مشاركت؛ رفتار و اخلاق انتخاباتي از نگاه رهبر معظم انقلاب

انقلاب اسلامی، انقلابی به نام خدا است که با تکیه بر حضور و مشارکت مردم شکل گرفت و ادامه یافت. امام خمینی رضوان الله تعالی علیه با اتکاء به «خدا و مردم» انقلاب را رهبری و الگوی نوین حکومت دینی را بر پایة نظریة «مردم سالاری دینی» با عنوان «جمهوری اسلامی» به مردم پیشنهاد کرد و با آراء عمومی، نظام جدید مستقر گردید. امروز هم خلف صالح ایشان با همین مبنا راه امام(ره) را ادامه می‌دهند. بر این اساس حضور چشمگیر و حداکثری مردم در پای صندوق‌های رأی، مورد تأکید همیشگی رهبر فرزانه انقلاب اسلامی حضرت آیت‌الله خامنه‌‌ای بوده است. نظام جمهوری اسلامی بر مشارکت عمومی شهروندان در تعیین سرنوشت خویش اصرار دارد و رمز اقتدار ملی را در اصول مشارکت عمومی و همبستگی ملی می‌داند.
مشارکت انتخاباتی به عنوان جلوه‌ای از مشارکت عمومی تجربه‌ای است که با برگزاری انتخابات و همه‌پرسی و حضور مردم در پای صندوق‌های رأی عینیت بخشیده شده است. اینک در آستانة برگزاری دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری، نگاهی دیگر به اهمیت مشارکت عمومی در صحنة انتخابات و همبستگی ملی در این عرصه و بازخوانی ابعاد موضوع، اهمیت دو چندان دارد.

آنچه پیش روی خوانندگان عزیز قرار دارد، نکاتی چند از بیانات حضرت آیت‌الله خامنه‌ای پیرامون انتخابات ریاستجمهوری است. امید می‌رود تأمل در آنها موجب شناخت بهتر و بیشتر مقولة انتخابات و اهمیت آن و انجام درست مسئولیت در این ساحت باشد.

مباحث در سه عنوان تنظیم شده است. عنوان نخست، مشارکت انتخاباتی شامل ده بند، عنوان دوّم، رفتار انتخاباتی مشتمل بر پنج بند و عنوان سوم، اخلاق انتخاباتی در برگیرنده شش بند است که عناوین این مباحث عبارتند از:

1. مشارکت انتخاباتی
1-1. حضور مردم در صحنه: هنر بزرگ انقلاب اسلامی

1-2. نقش مردم در نظام اسلامی

1-3. حضور در انتخابات، رأی به جمهوری اسلامی و قانون اساسی آن

1-4. انتخابات؛ حق و تکلیف

1-5. مشارکت انتخاباتی و اقتدار ملی

1-6. رأی بالای رئیس‌جمهوری پشتوانة مدیریت اجرایی کشور

1-7. حضور حداکثری مردم در انتخابات

1-8. تلاش دشمن برای دلسرد کردن مردم

1-9. انتخابات و کارآمدی نظام

1-10. نقش عملکرد مسئولان در افزایش میزان مشارکت عمومی

2. رفتار انتخاباتی
2-1. جایگاه قوهمجریه و لزوم دقت در انتخاب رئیس‌جمهور

2-2. قوهمجریه و چشم انداز بیست ساله کشور

2-3. انتخاب برتر

2-4. مسئولیت الهی در برابر انتخاب

2-5. گزینش آگاهانه: وظیفه‌ای همگانی

3. اخلاق انتخاباتی
3-1. انتخابات، مسابقة خدمت

3-2. فضای سالم

3-3. سلامت انتخابات

3-4. صداقت در تبلیغات

3-5. پرهیز از اسراف در تبلیغات

3-6. در میدان انجام تکلیف بازنده وجود ندارد

1. مشارکت انتخاباتی
1-1. حضور مردم در صحنه: هنر بزرگ انقلاب اسلامی
برادران و خواهران عزیز! ملت بزرگ ایران! شما امتحان‌های بسیار خوبی را در این دوران طولانی دادید؛ امتحان اتحادتان، امتحان آگاهیتان، امتحان همراهی و همکاری‌تان با مسئولین، امتحان حضورتان در صحنه‌های گوناگون، امروز موضوع انتخابات ریاست‌جمهوری مطرح است. شرکت در انتخابات یک وظیفة عمومی برای آحاد ملت ایران است. شما برای اینکه دریابید چرا این مشارکت وظیفه است، دو راه دارید: یکی اینکه بدانید رأی شما به کسی که توفیق پیدا خواهد کرد از طرف شما منتخب شود، در روحیه او، در عملکرد او، در توانایی‌های او، در حیثیت جهانی او و در قدرت فعالیت او در داخل، چقدر اثر می‌گذارد! بدانید که حضور شما بسیار تعیین کننده است. شما کسی را که تشخیص می‌دهید برای تصدی بالاترین مقام اجرایی کشور و در رأس قوة مجریه کشور مناسب است، انتخاب می‌کنید. این، همان حضور مردمی است که هنر بزرگ انقلاب اسلامی بوده است و در این کشور تا قبل از انقلاب اسلامی، در طول تاریخ و در طول قرن‌ها سابقه نداشته است. این، یک راه. راه دوم این است که ببینید دشمنان از دو سه ماه قبل – بلکه بیشتر – تا کنون – هرکدام که بلندگویی و بوقی در دست دارند – شروع به تبلیغات کرده‌اند تا شاید بتوانند کاری کنند که انتخابات ریاستجمهوری خلوت باشد.[1]

1-2. نقش مردم در نظام اسلامی
وقتی امام بر روی عنصر «مردم» تکیه می‌کرد، لفاظی نمی‌کرد؛ به معنای حقیقی کلمه به اصالت عنصر «مردم» در نظام اسلامی معتقد بود و مردم را در چند عرصه مورد توجه دقیق و حقیقی خود قرار داد.

عرصة اول، عرصة تکیة نظام به ‌آرای مردم است. تکیة نظام به آرای مردم، یکی از میدان‌هایی است که مردم در آن نقش دارند. حضور مردم و اعتقاد به آنها باید در اینجا خود را نشان دهد. در قانون اساسی ما و در تعالیم و راهنمایی‌های امام، همیشه بر این نکته تأکید شده است که نظام بدون حمایت و رأی و خواست مردم، در حقیقت هیچ است. باید با اتکاء به رأی مردم کسی بر سر کار بیاید. باید با اتکاء به ارادة مردم، نظام حرکت کند. انتخابات ریاستجمهوری، انتخابات خبرگان، انتخابات مجلس شورای اسلامی و انتخابات دیگر، مظاهر حضور رأی و اراده و خواست مردم است. این یکی از عرصه‌هاست. لذا امام بزرگوار، هم در دوران حیات خود به شدت به این عنصر در این عرصه پایبند باقی ماند و هم در وصیت نامة خود آن را منعکس و به مردم و مسئولان توصیه کرد. در حقیقت انتخابات و حضور مردم در صحنة انتخابات رئیس‌جمهور، نمایندگان مجلس و یا سایر انتخاب‌هایی که می‌کنند، هم حق مردم است، هم تکلیفی بر دوش آنهاست. در نظام اسلامی مردم تعیین کننده‌اند. این هم از اسلام سرچشمه می‌گیرد.[2]

1-3. حضور در انتخابات، رأی به جمهوری اسلامی و قانون اساسی
امروز هر برگه رایی که به صندوق‌ها انداخته می‌شود، در حقیقت رأی به نظام جمهوری اسلامی و قانون اساسی است و این برای کشور بسیار باارزش و بااهمیت است؛ لذا شما می‌بینید که بوق‌های بیگانه همة سعی خودشان را می‌کنند تا شاید بتوانند انتخابات را کم رونق کنند؛ اما نخواهند توانست؛ چون ملت ما در طول چندین سال گذشته و در انتخاب‌های متعدد همواره توانسته‌اند در دنیا رکورد حضور در پای صندوق‌های رأی را بشکنند و حضورشان در پای صندوق‌ها و نشان دادن مردم سالاری در این کشور، تقریباً از همه کشورهای غربی و کشورهای لائیک بیشتر بوده این دفعه هم به فضل الهی همین طور خواهد شد.3

1-4. انتخابات؛ حق و تکلیف
انتخابات مظهر حضور مردم است. انتخابات هم حق مردم و هم وظیفة آنهاست. حق مردم است. برای اینکه بیایند و مدیر اجرایی کشور را انتخاب کنند. تکلیف مردم است؛ چون با حضور شما نظام تقویت پیدا می‌کند؛ اسلام، عزیز می‌شود؛ حاکمیت اسلام در دنیا سرافراز می‌گردد و توطئة دشمن - که اسلام را به جدایی از آرای مردم متهم می‌کند - باطل می‌شود.4

هم حق و هم تکلیف مردم است که بیایند و سرنوشت کشورشان را به دست خودشان معین کنند. زیرا که کشور متعلق به مردم است. مردم باید بیایند و با انتخاب صحیح و آزادانه، قانون‌گذاران‌شان را در قوة مقننه معین کنند؛ مجریانِ خودشان را با ترتیبی که در قانون معین شده است، معین کنند. این حق مردم است و متعلق به آنهاست. اما تکلیف هم هست. این طور نیست که یکی بگوید من نمی‌خواهم از این حقم استفاده کنم، نه، سرنوشت نظام بسته به احقاق و استنقاذ این حق است؛ این تکلیف است. باید همه شرکت کنند. نظام جمهوری اسلامی توانسته است این حق را در اختیار مردم بگذارد اما در گذشته ما این حق را نداشتیم. در نظام‌های گذشته مردم از استفاده از چنین حقی محروم بودند. نظام جمهوری اسلامی این را داده است. باید مردم بروند و استنقاذ کنند.5

انتخابات، هم حق ملت است، هم یک وظیفه ملی است. نظام جمهوری اسلامی نظام‌های انتصابی قدرت‌ها را نسخ کرد و انتخاب مردم را در مدیریت کشور دارای نقش کرد. این حق آحاد ملت است که بتوانند انتخاب کنند و در تعیین مدیر کشور دارای نقش باشند. از سوی دیگر وظیفه هم هست؛ به این خاطر که این شرکت می‌تواند روح نشاط و احساس مسئولیت را همیشه در جامعه زنده نگه دارد و حضور مردم در صحنه را به رخ دشمنان این ملت بکشد. انتخابات فقط یک وظیفه نیست، فقط یک حق هم نیست، هم حق شماست، هم وظیفة عمومی است.6

1-5. مشارکت انتخاباتی و اقتدار ملی
حضور مردم در انتخابات، یکی از مهمترین مظاهر اقتدار ملی است ... یکی از پایه‌های اقتدار ملی همین است که مردم پای صندوق‌های رأی بروند و رأی بدهند و رئیس‌جمهور را انتخاب کنند. البته سلایق مردم مختلف است نامزدها هم متعددند، هر کدام از آنها هم سلیقه و نظری دارند و مردم هم به یک نفر رأی می‌دهند، این مسألة بعدی است. مسألة اول این است که همه در این آزمون عمومی ملت ایران شرکت کنند و نشان بدهند که ملت ایران زنده است و به سرنوشت کشورش علاقه دارد. تحلیلگران گوناگون در اطراف دنیا روی این موضوع حساب می‌کنند. خیلی از آنها می‌دانند و بعضی هم دیده‌اند و بعضی نیز در پرونده‌ها خوانده‌اند که در این مملکت از اول مشروطیت تا قبل از انقلاب - که حدود شصت سال فاصله بود - جز موارد بسیار معدودی مردم به صندوق‌های رأی مجلس اعتنا نکردند. زمامداری کشور هم که در اختیار خانوادة دست نشانده بود. آنها می‌بینند که امروز مردم ایران وارد میدان می‌شوند و خودشان مسئولان کشور را انتخاب می‌کنند؛ این شرف و عزت بزرگی برای ملت ایران است.7

در هر نوبت از انتخابات ریاستجمهوری - البته انتخابات دیگر هم همین طور است، منتها انتخابات ریاستجمهوری مهم‌تر است - بوق‌های تبلیغاتی دشمنان از مدتی پیش مشغول سمپاشی و آلوده کردن و زهرآگین نمودن فضا می‌شوند تا شاید بتوانند به انتخابات لطمه‌ای بزنند. شما و همة ملت عزیز ایران بدانید - و می‌دانم که می‌دانید - دشمن چشم دوخته است که انتخابات ریاستجمهوری، انتخابات بی‌رونقی بشود؛ برای آنها این مهم است. در درجة اول دشمن مایل است که انتخابات بی‌رونق شود. البته در درجة دوم ممکن است کسی را بر کسی ترجیح بدهند؛ اما آن درجة بعدی است. در درجة اول می‌خواهند که انتخابات بی‌رونق شود. اما نقطة مقابل آن، برای دلسوزان نظام و شخص اینجانب، در درجة اول این مهم است که انتخابات، انتخابات پررونق و پرشوری شود و آحاد عظیم مردم شرکت در انتخابات را وظیفة خودشان بدانند.8

1-6. رأی بالای رئیس‌جمهوری پشتوانه مدیریت اجرایی کشور
من از همه ملت ایران تقاضا می‌کنم که با روشن‌بینی و هوشمندی و تیزبینی خود به این مسأله - انتخابات ریاستجمهوری - به صورت یک مسألة ملی و تاریخی نگاه کنند و آن را دست کم نگیرند. البته در شروع انتخابات، بخصوص در تبلیغات، هر کسی، هر جمعیتی گزینه‌ای دارد. کسی را می‌خواهند انتخاب کنند و او را بر دیگران ترجیح می‌دهند. اینجا جای خطرناکی است و میدانی است برای این که خدای نکرده صفات بد در انسان بروز پیدا کند. این خطری در راه انتخابات است که یک تجربة بزرگ می‌باشد. همه با همت، اما با حسن خلق و روشن‌بینی و امید و روی خوش و دل خوش با این قضیه مواجه بشوند آرای زیادی را در صندوق‌ها بریزند و رئیس‌جمهور را با رأی بالایی ان‌شاء‌الله انتخاب بکنند تا دولت و رئیس‌جمهوری آینده دستشان باز باشد و بتوانند با پشتوانة عظیم آرای ملت، کشور را بسازند و دیگرانی که در بیرون از مرزها همیشه منتظرند تا نقص کوچکی در ملت ما ببینند و آن را چند برابر بزرگ کنند آنها هم از این که بتوانند این کار را انجام بدهند مأیوس بشوند.9

1-7. حضور حداکثری مردم در انتخابات
آنچه که باید به عنوان راهبرد اساسی مورد نظر همه باشد، عبارت است از حضور حداکثر مردم. باید شرکت مردم در انتخابات ریاستجمهوری آینده شرکتی باشد که دشمن را از دست‌اندازی به ایران اسلامی و ملت سرافراز ایران مأیوس کند.10

من همیشه گفته‌ام نتیجة انتخابات که مسأله بسیار مهمی است مسأله دوم ماست. مسأله اول نفس انتخابات است که انتخابات باید با شور و هیجان و حضور مردم صورت بگیرد این در درجة اول است. باید همه تلاشمان را بکنیم که ان‌شاء‌الله انتخابات خوبی داشته باشیم.11

امروز صرف نظر از این که چه کسی از صندوق رأی بیرون خواهد آمد چه کسی انتخاب خواهد شد و چه کسانی مسئولیت را بر دوش خواهند گرفت - این در درجة دوم است - باید همه در انتخابات شرکت کنند ... .

این که چه کسی انتخاب بشود مسألة اول نیست مسألة دوم است، مسألة اول این است که مردم همه در انتخابات شرکت کنند، پرشور شرکت کنند، آگاهانه شرکت کنند، فکر کنند، تحقیق کنند و آن کسی را که می‌خواهند انتخاب کنند. انتخابات، خودش مهم است. حضور مردم در انتخابات مهم است.12

1-8. تلاش دشمن برای دلسرد کردن مردم
در نزدیکی انتخابات - که بعضی‌ها از الان زمزمه‌اش را آغاز کرده‌اند - خواهید دید که زمزمه‌های تحریم انتخابات شروع خواهد شد؛ برای اینکه مردم به میدان نیایند؛ حضور نداشته باشند، گزینش نکنند و از معادلات سیاسی ایران و نظام جمهوری اسلامی حذف شوند. این زمزمه‌ها ابتدا از محافل سیاستگذاری و طراحان راهبردی آمریکا و اسرائیل شروع می‌شود؛ بعد هم به دست یک عده از آدم‌های بی‌توجه و گاهی هم مزدور و حقیر در داخل می‌رسد. یک عده خواهند گفت انتخابات را تحریم کنیم؛ یک عده خواهند گفت انتخابات آزاد نیست - برای این که مردم را دلسرد کنند - یک عده بنا می‌کنند به تخریب چهرة نامزدهای انتخاباتی. هرکدام از اینها به نحوی سعی می‌کند این انتخابات را کم رونق کند. من اصرار دارم همة مسئولان کشور و آحاد ملت خودشان را ان‌شاء‌الله برای انتخابات آماده کنند.13

1-9. انتخابات و کارآمدی نظام
آنچه که برای مردم در این انتخابات و همه گزینش‌های ملی و انتخابات‌ها مهم است، این است که سطح کارآمدی نظام روز به روز ارتقا پیدا کند؛ این اساس مسأله است. اگر مردم دنبال رئیس‌جمهور یا دنبال نماینده مجلس می‌گردند یا دنبال دیگر کسانی هستند که می‌خواهند آنها را با انتخاب تعیین کنند، در پی آن هستند که انسان‌های کارآمدی را بر اریکه مسئولیت بنشانند تا آنها بتوانند سطح کارآمدی نظام را افزایش بدهند و مشکلات مادی و معنوی مردم را حل کنند؛ این خواست مردم است. حالا گروه‌ها و احزاب و عناصر سیاسی هم هر کدام نقطه‌نظرهایی دارند؛ آن نقطه‌نظرات برای خودشان است. مردم می‌خواهند کسانی مسئولیت‌ها را به عهده بگیرند که دلسوز، باکفایت و کارآمد باشند. بحمدالله امروز کارهای زیادی شده؛ زیربناهای مهمی از کشور آماده بهره‌برداری شده است. بازوان قوی و با کفایت یک مسئول مؤمن و وفادار به آرمان‌های انقلاب - که آرمان‌های مردم است - خواهد توانست بسیاری از گره‌ها را باز کند؛ مردم دنبال این هستند.14

آنچه امروز مهم است، این است که همه بناهای رفیعی که در طول این مدت به وجود آمده و ساخته شده است، تأثیر خود را در واقع زندگی مردم نشان دهد؛ آب عظیمی که پشت این سد، متراکم شده و به وجود آمده است، به مرزعة زندگی مردم راه پیدا کند و نتایج این تلاش‌ها سر سفرة مردم و در زندگی آنها دیده شود؛ این کار بزرگی است، این برداشتن موانع از سر راه را می‌طلبد. تعیین مدیریت قدرتمند و توانا به این ترتیب، جزو کارهای امسال ملت ایران است.15

1-10. نقش عملکرد مسئولان در افزایش میزان مشارکت عمومی
من همان روز گفتم امروز هم می‌گویم که مردم در انتخابات شوراها شرکت نکردند، به خاطر این بود که از عملکرد شوراها راضی نبودند. اگر شوراها این دوره خوب عمل کنند، خواهید دید که مردم در دورة بعد اگر بخواهند برای شوراها به پای صندوق بیایند پر شور خواهند آمد. آن جایی که مردم امید دارند که کاری انجام بگیرد می‌آیند. وقتی دیدند نه، شوراها خوب عمل نکردند مردم دلسرد و ناامید می‌شوند. ... اگر می‌خواهید مردم در انتخابات شرکت کنند، عملکردهایتان را خوب کنید. اگر مردم عملکردها را ببینند، برای ورود در انتخابات تشویق می‌شوند. بنابراین مسألة شرکت در انتخابات از نظر وظیفه برای ما مهم است.16

دولتمردان جمهوری اسلامی باید قدر این فداکاری مردم و حضور آنها در صحنه را بدانند. مبادا مسئولین بخش‌های مختلف کشور در تحلیل اشتباه کنند و خیال کنند که شرکت وسیع مردم در انتخابات معنایش این است که آنها از یکایک کارهای مسئولین خشنودند؛ این جور نیست. مردم، انقلاب را دوست دارند، امام را دوست دارند، دولت جمهوری اسلامی را دوست دارند، نظام را دوست دارند، معنایش این نیست که مردم روی یکایک کارهای مسئولین بخش‌های مختلف صحه می‌گذارند.17

2. رفتار انتخاباتی
2-1. جایگاه قوهمجریه و لزوم دقت در انتخاب رئیس‌جمهور
در قانون اساسی ما، رئیس‌جمهور مقام والایی است. در قانون اساسی، هم وظایف سنگینی بر دوش رئیس‌جمهور گذاشته است - که اصول مختلف آن مطرح گردیده است - هم اختیارات و امکانات زیادی در اختیار رئیس‌جمهور است. در مجموعة نظام قانون اساسی ما، این اختیارات و امکانات و وظایف منحصر بفرد است. رئیس‌جمهور اختیارات فراوانی دارد. قوة مجریه و بودجة کشور و وزارتخانه‌های گوناگون در اختیار اوست.18

رئیس‌جمهور جایگاه بسیار والایی دارد؛ توانایی و اختیارات فراوانی از لحاظ قانونی متوجه رئیس‌جمهوری است؛ بودجة کشور در اختیار رئیس‌جمهور است؛ مدیران کشور در سطوح مختلف در اختیار رئیس‌جمهور هستند. آنچه مردم به آن علاقه دارند و عاشق آن هستند، این است که رئیس‌جمهوری سرکار بیاید که مهمترین انگیزه او کار برای این ملت باشد و در زمینه‌های اقتصادی، زیربنایی، فرهنگی، علمی، اخلاقی، سیاست خارجی و سایر زمینه‌ها کار کند و نشاط و شور و انگیزة کار داشته باشد؛ این هم با ایمان امکان‌پذیر است. نامزدهای انتخاباتی به این نکته توجه کنند. مردم مایلند که از زبان نامزدها بشوند که اینها می‌خواهند چه کار کنند. نامزدها مشخص کنند که می‌خواهند چه کار کنند؛ برنامه‌ها و هدف‌ها و راهبردهایشان را برای مردم مشخص کنند. شور انتخابات این است.19

2-2. قوهمجریه و چشم انداز بیست ساله کشور
انتخابات ریاستجمهوری امسال نسبت به سایر انتخابات اهمیت بیشتری هم دارد؛ و آن به خاطر این است که در سال 1384 برنامة چهارم توسعه و پیشرفت کشور آغاز می‌شود. این اولین برنامه در طول مدت اجرای سند چشم‌انداز بیست ساله است. امروز کشور ما به حول و قوة الهی به این توانایی و قدرت رسیده است که بتواند آیندة بیست سالة ایران را طراحی کند و چشم‌انداز روشنی برای این مدت در جهت اهداف والا و حقوق طبیعی و شایستة این ملت ترسیم کند. این مدت بیست ساله، یعنی چهار برنامة پنج ساله. اولین برنامه، امسال آغاز خواهد شد. در آغاز برنامه، یک مدیریت کارآمد، با کفایت و پرنشاط باید سرکار باشد تا بتواند سازه‌های این برنامه را مستحکم و استوار کند و پایه‌های این برنامه را به طور عمیق و محکم پی‌ریزی کند. اهمیت این انتخابات در این است که ملت ایران می‌خواهد مدیری را انتخاب کند که بتواند موانع اجرای برنامه را از سر راه ملت ایران بردارد؛ مثل بولدوزری که موانع را برمی‌دارد تا جاده‌ای را صاف کند.20

2-3. انتخاب برتر
مردم باید به فکر شناخت اصلح باشند، چون چیز کوچکی نیست. مسألة انتخابات مسألة سپردن سرنوشت بخش عمدة امکانات کشور به یک نفر و یک مجموعه است. سرنوشت مسائل اقتصادی، مسائل فرهنگی، روابط خارجی و مسائل گوناگون دیگر تا حدود زیادی به این قضیة وابسته است. درست است که قوای دیگر هم هرکدام وظایفی دارند، اما مهمترین مسائل و فعالیت‌هایی که در بخش‌های مختلف کشور به جریان می‌افتد، به قوة مجریه مربوط است که سرنوشت آن در این انتخابات معلوم می‌شود ... . کسانی می‌روند نامزد می‌شوند، بعد هم شورای نگهبان طبق وظیفة قانونی خود آن کسانی را که از لحاظ معیارهای قانونی صلاحیت دارند مشخص خواهد کرد. سپس من و شما بایستی در بین این مجموعه نگاه کنیم و آن کسی را که اصلح است انتخاب کنیم. این هم وظیفة بسیار مهمی است.21

مردم بایستی هوشمندانه و آگاهانه انتخاب کنند و در میان نامزدهای گوناگون، کسی را که احساس می‌کنند به این معیارها نزدیک است، برگزینند؛ این یک کار بزرگ است و کار شما مردم است. مردم باید با چشم باز در این صحنة مهم حاضر شوند و ان‌شاء‌الله خدای متعال کمک کند و دل‌های مردم را هدایت کند تا فرد باکفایت، شجاع، با اخلاص، دارای روح مردمی، شاداب و با نشاط، مؤمن به هدف‌ها و ارزش‌های انقلاب، مؤمن به مردم، مؤمن به نیروی مردم و معتقد به حق مردم را انتخاب کنند، این مهمترین بخش مشارکت عمومی مردم در امسال است. در همه چیز مشارکت عمومی مهم است، و این از جملة کلیدی‌ترین است.22

2-4. مسئولیت الهی در برابر انتخاب
همه توجه کنند که این انتخابی که ما می‌کنیم، یک جا می‌بایست جواب آن را بدهیم. این طور نیست که بگوییم حالا ما یا اصلاً انتخاب نمی‌کنیم یا انتخاب می‌کنیم و کسی چه می‌فهمد! بله، مردم نمی‌فهمند که ما چه انتخاب کردیم اما خدای متعال که تشخیص می‌دهد ما باید جواب او را بدهیم. ما باید محاسبه کنیم تحقیق کنیم بررسی کنیم و معیارها را ملاحظه نماییم تا بتوانیم به خداوند پاسخ دهیم. اگر انسان نمی‌تواند از اشخاصی که مورد اعتماد هستند از کسانی که انسان می‌تواند در مسائل مهم - در مسائلی که باید به خدا جواب داد - به آنها اعتماد کند، اشکالی هم ندارد.23

2-5. گزینش آگاهانه: وظیفه‌ای همگانی
همچنان که شرکت در انتخابات یک وظیفه است، گزینش خوب و آگاهانه هم یک وظیفه است. البته ممکن است همه تلاش‌ها به نتیجه نرسد؛ اما انتخاب‌کنندگان تلاش نمایند برای این که گزینش درست بکنند، این خیلی مهم است. البته هیچ کسی در صحنه انتخابات وارد نمی‌شود، مگر این که شورای نگهبان صلاحیت او را اعلام کند. بنابراین کسانی که وارد صحنه انتخابات می‌شوند، اشخاصی هستند که شورای نگهبان - که امین مردم در این قضیه است - پای اسم آنها را امضا کرده و اعلام صلاحیت نموده است. بنابراین همه صلاحیت دارند؛ منتها امر ریاستجمهوری بالاتر از این حرف‌هاست. باید گشت و اصلح را پیدا کرد. باید گشت و امین‌ترین را انتخاب کرد.24

3. اخلاق انتخاباتی
3-1. انتخابات، مسابقة خدمت
انتخابات در کشور ما باید مسابقه‌ای برای خدمت باشد، نه مسابقه‌ای برای کسب قدرت. انتخابات اسلامی این‌گونه است. آن جایی که دعوا بر سر قدرت است، آن طوری می‌شود که شما در بعضی از انتخابات‌های دنیا مشاهده می‌کنید؛ یک نمونه‌اش را هم در انتخابات اخیر آمریکا دیدید. آنجا دعوا بر سر قدرت است؛ دست به یقه‌اند؛ هر طرف می‌خواهد قدرت را به حزب و مجموعة خودش منتقل کند. مسأله، مسأله کسب قدرت است؛ صریحاً هم می‌گویند تلاش می‌کنیم تا به قدرت و مقام برسیم. در منطق اسلامی قدرت و عزت و آبرو و خوشنامی و امکانات، فقط و فقط برای خدمت به مردم و حرکت دادن خود و جامعه و کشور در راه نظام مقدس اسلامی و رسیدن به آرمان بلندی است که انسان‌ها نیازمند آنند.

این مسند، مسابقه برای خدمت و زحمتکشی است. هر کس که آماده است تا بیش از دیگران زحمت بکشد و توقعی را که مسئولان کشورهای دیگر از مقام و موقعیت خود دارند، نداشته باشد، داخل این میدان شود. نباید کسانی تصور کنند که رسیدن به ریاست یا فلان مقام - همچنان که در دنیا معمول و رایج است - باید با برخوردهای فراوان همراه باشد.25

3-2. فضای سالم
فضای کشور را باید فضای علاقه‌مندی و شوق به این انتخابات کرد تا مردم بدانند می‌خواهند کار بزرگی انجام دهند. دولتی سرکار بیاورند که برای راه رسیدن به آرمان‌ها یک قدم بلند بردارد؛ اساس قضیه این است. چهره‌های گوناگونی که به عنوان نامزد وارد عرصه انتخاب می‌شوند، به این موضوع توجه کنند. این ملت، تشنة کار است؛ کار. کار نکرده زیاد است؛ میدان هم برای حضور آگاهانه در انتخابات ریاستجمهوری و انتخاب هوشمندانه از سوی آحاد مردم، یک مشارکت در سرنوشت کشور است. کشور ما متکی به آراء مردم است. علت این که دشمنان ملت و طمع‌ورزان به این آب و خاک نتوانسته‌اند در طول بیست و شش سال گذشته گزندی وارد کنند، حضور و ارادة و مشارکت مردم درصحنه‌های مختلف بوده است. راهپیمایی‌های شما در بیست و دوم بهمن یا در روز قدس و شرکت شما در انتخابات گوناگون سال‌های گذشته، این کشور را بیمه کرده است. مشارکت در سرنوشت کشور علاوه بر این که در اداره و تعیین مدیریت کشور نقش دارد، در خنثی کردن دشمنی دشمنان هم بزرگترین نقش را ایفا می‌کند.26

3-3. سلامت انتخابات
این که بنده تأکید می‌کنم باید مراقب سوءاستفاده‌های مالی در دستگاه‌های قدرت وابسته به حکومت بود، به خاطر این است. زیان بزرگ فساد اقتصادی در دستگاه‌های دولتی این است که پول در خدمت قدرت و قدرت را در خدمت پول به کار می‌گیرد و دور باطلی به وجود می‌آید. از قدرت و داشتن مسئولیت و مدیریت در بخش‌های مختلف برای جمع‌آوری ثروت و پول سوءاستفاده بشود؛ بعد همان پول مجدداً در خدمت خریدن آرای رأی دهندگان قرار گیرد؛ حالا با خریدن آشکار - که در خیلی جاها در دنیا معمول است پول بدهند - یا خریدن پنهان به شیوه‌های گوناگون؛ یعنی با خرج کردن‌های گوناگون، جلب محبوبیت کنند. وقتی با تبلیغات فریبنده پر خرج، آرای مردم را به سمت خود جلب کنند، این مردم سالاری و دخالت مردم در امور نیست؛ رأی مردم در این جا بازیچه شده است.

در نظام اسلامی که مظهر کامل آن، حکومت حضرت بقیة‌الله (ارواحنا فداه) است، فریب و حیله‌گری برای جلب آرای مردم، خودش جرم است. استفاده از قدرت برای به‌دست آوردن پول، یکی از بزرگ‌ترین جرایم است. آنجا یاران حضرت مهدی موظفند در سطوح پایین زندگی کنند، نظام اسلامی ما پرتو کوچکی از آن حقیقت درخشان است. ما هرگز این ادعا را نکردیم و نمی‌کنیم، اما باید نشانه‌ای از او داشته باشیم.27

3-4. صداقت در تبلیغات
به هر حال ما به آقایان محترمی که در این میدان هستند، این چند توصیه را عرض می‌کنیم:

در تبلیغاتشان ارزش‌های نظام را ندیده نگیرند؛ همدیگر را تخریب نکنند و از دادن آمارهای سست بپرهیزند. اگر قرار شد به مردم آماری بگویند و حرفی بزنند، آمارهای دقیق ارائه کنند. با مردم با کمال صداقت حرف بزنند؛ هر چه عقیده‌شان هست، به مردم بگویند. اگر بخواهند در دل مردم اثر بگذارند، این صداقت بیشتر در دل مردم اثر می‌گذارد. آن چیزی که حقیقتاً عقیده و نیت آنهاست، آن را به مردم بگویند، اختیار با مردم است که چیزی را انتخاب کنند؛ وحدت ملی را خدشه دار نکنند؛ طوری نباشد که به خاطر جذب یک دسته یا یک گروه، حرفی بزنند که وحدت ملت خدشه‌دار شود. وعده‌هایی که معلوم است نمی‌توانند به آنها عمل کنند، به مردم ندهند. آنچه که در چارچوب قانون اساسی است و امکانات مملکت از امکان آن حکایت می‌کند، آن را به مردم بگویند. بله، به مردم قول بدهند که اگر رأی آورند، با همه قوا و قدرت خودشان و با اتکای به مردم، مدیریت عالی و کلان کشور را در دست می‌گیرند و پیش می‌برند؛ خذها بقوة با قوت این ماموریت را به دست بگیرند و پیش بروند و در هیچ جا ضعف نشان ندهند.

3-5. پرهیز از اسراف در تبلیغات
در تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری - که آزمایش عظیمی برای ملت است - مراقبت بشود که مخارج بیش از متعارف و زیادی و اسراف‌گونه انجام نگیرد. البته خوشبختانه آن کسانی که ما می‌شناسیم و در این میدان وارد شده‌اند. کسانی هستندکه مورد اعتمادند. ما به صدق و صفای اینها اطمینان داریم و می‌دانیم که نمی‌خواهند؛ ولی ممکن است کسانی در گوشه و کنار، بدون این که اصحاب قضیه خودشان بخواهند، در این زمینه‌ها حرکتی بکنند که درست و مناسب نباشد.

البته فقط این نیست. در همة زمینه‌ها و در همة میدان‌ها و در بخش‌های مختلف، مسئولان در هر جا که هستند، باید کاری کنند که این ارتباط و علقه با مردم و این پیوند و این اعتماد، حفظ بشود و ولایت به معنای حقیقی کلمه - که اسلام آن را خواسته است - تحقق پیدا بکند.28

3-6. در میدان انجام تکلیف بازنده وجود ندارد
شرکت در میدان انجام وظیفه، بازنده‌ای ندارد؛ همه برنده‌اند. من در همین جا به مردم گفتم که هر کسی پای صندوق رأی برود و از روی احساس مسئولیت و طبق تشخیص خود رأی بیندازد، باید احساس کند که تکلیف خود را انجام داده است. الان هم قضیه همین است. آقایان نامزدهای مختلف که در صحنه انتخابات وارد شدند و نیز طرفداران آنها باید خوشحال باشند. از خداوند متعال شاکر باشید که به شما توفیق داد تا در این صحنه وارد شوید. این عرصه را برای حضور ملت عظیم‌الشأن ایران هموار کنید و آنان را در این آزمایشی که این قدر شیرین آغاز گردید و شیرین تمام شد، درگیر نمایید. این برایتان افتخار است و همه شما پیش خدای متعال مأجورید. همه کسانی که به نحوی در این انتخابات شرکت نمودند، دخالت کردند، تبلیغات انجام دادند و از کسی که مورد علاقه آنهاست و به نظرشان اصلح بوده است، حمایت کردند، پیش خداوند متعال مأجورند. همه میلیون‌ها انسانی هم که به پای صندوق‌های رأی رفتند و از روی احساس مسئولیت رأی خود را نوشتند، در آن سهیم و شریکند. این، شرط اصلی قضیه است. انما یتقبل الله من المتقین؛ این دستور قرآنی ماست. همه کسانی که از روی احساس مسئولیت رأی نوشتند و در صندوق انداختند - چه آن رایی که آنها نوشتند و با این رئیس‌جمهور منتخب مردمی که بحمدالله امروز مشغول مقدمات انجام تکلیف و وظیفه بزرگ خود است، منطبق شد و چه منطبق نشد؛ فرقی نمی کند، همه در این جهت یکسانند - باید بدانند که برای آنها حسنات الهی نوشته شد.29

این، همان حضور مردمی است که هنر بزرگ انقلاب اسلامی بوده است و در این کشور تا قبل از انقلاب اسلامی، در طول تاریخ و در طول قرن‌ها سابقه نداشته است.

در نظام اسلامی مردم تعیین کننده‌اند. این هم از اسلام سرچشمه می‌گیرد.

هم حق و هم تکلیف مردم است که بیایند و سرنوشت کشورشان را به دست خودشان معین کنند.

یکی از پایه‌های اقتدار ملی همین است که مردم پای صندوق‌های رأی بروند و رأی بدهند و رئیس‌جمهور را انتخاب کنند.

آرای زیادی را در صندوق‌ها بریزند و رئیس‌جمهور را با رأی بالایی ان‌شاء‌الله انتخاب بکنند تا دولت و رئیس‌جمهوری آینده دستشان باز باشد و بتوانند با پشتوانة عظیم آرای ملت، کشور را بسازند.

این که چه کسی انتخاب بشود مسألة اول نیست مسألة دوم است، مسألة اول این است که مردم همه در انتخابات شرکت کنند.

آنچه که برای مردم در این انتخابات و همه گزینش‌های ملی و انتخابات‌ها مهم است، این است که سطح کارآمدی نظام روز به روز ارتقا پیدا کند؛ این اساس مسأله است.

آنچه مردم به آن علاقه دارند و عاشق آن هستند، این است که رئیس‌جمهوری سرکار بیاید که مهمترین انگیزه او کار برای این ملت باشد.

این مدت بیست ساله، یعنی چهار برنامة پنج ساله. اولین برنامه، امسال آغاز خواهد شد. در آغاز برنامه، یک مدیریت کارآمد، با کفایت و پرنشاط باید سرکار باشد تا بتواند سازه‌های این برنامه را مستحکم و استوار کند.

ان‌شاء‌الله خدای متعال کمک کند و دل‌های مردم را هدایت کند تا فرد باکفایت، شجاع، با اخلاص، دارای روح مردمی، شاداب و با نشاط، مؤمن به هدف‌ها و ارزش‌های انقلاب، مؤمن به مردم، مؤمن به نیروی مردم و معتقد به حق مردم را انتخاب کنند.

انتخابات در کشور ما باید مسابقه‌ای برای خدمت باشد، نه مسابقه‌ای برای کسب قدرت.

در نظام اسلامی که مظهر کامل آن، حکومت حضرت بقیة‌الله (ارواحنا فداه) است، فریب و حیله‌گری برای جلب آرای مردم، خودش جرم است.

در تبلیغاتشان ارزش‌های نظام را ندیده نگیرند؛ همدیگر را تخریب نکنند و از دادن آمارهای سست بپرهیزند.

شرکت در میدان انجام وظیفه، بازنده‌ای ندارد؛ همه برنده‌اند.

پی‌نوشت‌ها:

. عضو هیأت علمی دانشگاه تهران.

[1]. خطبه‌های نماز جمعه تهران، 14/3/1372.

[2]. مرقد امام‌خمینی(ره) 14/3/1380

3. مصاحبه در روز انتخابات هشتمین دوره ریاست‌جمهوری 18/3/1380.

4. مرقد مطهر امام‌خمینی(ره) 14/3/1380.

5. دیدار با کارگزاران حج 26/11/1378.

6. بیانات در صحن جامع رضوی 1/1/1384.

7. خطبه‌های نماز جمعه تهران 28/2/1380

8. دیدار با مردم استان گیلان، رشت 11/2/1380.

9. پیام نوروزی 1/1/1376.

10. بیانات در خطبه‌های نماز عید فطر 24/8/1382.

11. دیدار با هیأت وزیران 5/6/1382.

12. دیدار با جمعی از جهادگران جهاد سازندگی 5/7/1377.

13. بیانات در دیدار با مردم قم 19/10/1383.

14. بیانات در خطبه‌های نماز عید فطر 24/8/1382.

15. بیانات در صحن جامع رضوی 1/1/1384.

16. دیدار با استادان و دانشجویان قزوین 26/9/1382.

17. دیدار با علماء، طلاب و روحانیون در آستانة ماه محرم 26/3/1372.

18. خطبه‌های نماز جمعه تهران 28/2/1380.

19. بیانات در دیدار با مردم قم 19/10/1383.

20. بیانات در صحن جامع رضوی 1/1/1384.

21. دیدار مردم استان گیلان، رشت 11/2/1380.

22. بیانات در صحن جامع رضوی 1/1/1384.

23. دیدار با کارگزاران حج 16/11/1378.

24. مصاحبه در روز انتخابات هشتمین دورة ریاست‌جمهوری 18/3/1380.

25. دیدار با مردم استان گیلان، رشت 11/2/1380.

26. بیانات در صحن جامع رضوی 1/1/1384.

27. دیدار با اقشار مختلف مردم به مناسبت نیمة شعبان 30/7/1381.

28. دیدار با مسئولان و کارگزاران نظام جمهوری اسلامی ایران به مناسبت عید غدیر 6/2/1376.

29. دیدار با نمایندگان مجلس شورای اسلامی 7/3/1376.

نویسنده:محمدرضامجیدی

(0) نظر

دسته ها : انتخابات دهم

جمعه 1388/2/18 23:22