگون کننده ، خروشش درياسان ، و فريادش همه گير " .حضرت مهدی صاحب علم و حکمت بسيار است و دارنده ذخاير پيامبران است . وی نهمين امام است از نسل امام حسين ( ع ) اکنون از نظرها غايب است . ولی مطلق و خاتم اولياء و وصی اوصياء و قائد جهانی و انقلابی اکبر است . چون ظاهر شود ، به کعبه تکيه کند ، و پرچم پيامبر ( ص ) را در دست گيرد و دين خدا را زنده و احکام خدا را در سراسر گيتی جاری کند . و جهان را پر از عدل و داد و مهربانی کند .حضرت مهدی ( ع ) در برابر خداوند و جلال خداوند فروتن است . خدا و عظمت خدا در وجود او متجلی است و همه هستی او را فراگرفته است . مهدی ( ع ) عادل است و خجسته و پاکيزه . ذره ای از حق را فرو نگذارد . خداوند دين اسلام را به دست او عزيز گرداند . در حکومت او ، به احدی ناراحتی نرسد مگر آنجا که حد خدايی جاری گردد .مهدی ( ع ) حق هر حقداری را بگيرد و به او بدهد . حتی اگر حق کسی زير دندان ديگری باشد ، از زير دندان انسان بسيار متجاوز و غاصب بيرون کشد و به صاحب حق باز گرداند . به هنگام حکومت مهدی ( ع ) حکومت جباران و مستکبران ، و نفوذ سياسی منافقان و خائنان ، نابود گردد . شهر مکه - قبله مسلمين - مرکز حکومت انقلابی مهدی شود . نخستين افراد قيام او ، در آن شهر گرد آيند و در آنجا به او بپيوندند ...برخی به او بگروند ، با ديگران جنگ کند ، و هيچ صاحب قدرتی و صاحب مرامی ، باقی نماند و ديگر هيچ سياستی و حکومتی ، جز حکومت حقه و سياست عادله قرآنی ، در جهان جريان نيابد . آری ، چون مهدی ( ع ) قيام کند زمينی نماند ، مگر آنکه در آنجا گلبانگ محمدی : اشهد ان لا اله الا الله ، و اشهد ان محمدا رسول الله ، بلند گردد .در زمان حکومت مهدی ( ع ) به همه مردم ، حکمت و علم بياموزند ، تا آنجا که زنان در خانه ها با کتاب خدا و سنت پيامبر ( ص ) قضاوت کنند . در آن روزگار ، قدرت عقلی توده ها تمرکز يابد . مهدی ( ع ) با تاييد الهی ، خردهای مردمان را به کمال رساند و فرزانگی در همگان پديد آورد ... .مهدی ( ع ) فرياد رسی است که خداوند او را بفرستد تا به فرياد مردم عالم برسد .در روزگار او همگان به رفاه و آسايش و وفور نعمتی بيمانند دست يابند . حتی چهارپايان فراوان گردند و با ديگر جانوران ، خوش و آسوده باشند . زمين گياهان بسيار روياند آب نهرها فراوان شود ، گنجها و دفينه های زمين و ديگر معادن استخراج گردد . در زمان مهدی ( ع ) آتش فتنه ها و آشوبها بيفسرد ، رسم ستم و شبيخون و غارتگری برافتد و جنگها از ميان برود .در جهان جای ويرانی نماند ، مگر آنکه مهدی ( ع ) آنجا را آباد سازد .در قضاوتها و احکام مهدی ( ع ) و در حکومت وی ، سر سوزنی ظلم و بيداد بر کسی نرود و رنجی بر دلی ننشيند .مهدی ، عدالت را ، همچنان که سرما و گرما وارد خانه ها شود ، وارد خانه های مردمان کند و دادگری او همه جا را بگيرد .

شمشير حضرت مهدی( ع)

شمشير مهدی ، سيف الله و سيف الله المنتقم است . شمشيری است خدائی ،شمشيری است انتقام گيرنده از ستمگران و مستکبران . شمشير مهدی شمشير انتقام از همه جانيان در طول تاريخ است . درندگان متمدن آدمکش را مي کشد ، اما بر سر ضعيفان و مستضعفان رحمت مي بارد و آنها را مي نوازد .
روزگار موعظه و نصيحت در زمان او ديگر نيست . پيامبران و امامان و اولياء حق آمدند و آنچه لازمه پند دادن بود بجای آوردند . بسياری از مردم نشنيدند و راه باطل خود را رفتند و حتی اولياء حق را زهر خوراندند و کشتند . اما در زمان حضرت مهدی بايد از آنها انتقام گرفته شود . مهدی ع آن قدر از ستمگران را بکشد که بعضی گويند : اين مرد از آل محمد ص نيست . اما او از آل محمد ( ص ) است يعنی از آل حق ، آل عدالت ، آل عصمت و آل انسانيت است . از روايات شگفت انگيزی که در مورد حضرت مهدی ع آمده است ، خبری است که از حضرت امام محمد باقر ع نقل شده و مربوط است به 1290 سال قبل . در اين روايت
حضرت باقر ع مي گويند : " مهدی ، بر مرکبهای پر صدايی ، که آتش و نور در آنها تعبيه شده است ، سوار مي شود و به آسمانها ، همه آسمانها سفر مي کند " . و نيز در روايت امام محمد باقر ع گفته شده است که بيشتر آسمانها ، آباد و محل سکونت است . البته اين آسمان شناسی اسلامی ، که از مکتب ائمه طاهرين ع استفاده مي شود ، ربطی به آسمان شناسی يونانی و هيئت بطلميوسی ندارد ... و هر چه در آسمان شناسی يونانی ، محدود بودن فلک ها و آسمانها و ستارگان مطرح است ، در آسمان شناسی اسلامی ، سخن از وسعت و ابعاد بزرگ است و ستارگان بيشمار و قمرها و منظومه های فراوان . و گفتن چنين مطالبی از طرف پيامبر اکرم ص و امام باقر ع جز از راه ارتباط با عالم غيب و علم خدائی امکان نداشته است

غيبت کوتاه مدت يا غيبت صغري
مدت غيبت صغری بيش از هفتاد سال بطول نينجاميد از سال 260ه. تا سال 329ه که در اين مدت نايبان خاص ، به محضر حضرت مهدی ( ع ) مي رسيدند ، و پاسخ نامه ها سؤالات را به مردم مي رساندند . نايبان خاص که افتخار رسيدن به محضر امام ع را داشته اند ، چهار تن مي باشند که به " نواب خاص " يا " نايبان ويژه " معروفند . نخستين نايب خاص مهدی ( ع ) عثمان بن سعيد اسدی است . که ظاهرا بعد از سال 260 هجری وفات کرد ، و در بغداد به خاک سپرده شد . عثمان بن سعيد از ياران و شاگردان مورد اعتماد امام دهم و امام يازدهم بود و خود در زير سايه امامت پرورش يافته بود . محمد بن عثمان : دومين سفير و نايب امام ع محمد بن عثمان بن سعيد فرزند عثمان بن سعيد است که در سال 305هجری وفات کرد و در بغداد بخاک سپرده شد .نيابت و سفارت محمد بن سعيد نزديک چهل سال بطول انجاميد . حسين بن روح نوبختی : سومين سفير ، حسين بن روح نوبختی بود که در سال 326هجری فوت کرد . علی بن محمد سمری : چهارمين سفير و نايب امام حجه بن الحسن ( ع ) است که در سال 329هجری قمری در گذشت و در بغداد دفن شد . مدفن وی نزديک آرامگاه عالم و محدثبزرگ ثقه الاسلام محمد بن يعقوب کلينی است .همين بزرگان و عالمان و روحانيون برجسته و پرهيزگار و زاهد و آگاه در دوره غيبت صغری واسطه ارتباط مردم با امام غايب و حل مشکلات آنها بوسيله حضرت مهدی ع بودند .

غيبت دراز مدت يا غيبت کبری و نيابت عامه
اين دوره بعد از زمان غيبت صغری آغاز شد ، و تاکنون ادامه دارد .اين مدت دوران امتحان و سنجش ايمان و عمل مردم است . در زمان نيابت عامه ، امام ( ع ) ضابطه و قاعده ای به دست داده است تا در هر عصر ، فرد شاخصی که آن ضابطه و قاعده ، در همه ابعاد بر او صدق کند ، نايب عام امام ع باشد و به نيابت از سوی امام ، ولی جامعه باشد در امر دين و دنيا . بنابراين ، در هيچ دوره ای پيوند امام ( ع ) با مردم گسيخته نشده و نبوده است . اکنون نيز ، که دوران نيابت عامه است ، عالم بزرگی که دارای همه شرايط فقيه و دانای دين بوده است و نيز شرايط رهبری را دارد ، در راس جامعه قرار مي گيرد و مردم به او مراجعه مي کنند و او صاحب " ولايت شرعيه " است به نيابت از حضرت مهدی ( ع ) . بنابراين ، اگر نايب امام ( ع ) در اين دوره ، حکومتی را درست و صالح نداند آن حکومت طاغوتی است ، زيرا رابطه ای با خدا و دين خدا و امامت و نظارت شرعی اسلامی ندارد . بنابر راهنمايی امام زمان عجل الله فرجه برای حفظ انتقال موجوديت تشيع و دين خدا ، بايد هميشه عالم و فقيهی در راس جامعه شيعه قرار گيرد که شايسته و اهل باشد ، و چون کسی - با اعلميت و اولويت - در راس جامعه دينی و اسلامی قرار گرفت بايد مجتهدان و علمای ديگر مقام او را پاس دارند ، و برای نگهداری وحدت اسلامی و تمرکز قدرت دينی او را کمک رسانند ، تا قدرتهای فاسد نتوانند آن را متلاشی و متزلزل کنند . گر چه دوری ما از پناهگاه مظلومان و محرومان و مشتاقان - حضرت مهدی ( ع ) - بسيار درد آور است ، ولی بهر حال - در اين دوره آزمايش - اعتقاد ما اينست که حضرت مهدی ( ع ) به قدرت خدا و حفظ او ، زنده است و نهان از مردم جهان زندگی مي کند ، روزی که " اقتضای تام " حاصل شود ، ظاهر خواهد شد ، و ضمن انقلابی پر شور و حرکتی خونين و پردامنه ، بشريت مظلوم را از چنگ ظالمان نجات خواهد داد ، و رسم توحيد و آيين اسلامی را عزت دوباره خواهد بخشيد .

اعتقاد به مهدويت در دوره های گذشته
اعتقاد به دوره آخرالزمان و انتظار ظهور منجی در دينهای ديگر مانند : يهودی ، زردشتی ، مسيحی و مدعيان نبوت عموما ، و دين مقدس اسلام ، خصوصا ، به عنوان يک اصل مسلم مورد قبول همه بوده است .

اعتقاد به حضرت مهدی ( ع ) منحصر به شيعه نيست
عقيده به ظهور حضرت مهدی ( ع ) فقط مربوط به شيعيان و عالم تشيع نيست ،بلکه بسياری از مذاهب اهل سنت( مالکی ، حنفی ، شافعی و حنبلی و ... ) به اين اصل اعتقاد دارند و دانشمندان آنها ، اين موضوع را در کتابهای فراوان خود آورده اند و احاديث پيغمبر ( ص ) را درباره مهدی ( ع ) از حديثهای متواتر و صحيح مي دانند .