معرفی وبلاگ
دسته
آرشیو
آمار وبلاگ
تعداد بازدید : 4573879
تعداد نوشته ها : 10297
تعداد نظرات : 320
Rss
طراح قالب
مهدي يوسفي
هرچند کورمان‌بِک باقی‌یف، رئیس‌جمهور کنونی قرقیزستان با وعدة رفع مشکلات اقتصادی و اجتماعی و توسعة روندهای دموکراتیک و با راه‌اندازی انقلاب به اصطلاح رنگی عسگر آقایف، رئیس‌جمهور پیشین این کشور را از قدرت به زیر کشید و خود زمام امور را در این کشور عهده‌‌دار شد، اما روندها نشان از ناکارآمدی او به تحقق وعده‌های خود دارد. وضعیت اقتصادی و اجتماعی در قرقیزستان به ویژه در حوزة انرژی طی ماه‌های منتهی به سال جدید چنان عرصه را بر مردم این کشور تنگ کرد که اسباب بروز تجمعات خشونت‌آمیزی در گوشه و کنار این کشور شد.
این وضعیت نخبگان سیاسی به ویژه احزاب مخالف را نیز به واکنش وا داشت و آنان نیز هم‌نوا با مردم ضمن انتقاد شدید از سیاست‌های باقی‌یف وی را به ناکارآمدی متهم و در چندین مقطع با دادن اولتیماتوم به وی حتی او را به راه‌اندازی تظاهرات‌های خیابانی نیز تهدید کردند. مخالفین هرچند دولت را در بخشی از وضعیت سخت اقتصادی که به ویژه با بحران اقتصاد جهانی و تأثیرات غیرمستقیم این مسئله به قرقیزستان که از جمله به شکل بازگشت مهاجران این کشور از روسیه و قزاقستان همراه شد، مقصر نمی‌دانند، اما بر این باورند که ناکارآمدی این دولت در مدیریت امور داخلی در تشدید این وضعیت تأثیر مؤثر داشته است.
همان طور که در مطالب پیشین ویژة ایراس نیز اشاره شدة وضعیت اقتصادی به ویژه در حوزة انرژی و قطع ممتد و طولانی برق در سراسر این کشور مشکلات بسیاری را برای مردم در زمستان ایجاد و اسباب نارضایتی‌های زیاد شده بود. به هر تقدیر، مجموعة این تحولات سبب شده که مخالفین دولت باقی‌یف در آستانة انتخابات ریاست‌جمهوری این کشور فعالیت‌های اعتراضی خود را در برابر دولت او تشدید کنند. در همین راستا اخیراً گروه‌های مخالف ضمن توافق داخلی، المازبک آتام‌بایف، نخست‌وزیر سابق و یکی از منتقدین اصلی باقی‌یف را به عنوان نامزد مشترک خود برای انتخابات ریاست‌جمهوری آتی که قرار است در ماه ژوئیه برگزار شود، انتخاب کرده‌اند.
آتام‌بایف که رهبری حزب سوسیال دموکرات قرقیزستان را نیز به عهده دارد، طی هفته‌ها و ماه‌های اخیر مواضع انعطاف‌ناپذیر و انتقادی بسیاری علیه دولت اتخاذ کرده و با توجه به اینکه بیشتر کرسی‌های پارلمان را طرفداران باقی‌یف در اختیار گرفته‌اند، حزب متبوع آن تنها اپوزیسیون فعال در پارلمان قرقیزستان علیه باقی‌یف و حزب آک‌ژول (حزب طرفدار دولت) محسوب می‌شود. آتام‌بایف پاسخ به انتخاب خود از سوی مخالفین، ضمن تأکید بر تعهد خود به دموکراسی و جامعة باز از تمایل خود به ایجاد جامعه‌ای دموکراتیک در قرقیزستان که دولت فعلی در تحقق آن ناموفق بوده خبر داد. شایان ذکر است که آتام‌بایف در اواخر سال 2006، هم‌زمان با افزایش انتقادها از دولت باقی‌یف، وی را به ناکارآمدی و دروغ‌گویی به مردم متهم و با تشبیه او به «جسد سیاسی» از دولت او کنار رفت.
در این بین، یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که سبب رویگردانی مردم و نخبگان قرقیزستان از رهبر انقلاب لاله شده، گستردگی فساد در دولت اوست، به نحوی که به اعتقاد آنها زمانی که مردم در زمستان سخت با کمبود شدید منابع انرژی دست به گریبان بودند، اطرافیان باقی‌یف در کمال رفاه زندگی به سر کرده و خاطر خود را به خاطر مردم آزرده نمی‌کردند. آتام‌بایف با ملاحظة همین نارضایتی‌ها، با تمرکز بر موضوع فساد و اصرار بر وجود فساد در شاکلة دولت، تأکید کرده که تمام تلاش خود را برای مبارزه با این پدیده به کار خواهد بست. او طی سخنانی با تأکید بر اینکه دزدی و فساد در میان مقامات دولت بیداد می‌کند، به این نکته اشاره کرد که خلال دورة هشت‌ماهة نخست‌وزیر خود برنامة جامعی را برای مبارزه با فساد تنظیم کرده بود، اما مجالی برای عملیاتی کردن آن نیافت.
همان طور که اشاره شد، جالب تأمل اینکه انتقادات به فساد در دولت و تلاش مخالفین باقی‌یف واجد هم‌سانی‌های زیادی با تحولات منتهی به انقلاب لاله در سال 2005 است که طی آن شخص باقی‌یف توانست ضمن همراه کردن مردم با خود، آقایف را از قدرت خلع کند. در جریانات فعلی اقتصادی و سیاسی قرقیزستان، با توجه به اینکه دغدغة اصلی مردم بیش از دموکراسی، اقتصاد است به نظر می‌رسد فساد در دولت باقی‌یف مهم‌ترین مورد اعتراضی مردم و مخالفین وی باشد که با تمرکز بر همین مسئله تلاش‌‌هایی را برای به زیر کشیدن او از قدرت آغاز کرده‌اند. شایان ذکر است که شخص باقی‌یف از ابتدای به قدرت رسیدن نیز بحث مبارزه با فساد را به تکرار مورد تأکید قرار داده و اقدامات عملی بسیاری را نیز در این زمینه در دستور قرار داده بود، اما با التفات به پایداری ساختارها و بستر‌های فساد، مردم و مخالفین اعتقادی به موفقیت او در این زمینه ندارند و مرور تحولات نیز مؤیدی بر قضاوت مردم است.
در این میان قتل سادیرکولوف، دبیر سابق شورای امنیت ملی و سنجربِک قدیرعلییف، یکی از نمایندگان مجلس از حزب آک‌ژول (حزب طرفدار باقی‌یف در مجلس) شائبه‌های در خصوص مسئله‌دار بودن این قتل‌ها و دخالت برخی دخالت مقامات دولت و حتی خود این افراد در ساختارهای فاسد را دامن زد که این نیز خود مزیدی بر فشارها بر باقی‌یف بود. شایان ذکر است که در برخی منابع قتل قدیرعلییف به اختلاف در معامله‌ای اقتصادی نسبت داده شده که این مسئله به اعتقاد مخالفین نشان‌دهنده ورود مقامات دولتی به حوزة اقتصاد سایه در قرقیزستان و به تبع آن حجم بالای از فساد در مقامات دولت است. رهبران مخالف بر این نکته تأکید دارند که تا قبل از اینکه فساد آنقدر عرصه را بر مردم تنگ کند که به اقدام عملی علیه دولت مبادرت کنند، باید قطع ریشه‌های این پدیده اقدام کرد.
با این ملاحظه و با عنایت به سابقة سیاسی آتام‌بایف در مبارزه با فساد و روندهای غیردموکراتیک در دولت‌های آقایف و باقی‌یف، اتفاق‌نظر مخالفین در خصوص نامزدی او برای انتخابات ژوئیه، و شرایط اجتماعی مترتب بر نارضایتی مردم از سیاست‌های اقتصادی و اجتماعی دولت به نظر می‌رسد پیروزی او در این انتخابات دور از انتظار نباشد. در این بین، هرچند برخی گروه‌های مخالفین به واسطة سابقة همکاری آتام‌بایف با باقی‌یف و حضور او در مقام نخست‌وزیری او، وی را شایسته نامزدی از سوی مخالفین نمی‌دانند، اما بسیاری از مخالفین در مورد او اتفاق نظر دارند. شایان ذکر است که آتام‌بایف به سان سایر مقامات دولتی قرقیزستان در حوزة اقتصاد نیز فعالیت دارد، اما برخلاف سایر همتایان خود هنوز به فساد متهم نشده است. از سویی توانمندی‌های اقتصادی او می‌تواند کمک زیادی برای حضور قدرتمند او در مبارزات انتخاباتی و موفقیت او در این عرصه باشد. با این وجود، آتام‌بایف را نباید نامزد از پیش برندة انتخابات دانست، زیرا باقی‌یف در مدت ریاست‌جهموری خود پایه‌های قدرت خود را محکم کرده، به ویژه اینکه حزب آک‌ژول در مجلس هماهنگی بسیاری با او دارد که این مسئله رقابت با او را برای هر نامزدی از حمله آتام‌بایف سخت خواهد کرد.
این وضعیت نخبگان سیاسی به ویژه احزاب مخالف را نیز به واکنش وا داشت و آنان نیز هم‌نوا با مردم ضمن انتقاد شدید از سیاست‌های باقی‌یف وی را به ناکارآمدی متهم و در چندین مقطع با دادن اولتیماتوم به وی حتی او را به راه‌اندازی تظاهرات‌های خیابانی نیز تهدید کردند. مخالفین هرچند دولت را در بخشی از وضعیت سخت اقتصادی که به ویژه با بحران اقتصاد جهانی و تأثیرات غیرمستقیم این مسئله به قرقیزستان که از جمله به شکل بازگشت مهاجران این کشور از روسیه و قزاقستان همراه شد، مقصر نمی‌دانند، اما بر این باورند که ناکارآمدی این دولت در مدیریت امور داخلی در تشدید این وضعیت تأثیر مؤثر داشته است.
همان طور که در مطالب پیشین ویژة ایراس نیز اشاره شدة وضعیت اقتصادی به ویژه در حوزة انرژی و قطع ممتد و طولانی برق در سراسر این کشور مشکلات بسیاری را برای مردم در زمستان ایجاد و اسباب نارضایتی‌های زیاد شده بود. به هر تقدیر، مجموعة این تحولات سبب شده که مخالفین دولت باقی‌یف در آستانة انتخابات ریاست‌جمهوری این کشور فعالیت‌های اعتراضی خود را در برابر دولت او تشدید کنند. در همین راستا اخیراً گروه‌های مخالف ضمن توافق داخلی، المازبک آتام‌بایف، نخست‌وزیر سابق و یکی از منتقدین اصلی باقی‌یف را به عنوان نامزد مشترک خود برای انتخابات ریاست‌جمهوری آتی که قرار است در ماه ژوئیه برگزار شود، انتخاب کرده‌اند.
آتام‌بایف که رهبری حزب سوسیال دموکرات قرقیزستان را نیز به عهده دارد، طی هفته‌ها و ماه‌های اخیر مواضع انعطاف‌ناپذیر و انتقادی بسیاری علیه دولت اتخاذ کرده و با توجه به اینکه بیشتر کرسی‌های پارلمان را طرفداران باقی‌یف در اختیار گرفته‌اند، حزب متبوع آن تنها اپوزیسیون فعال در پارلمان قرقیزستان علیه باقی‌یف و حزب آک‌ژول (حزب طرفدار دولت) محسوب می‌شود. آتام‌بایف پاسخ به انتخاب خود از سوی مخالفین، ضمن تأکید بر تعهد خود به دموکراسی و جامعة باز از تمایل خود به ایجاد جامعه‌ای دموکراتیک در قرقیزستان که دولت فعلی در تحقق آن ناموفق بوده خبر داد. شایان ذکر است که آتام‌بایف در اواخر سال 2006، هم‌زمان با افزایش انتقادها از دولت باقی‌یف، وی را به ناکارآمدی و دروغ‌گویی به مردم متهم و با تشبیه او به «جسد سیاسی» از دولت او کنار رفت.
در این بین، یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که سبب رویگردانی مردم و نخبگان قرقیزستان از رهبر انقلاب لاله شده، گستردگی فساد در دولت اوست، به نحوی که به اعتقاد آنها زمانی که مردم در زمستان سخت با کمبود شدید منابع انرژی دست به گریبان بودند، اطرافیان باقی‌یف در کمال رفاه زندگی به سر کرده و خاطر خود را به خاطر مردم آزرده نمی‌کردند. آتام‌بایف با ملاحظة همین نارضایتی‌ها، با تمرکز بر موضوع فساد و اصرار بر وجود فساد در شاکلة دولت، تأکید کرده که تمام تلاش خود را برای مبارزه با این پدیده به کار خواهد بست. او طی سخنانی با تأکید بر اینکه دزدی و فساد در میان مقامات دولت بیداد می‌کند، به این نکته اشاره کرد که خلال دورة هشت‌ماهة نخست‌وزیر خود برنامة جامعی را برای مبارزه با فساد تنظیم کرده بود، اما مجالی برای عملیاتی کردن آن نیافت.
همان طور که اشاره شد، جالب تأمل اینکه انتقادات به فساد در دولت و تلاش مخالفین باقی‌یف واجد هم‌سانی‌های زیادی با تحولات منتهی به انقلاب لاله در سال 2005 است که طی آن شخص باقی‌یف توانست ضمن همراه کردن مردم با خود، آقایف را از قدرت خلع کند. در جریانات فعلی اقتصادی و سیاسی قرقیزستان، با توجه به اینکه دغدغة اصلی مردم بیش از دموکراسی، اقتصاد است به نظر می‌رسد فساد در دولت باقی‌یف مهم‌ترین مورد اعتراضی مردم و مخالفین وی باشد که با تمرکز بر همین مسئله تلاش‌‌هایی را برای به زیر کشیدن او از قدرت آغاز کرده‌اند. شایان ذکر است که شخص باقی‌یف از ابتدای به قدرت رسیدن نیز بحث مبارزه با فساد را به تکرار مورد تأکید قرار داده و اقدامات عملی بسیاری را نیز در این زمینه در دستور قرار داده بود، اما با التفات به پایداری ساختارها و بستر‌های فساد، مردم و مخالفین اعتقادی به موفقیت او در این زمینه ندارند و مرور تحولات نیز مؤیدی بر قضاوت مردم است.
در این میان قتل سادیرکولوف، دبیر سابق شورای امنیت ملی و سنجربِک قدیرعلییف، یکی از نمایندگان مجلس از حزب آک‌ژول (حزب طرفدار باقی‌یف در مجلس) شائبه‌های در خصوص مسئله‌دار بودن این قتل‌ها و دخالت برخی دخالت مقامات دولت و حتی خود این افراد در ساختارهای فاسد را دامن زد که این نیز خود مزیدی بر فشارها بر باقی‌یف بود. شایان ذکر است که در برخی منابع قتل قدیرعلییف به اختلاف در معامله‌ای اقتصادی نسبت داده شده که این مسئله به اعتقاد مخالفین نشان‌دهنده ورود مقامات دولتی به حوزة اقتصاد سایه در قرقیزستان و به تبع آن حجم بالای از فساد در مقامات دولت است. رهبران مخالف بر این نکته تأکید دارند که تا قبل از اینکه فساد آنقدر عرصه را بر مردم تنگ کند که به اقدام عملی علیه دولت مبادرت کنند، باید قطع ریشه‌های این پدیده اقدام کرد.
با این ملاحظه و با عنایت به سابقة سیاسی آتام‌بایف در مبارزه با فساد و روندهای غیردموکراتیک در دولت‌های آقایف و باقی‌یف، اتفاق‌نظر مخالفین در خصوص نامزدی او برای انتخابات ژوئیه، و شرایط اجتماعی مترتب بر نارضایتی مردم از سیاست‌های اقتصادی و اجتماعی دولت به نظر می‌رسد پیروزی او در این انتخابات دور از انتظار نباشد. در این بین، هرچند برخی گروه‌های مخالفین به واسطة سابقة همکاری آتام‌بایف با باقی‌یف و حضور او در مقام نخست‌وزیری او، وی را شایسته نامزدی از سوی مخالفین نمی‌دانند، اما بسیاری از مخالفین در مورد او اتفاق نظر دارند. شایان ذکر است که آتام‌بایف به سان سایر مقامات دولتی قرقیزستان در حوزة اقتصاد نیز فعالیت دارد، اما برخلاف سایر همتایان خود هنوز به فساد متهم نشده است. از سویی توانمندی‌های اقتصادی او می‌تواند کمک زیادی برای حضور قدرتمند او در مبارزات انتخاباتی و موفقیت او در این عرصه باشد. با این وجود، آتام‌بایف را نباید نامزد از پیش برندة انتخابات دانست، زیرا باقی‌یف در مدت ریاست‌جهموری خود پایه‌های قدرت خود را محکم کرده، به ویژه اینکه حزب آک‌ژول در مجلس هماهنگی بسیاری با او دارد که این مسئله رقابت با او را برای هر نامزدی از حمله آتام‌بایف سخت خواهد کرد.