بانوی اول، اصطلاحی رایج در جهان برای همسر رییس جمهور است. در ایالات متحده آمریکا میشل اوباما همسر باراک اوباما اینک بر صندلی بانوی اول نشسته است. یک دهه پیش از آن، هیلاری کلینتون که اینک وزیر خارجه کابینه اوباما است بعنوان همسر بیل کلینتون رییس جمهور پیشین آمریکا هنگامی که محمد خاتمی ریاست جمهوری ایران را برعهده داشت لقب بانوی نخست آمریکا را به خود اختصاص داده بود.

در ایران ولی موضوع همسر رییس جمهور به عنوان بانوی اول به تازگی مطرح شده است. آیت‌الله هاشمی رفسنجانی و سید محمد خاتمی بعنوان سکانداران پیشین ریاست جمهوری در ایران بارها نسبت به نقش همسرانشان در ارایه مشاوره و موفقیت خود سخن گفته‌اند. اینک اما موضوع بانوی اول در ایران برای نخستین بار مطرح شده است و کاندیداهای ریاست جمهوری در ایران برای نخستین بار به همراه همسر خود به ستاد انتخابات ریاست جمهوری در وزارت کشور رفتند تا نامشان را در فهرست نامزدهای ریاست‌جمهوری ثبت کنند.

امام خمینی (ره) معمار کبیر انقلاب اسلامی ایران بارها در بیانات خود در صحیفه نور بارها بر نقش همسر مهربان خود در موفقیت‌های خود سخن گفته است. آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در خاطرات خود همسر خود را یار و همراه خویش در مبارزات و حتی مشورت‌های سیاسی دانسته است. سید محمد خاتمی رییس جمهور پیشین ایران نیز نقش همسر خود را در کسب موفقیت‌ها برجسته می‌داند. در این میان اکنون نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری نیز به همراه همسر خود در برابر دوربین‌های تلویزیونی قرار می‌گیرند تا نقش بانوی اول را برجسته کنند.

زهرا اشراقی نوه حضرت امام(ره) به عنوان دنبال کننده جدی موضوع بانوی اول در ایران به خبرنگار سیاسی  کلمه می‌گوید: « در جامعه کوچک‌تر جدای از همسر رییس جمهور پشت هر مرد موفق زن هنرمندی وجود دارد که توانایی انجام کار دارند.»
زهرا اشراقی معتقد است:«بانوی نخست در کشورهای دیگر حتی نقش مشاور برای رییس جمهور در امور مهم را نیز بر عهده دارد ولی در ایران این موضوع تازه در حال شکل گرفتن است.»

زهرا رهنورد همسر مهندس میرحسین موسوی که کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری دهم در ایران شده است از سوی برخی فعالان سیاسی لقب بانوی اول را به خود اختصاص داده است.
زهرا اشراقی می‌گوید:«همان اندازه که رییس جمهور از رشد و توانایی فکری برخوردار است بانوی اول نیز به عنوان همسر وی باید به همان میزان از رشد و توانایی برخوردار باشد.»
به گفته زهرا اشراقی همسر رییس جمهور به عنوان بانوی اول می‌تواند در تصمیم گیری‌ها تاثیر گذار باشد. البته باید توجه داشت که ایران در این موضوع از دیگر کشورها عقب مانده است و بانوی اولی در ایران موضوع نوپایی است.