پنجمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در حالی برگزار شد که همه چیز تحت تأثیر حادثه غم انگیز رحلت امام خمینی (ره ) قرار داشت و آن روز، روز 14 خرداد سال 1368 بود. در عصر همان روز مجلس خبرگان در یک بحث و گفت وگو حضرت آیت الله العظمی خامنه ای را به عنوان رهبر معظم انقلاب منصوب نمود. به عبارتی انتقال قدرت با کمال آرامش و بدون هیچگونه کشمکش و مناقشه ای انجام گرفت و جملگی نخبگان جامعه و عامه مردم آن را تأیید نمودند و با ایشان بیعت کردند. البته این خود نشان از بالندگی و رشد مردم و نظام سیاسی ایران پس از پیروزی انقلاب داشت .
از جانب دیگر انتخابات پنجمین دوره ریاست جمهوری مصادف شده بود با برگزاری همه پرسی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران که توسط شورای بازنگری قانون اساسی مورد بازبینی قرار گرفت و پست نخست وزیری حذف گردید و تصدی امور قوه مجریه به شکل کامل به عهده رئیس جمهور گذاشته شد. نکته قابل توجه در این انتخابات این بود که به علت ارتحال رهبر فقید انقلاب و انتصاب رئیس جمهور وقت آیت الله خامنه ای به سمت رهبر نظام جمهوری اسلامی در تاریخ 84.3.14 انتخابات پنجمین دوره حدود دو ماه زودتر از موعد مقرر انجام گرفت . یعنی پایان دوره چهارمین دوره ریاست جمهوری 17 مهر 67 بود که توسط وزیر کشور وقت روز جمعه ششم مردادماه 68 روز برگزاری پنجمین دوره انتخابات ریاست جمهوری اعلام شد.
در ضمن از هنگام رحلت امام (ره ) تا پایان روز برگزاری انتخابات اداره امور ریاست جمهوری توسط رهبر معظم انقلاب انجام می گرفت .
پس از اعلام زمان ثبت نام 97 نفر برای نامزدی ریاست جمهوری ثبت نام کردند که سه نفر از آنها توسط شورای نگهبان تأیید صلاحیت شدند که عبارت بودند از: حجت الاسلام والمسلمین هاشمی رفسنجانی ، دکتر عباس شیبانی و آقای جامی ، نماینده وقت مردم تربت حیدریه در مجلس شورای اسلامی . پس از اعلام رسمی اسامی نامزدهای احراز صلاحیت شده ، فعالیت های تبلیغاتی آغاز گردید و آقای جامعی در همان روز اول در رقابت انتخاباتی شرکت نکرد و تبلیغات انتخابات در انحصار دو کاندیدای دیگر قرار گرفت که در این میان بسیاری از جریان ها، احزاب و گروه های سیاسی از کاندیداتوری آقای هاشمی رفسنجانی حمایت کردند.
در همان مقطع آقای هاشمی رفسنجانی به عنوان رئیس مجلس وقت سفری به اتحاد جماهیر شوروی داشت و با رئیس جمهور وقت شوروی سابق آقای میخاشل گورباچف دیدار و مذاکره کرد.
انتخابات پنجمین دوره ریاست جمهوری همزمان با همه پرسی قانون اساسی جمهوری اسلامی برگزار گردید و حدود 79 درصد شرکت کنندگان در همه پرسی به اصلاحات قانون اساسی رأی مثبت دادند و در روز یکشنبه هشت مرداد 68 نتایج قطعی انتخابات پنجمین دوره ریاست جمهوری به شرح ذیل اعلام گردید:
مجموع آرای ریخته شده به صندوق های رأی 16 میلیون و 439 هزار و 247 رأی اعلام گردید که آقای هاشمی رفسنجانی با 15 میلیون و 537 هزار و 394 رأی حائز اکثریت مطلق آرا شد یعنی حدوداً 49.15 درصد و آقای عباس شیبانی با 236 هزار و 742 رأی یعنی حدود 3.85 درصد آرا را به خود اختصاص داد و 962 هزار و 606 رأی باطله به صندوق های اخذ رأی ریخته شد.
بدین ترتیب هاشمی رفسنجانی به عنوان نخستین رئیس جمهور ایران پس از رحلت امام خمینی (ره ) انتخاب گردید. روز پنجشنبه 12 مرداد 68 مراسم تنفیذ حکم ریاست جمهوری در حسینیه جماران برگزار شد. در جایی که به تعبیر رهبر معظم انقلاب نقطه ای است که همواره سازنده تاریخ انقلاب در ده سال نخست انقلاب بوده است . این مراسم در حالی با حضور جمعی از شخصیت ها و مقام های عالیرتبه کشوری و لشکری برگزار گردید که جملگی در غم و اندوه فقدان امام راحل بودند. متن تنفیذ حکم ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی توسط رهبر انقلاب اینگونه صادر گردید:
«اینجانب ضمن سپاس مجدد از الطاف نهان و آشکار حضرت حق تعالی به پیروی از ملت عظیم الشأن و با معرفت به مقام و مرتبت یاور صمیمی امام (ره ) و شخصیت برجسته نظام جمهوری اسلامی و بازوی توانا و زبان گویای آن ، جناب آقای هاشمی رفسنجانی (دامت تأییداته ) رأی ملت را تنفیذ و ایشان را به ریاست جمهوری اسلامی ایران منصوب می کنم .
سیدعلی خامنه ای 68.5.12
پس از تنفیذ حکم ، مقام معظم رهبری طی نامه ای استعفای خود را از سمت ریاست جمهوری اعلام داشتند و خطاب به آقای هاشمی مرقوم فرمودند:
«با سلام و تحیت و تبریک مجدد کسب اعتماد عظیم ملت انقلابی و فداکار و انتصاب به مسئولیت افتخارآمیز ریاست جمهوری اسلامی ایران و آرزوی توفیق و تأیید الهی برای جنابعالی در راه خدمت به اسلام و مسلمین و خدمت به این ملت عزیز به اطلاع جنابعالی می رسانم که اینجانب برای اینکه بتوانید مسئولیت خطیر خود را رسماً آغاز نمایید. امروز (68.5.25) از سمت ریاست جمهوری استعفا داده ام .»
بنابراین در تاریخ 25 مرداد که آیت الله خامنه ای همزمان رهبری و ریاست جمهوری را برعهده داشت . از ریاست جمهوری استعفا داد و همزمان کار مهندس میرحسین موسوی به عنوان آخرین نخست وزیر جمهوری اسلامی هم پایان یافت . در همان روز، آقای هاشمی رفسنجانی ، ریاست مجلس شورای اسلامی را به نایب رئیس اولش ، حجت الاسلام مهدی کروبی سپرد و در شهریور ماه 1368 دولت بازسازی شد.
براساس بازنگری قانون اساسی رییس جمهور و دولت برای نخستین بار بدون نخست وزیر آغاز به کار کرد و آقای هاشمی ، آقای حسن حبیبی را به عنوان معاون خود برگزید و وزیران خود را به مجلس معرفی کرد که نیمی از اعضای کابینه میرحسین موسوی در دولت آقای هاشمی ابقا شدند.

دسته ها : انتخابات دهم
پنج شنبه 1388/3/21 18:25
X