معرفی وبلاگ
دسته
آرشیو
آمار وبلاگ
تعداد بازدید : 4576918
تعداد نوشته ها : 10297
تعداد نظرات : 320
Rss
طراح قالب
مهدي يوسفي
عبدالعزیز بن سعود در سال 1932 پس از غلبه بر سایر قبایل این سرزمین توانست بر اریکه قدرت تکیه بزند و سلسله پادشاهی "آل سعود " را بنیان گذارد، سلطنتی که تا به امروز با به تخت نشستن پسران وی همراه بوده است.
عبدالعزیز در مدت حیات خود به منظور تحکیم قدرت خویش از طریق ایجاد پیوند خانوادگی با قبایل مختلف کشور، به روایتی با 235 زن ازدواج کرد که حاصل آن دست کم 43 پسر و بیش از 50 دختر بود و در نتیجه اکنون شمار اعضای خاندان سلطنتی افزایش یافته و 20 تا 30 هزار نفر بر‌آورد می‌شود.
شاهزاده‌ها تمامی دستگاههای حکومتی عربستان را تحت قبضه خود در آورده‌اند و مناصب را بین خود تقسیم کرده‌اند.
اولین و موثرترین گروه قدرتمند در عربستان سعودی را "خانواده سلطنت " تشکیل می دهد. خانواده سلطنت یا همان "آل سعود " دارای شاخه‌های متعددی است. در مجموع و با احتساب شاخه‌های فرعی، آل سعود بیش از هزار نفر را در بر می‌گیرد.
اگر بخواهیم خاندان 20 هزار نفری آل سعود را در چند خانواده اصلی جمع کنیم، چهار خانواده در عربستان قابل شناسایی هستند. در حقیقت این چهار خانواده چندان هم که تصور می‌رود، زندگی مسالمت آمیزی با یکدیگر ندارند و با وجود تلاش‌های که ملک فهد برای ایجاد اتحاد میان آنها صورت می‌داد ، رقابت آنها گاه به کشمکش‌های سیاسی منجر می‌شد.
اصلی‌ترین خانواده آل سعود، "آل فیصل " است که نوادگان عبدالعزیز، پدر بزرگ فیصل بن ترکی هستند و تعداد اعضای آن بیش از 4 هزار نفر را شامل می‌شود. این خاندان دیپلماسی این کشور را در دست دارد . "سعودالفیصل " که در حال حاضر وزیر امور خارجه این کشور است و نیز برادرش "ترکی فیصل " که پیش از این رئیس دستگاه اطلاعات امنیتی عربستان و سفیر این کشور در آمریکا بود و در حال حاضر نیز مشاور ملک عبدالله را دارد جزو این خاندانند.
مشکل این خانواده آن است که یکی از افراد اصلی یعنی عبدالعزیز همسران متعددی اختیار کرد که از هر کدام از این همسران، فرزندانی متولد شد. از این زمان به بعد در خانواده آل فیصل، اصطلاحات نظیر برادران تنی و ناتنی شکل گرفته است و این سرچشمه بسیاری از اختلافات درون خانوادگی شد.
از زمان به قدرت رسیدن فهد در سال 1982 با نفوذترین شاخه آل فیصل، "آل سدیری " بود. این خانواده، همان خانواده‌ای است که فهد از آن است.
"ملک فهد " چهارمین فرزند پسر "عبدالعزیز عبدالرحمان بن سعود " بنیانگذار پادشاهی عربستان است.
ملک عبدالعزیز در سال 1953 میلادی چشم از جهان فروبست و پس از او پسرانش به نام‌های سعود (1964_ 1953)، فیصل(1975_ 1964)، خالد(1982_ 1975) و فهد از سال 1982 تا سال 2005 حکومت کرده‌اند.
فهد بن عبدالعزیز که به قبیله "سدیر " یکی از قبال متنفذ عربستان تعلق دارد در سال 1959 به وزارت آموزش پرورش و در سال 1975 و در زمان پادشاهی "ملک خالد " به ولیعهدی این کشور رسید و به دلیل بیماری خالد بسیاری از امور کشور به وی واگذار شد.
ملک فهد که در سال 1982 به پادشاهی رسید از سال 1995 و به دنبال سکته مغزی، عملا قدرت را به ولیعهد و برادر ناتنی خود امیر عبدالله واگذار کرد.
فهد هفت برادر تنی داشت که سلطان (وزیر دفاع) نایف(وزیر کشور) و سلمان(حاکم ریاض) از جمله آنها به شمار می‌روند که سلطان و سلمان از نزدیک‌ترین مشاوران سیاسی فهد بودند.
فهد علاوه بر برادران تنی خود، هفت برادر ناتنی دیگر داشت. این برادران ناتنی عموما از زنانی است که پدر فهد از خانواده سدیری اختیار کرده بود.
پس از ملک فهد، امیر عبدالله بن عبدالعزیز برادر ناتنی وی به پادشاهی رسید و امیر سلطان بن عبدالعزیز وزیر دفاع کنونی نیز به مقام ولیعهدی ارتقا یافت که علی رغم این مسئله، در زمان حاضر مخالفت‌هایی با پادشاهی امیرعبدالله و حتی ولیعهدی "امیر سلطان " در میان اعضای خانواده سلطنتی وجود دارد.
بر اساس قوانین عربستان تنها فرزندان ذکور عبدالعزیز بن سعود می‌توانند به مقام پادشاهی این کشور برسند و پادشاه از میان مسن‌ترین آنها انتخاب می‌شود.
ملک‌عبدالله که فاقد برادر تنی است سعی کرده است روابط نزدیک و گسترده‌ای با برادران ناتنی و خواهر زاده‌ها و بردار زاده‌هایش برقرار کند. وی شبکه‌ای مهم از روابط با شیوخ، جناح‌های دینی و روسای قبایل و بافت‌های تکنوکرات و دیگر مذاهب ایجاد کرده است و با آنها شبکه‌ای از ارتباط باعث شده قدرت را کنترل و آن را مدیریت بکند. حتی به عقیده تحلیلگران سیاسی تغییرات گسترده‌ای که اخیرا ملک عبدالله در کابینه بدان دست زده با هدف تقویت جناح خود بوده و در واقع تلاش کرده که بین جناح‌های موجود در دستگاه سلطنتی نوعی تعادل ایجاد کند و جناح حامی خود را تقویت کند.
علاوه بر خاندان آل فیصل، دومین خاندان مهم آل سعود "آل ثنایان " است. این خاندان بدان معنا که از نزدیک ترین متحد "آل سدیری " است، از جایگاه مهمی در ساختار سیاسی عربستان برخوردارند.
سومین خاندان با نفوذ در خانواده آل سعود، خاندان "آل جیلاوی " است اینان از نسل برادر فیصل بن ترکی پدر بزرگ عبدالعزیز هستند.
چهارمین خاندان درون آل سعود، "آل کبیر " نام دارد، اینان بر خلاف آل سدیری، آل ثنایان و آل جیلاوی که از نوادگان عبدالعزیز بودند، از نسل اولین عموزاده عبدالعزیز بنام "سعودآل کبیر " بودند.
علاوه بر خاندان آل سعود، یکی از نیروهای منتقد و تاثیر گذار بر سیاست و حکومت عربستان سعودی، "علما یا رهبران مذهبی " هستند. قبایل از دیگر نیروهایی هستند که در ساختار قدرت در عربستان سعودی عنصر مهمی قلمداد می شوند. عربستان دارای هشت قبیله اصلی و حداقل 15 قبیله فرعی است.
"خانواده‌های بازرگانی سنت گرا "که دارایی‌های آنها با آل سعود نیز برابری می‌کند، از دیگر گروههای ذی نفوذ و تاثیرگذار بر سیاست و حکومت در عربستان سعودی به شمار می‌روند.
از دیگر گروههای مهم و ذی نفوذ در عربستان سعودی طبقه جدید " متخصصان و افراد حرفه‌ای " هستند که به دلیل تغییرات اجتماعی ناشی از طرح‌های توسعه‌ای رشد کرده‌اند. اینان شامل نخبگان شهرنشین و تحصیل کرده غرب هستند که برخاسته از دو طبقه بازرگان و خانواده‌های پائین جامعه هستند.
پایین‌ترین گروه تاثیرگذار در عربستان سعودی، "شیعیان " این کشور هستند، شیعیان که عمدتا در بخش شرقی قلمرو پادشاهی سعودی مستقرند، دارای جمعیتی محدود هستند که عموما مورد تبعیض قرار می‌گیرند و در فرایند سیاسی مشارکت داده نمی شوند و در بخش کارگری فعالیت می‌کنند.
با توجه به تشدید بیماری سلطان بن عبدالعزیز ولیعهدعربستان، مساله جانشینی امیرعبدالله که در اواسط دهه هشتاد عمر خود به سر می‌برد، ممکن است در آینده به صورت یک معضل در آید زیرا نبود یک چهره سرشناس در میان خاندان آل سلطنتی برای جانشینی عبدالله احتمال دارد که باعث کشمکش میان آنان گردد گرچه برخی از شاهزاده "نایف بن عبدالعزیز " وزیر کشور عربستان به عنوان ولیعهد این کشور یاد می‌کنند . سلطان بن عبدالعزیز 80 ساله که همزمان ولیعهد، معاون نخست‌وزیر، وزیر دفاع و رئیس بازرسی کل عربستان است از سه ماه پیش برای درمان بیماری خود در اتریش، مغرب و آمریکا در رفت‌وآمد است.
پایگاه انتشار فیلم "یوتیوب " نیز اخیرا فیلمی از رقابت مقامات بلندپایه عربستان سعودی بر سر قدرت منتشر کرد که در آن با اشاره به بیماری سرطان ولیعهد این کشور، توطئه شاهزادگان سعودی علیه یکدیگر برای تصاحب مناصب بلندپایه به تصویر کشیده شده است.
عبدالعزیز در مدت حیات خود به منظور تحکیم قدرت خویش از طریق ایجاد پیوند خانوادگی با قبایل مختلف کشور، به روایتی با 235 زن ازدواج کرد که حاصل آن دست کم 43 پسر و بیش از 50 دختر بود و در نتیجه اکنون شمار اعضای خاندان سلطنتی افزایش یافته و 20 تا 30 هزار نفر بر‌آورد می‌شود.
شاهزاده‌ها تمامی دستگاههای حکومتی عربستان را تحت قبضه خود در آورده‌اند و مناصب را بین خود تقسیم کرده‌اند.
اولین و موثرترین گروه قدرتمند در عربستان سعودی را "خانواده سلطنت " تشکیل می دهد. خانواده سلطنت یا همان "آل سعود " دارای شاخه‌های متعددی است. در مجموع و با احتساب شاخه‌های فرعی، آل سعود بیش از هزار نفر را در بر می‌گیرد.
اگر بخواهیم خاندان 20 هزار نفری آل سعود را در چند خانواده اصلی جمع کنیم، چهار خانواده در عربستان قابل شناسایی هستند. در حقیقت این چهار خانواده چندان هم که تصور می‌رود، زندگی مسالمت آمیزی با یکدیگر ندارند و با وجود تلاش‌های که ملک فهد برای ایجاد اتحاد میان آنها صورت می‌داد ، رقابت آنها گاه به کشمکش‌های سیاسی منجر می‌شد.
اصلی‌ترین خانواده آل سعود، "آل فیصل " است که نوادگان عبدالعزیز، پدر بزرگ فیصل بن ترکی هستند و تعداد اعضای آن بیش از 4 هزار نفر را شامل می‌شود. این خاندان دیپلماسی این کشور را در دست دارد . "سعودالفیصل " که در حال حاضر وزیر امور خارجه این کشور است و نیز برادرش "ترکی فیصل " که پیش از این رئیس دستگاه اطلاعات امنیتی عربستان و سفیر این کشور در آمریکا بود و در حال حاضر نیز مشاور ملک عبدالله را دارد جزو این خاندانند.
مشکل این خانواده آن است که یکی از افراد اصلی یعنی عبدالعزیز همسران متعددی اختیار کرد که از هر کدام از این همسران، فرزندانی متولد شد. از این زمان به بعد در خانواده آل فیصل، اصطلاحات نظیر برادران تنی و ناتنی شکل گرفته است و این سرچشمه بسیاری از اختلافات درون خانوادگی شد.
از زمان به قدرت رسیدن فهد در سال 1982 با نفوذترین شاخه آل فیصل، "آل سدیری " بود. این خانواده، همان خانواده‌ای است که فهد از آن است.
"ملک فهد " چهارمین فرزند پسر "عبدالعزیز عبدالرحمان بن سعود " بنیانگذار پادشاهی عربستان است.
ملک عبدالعزیز در سال 1953 میلادی چشم از جهان فروبست و پس از او پسرانش به نام‌های سعود (1964_ 1953)، فیصل(1975_ 1964)، خالد(1982_ 1975) و فهد از سال 1982 تا سال 2005 حکومت کرده‌اند.
فهد بن عبدالعزیز که به قبیله "سدیر " یکی از قبال متنفذ عربستان تعلق دارد در سال 1959 به وزارت آموزش پرورش و در سال 1975 و در زمان پادشاهی "ملک خالد " به ولیعهدی این کشور رسید و به دلیل بیماری خالد بسیاری از امور کشور به وی واگذار شد.
ملک فهد که در سال 1982 به پادشاهی رسید از سال 1995 و به دنبال سکته مغزی، عملا قدرت را به ولیعهد و برادر ناتنی خود امیر عبدالله واگذار کرد.
فهد هفت برادر تنی داشت که سلطان (وزیر دفاع) نایف(وزیر کشور) و سلمان(حاکم ریاض) از جمله آنها به شمار می‌روند که سلطان و سلمان از نزدیک‌ترین مشاوران سیاسی فهد بودند.
فهد علاوه بر برادران تنی خود، هفت برادر ناتنی دیگر داشت. این برادران ناتنی عموما از زنانی است که پدر فهد از خانواده سدیری اختیار کرده بود.
پس از ملک فهد، امیر عبدالله بن عبدالعزیز برادر ناتنی وی به پادشاهی رسید و امیر سلطان بن عبدالعزیز وزیر دفاع کنونی نیز به مقام ولیعهدی ارتقا یافت که علی رغم این مسئله، در زمان حاضر مخالفت‌هایی با پادشاهی امیرعبدالله و حتی ولیعهدی "امیر سلطان " در میان اعضای خانواده سلطنتی وجود دارد.
بر اساس قوانین عربستان تنها فرزندان ذکور عبدالعزیز بن سعود می‌توانند به مقام پادشاهی این کشور برسند و پادشاه از میان مسن‌ترین آنها انتخاب می‌شود.
ملک‌عبدالله که فاقد برادر تنی است سعی کرده است روابط نزدیک و گسترده‌ای با برادران ناتنی و خواهر زاده‌ها و بردار زاده‌هایش برقرار کند. وی شبکه‌ای مهم از روابط با شیوخ، جناح‌های دینی و روسای قبایل و بافت‌های تکنوکرات و دیگر مذاهب ایجاد کرده است و با آنها شبکه‌ای از ارتباط باعث شده قدرت را کنترل و آن را مدیریت بکند. حتی به عقیده تحلیلگران سیاسی تغییرات گسترده‌ای که اخیرا ملک عبدالله در کابینه بدان دست زده با هدف تقویت جناح خود بوده و در واقع تلاش کرده که بین جناح‌های موجود در دستگاه سلطنتی نوعی تعادل ایجاد کند و جناح حامی خود را تقویت کند.
علاوه بر خاندان آل فیصل، دومین خاندان مهم آل سعود "آل ثنایان " است. این خاندان بدان معنا که از نزدیک ترین متحد "آل سدیری " است، از جایگاه مهمی در ساختار سیاسی عربستان برخوردارند.
سومین خاندان با نفوذ در خانواده آل سعود، خاندان "آل جیلاوی " است اینان از نسل برادر فیصل بن ترکی پدر بزرگ عبدالعزیز هستند.
چهارمین خاندان درون آل سعود، "آل کبیر " نام دارد، اینان بر خلاف آل سدیری، آل ثنایان و آل جیلاوی که از نوادگان عبدالعزیز بودند، از نسل اولین عموزاده عبدالعزیز بنام "سعودآل کبیر " بودند.
علاوه بر خاندان آل سعود، یکی از نیروهای منتقد و تاثیر گذار بر سیاست و حکومت عربستان سعودی، "علما یا رهبران مذهبی " هستند. قبایل از دیگر نیروهایی هستند که در ساختار قدرت در عربستان سعودی عنصر مهمی قلمداد می شوند. عربستان دارای هشت قبیله اصلی و حداقل 15 قبیله فرعی است.
"خانواده‌های بازرگانی سنت گرا "که دارایی‌های آنها با آل سعود نیز برابری می‌کند، از دیگر گروههای ذی نفوذ و تاثیرگذار بر سیاست و حکومت در عربستان سعودی به شمار می‌روند.
از دیگر گروههای مهم و ذی نفوذ در عربستان سعودی طبقه جدید " متخصصان و افراد حرفه‌ای " هستند که به دلیل تغییرات اجتماعی ناشی از طرح‌های توسعه‌ای رشد کرده‌اند. اینان شامل نخبگان شهرنشین و تحصیل کرده غرب هستند که برخاسته از دو طبقه بازرگان و خانواده‌های پائین جامعه هستند.
پایین‌ترین گروه تاثیرگذار در عربستان سعودی، "شیعیان " این کشور هستند، شیعیان که عمدتا در بخش شرقی قلمرو پادشاهی سعودی مستقرند، دارای جمعیتی محدود هستند که عموما مورد تبعیض قرار می‌گیرند و در فرایند سیاسی مشارکت داده نمی شوند و در بخش کارگری فعالیت می‌کنند.
با توجه به تشدید بیماری سلطان بن عبدالعزیز ولیعهدعربستان، مساله جانشینی امیرعبدالله که در اواسط دهه هشتاد عمر خود به سر می‌برد، ممکن است در آینده به صورت یک معضل در آید زیرا نبود یک چهره سرشناس در میان خاندان آل سلطنتی برای جانشینی عبدالله احتمال دارد که باعث کشمکش میان آنان گردد گرچه برخی از شاهزاده "نایف بن عبدالعزیز " وزیر کشور عربستان به عنوان ولیعهد این کشور یاد می‌کنند . سلطان بن عبدالعزیز 80 ساله که همزمان ولیعهد، معاون نخست‌وزیر، وزیر دفاع و رئیس بازرسی کل عربستان است از سه ماه پیش برای درمان بیماری خود در اتریش، مغرب و آمریکا در رفت‌وآمد است.
پایگاه انتشار فیلم "یوتیوب " نیز اخیرا فیلمی از رقابت مقامات بلندپایه عربستان سعودی بر سر قدرت منتشر کرد که در آن با اشاره به بیماری سرطان ولیعهد این کشور، توطئه شاهزادگان سعودی علیه یکدیگر برای تصاحب مناصب بلندپایه به تصویر کشیده شده است.