تعداد بازدید : 4577756
تعداد نوشته ها : 10297
تعداد نظرات : 320
رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم): اوصیکم بالشبان خیرا فانهم ارق افئده ان الله بعثنى بشیرا ونذیرا فحالفنى الشبان و خالفنى الشیوخ ثم قرا «فطال علیهم الامد فقستقلوبهم». (1)
به شما درباره جوانان به نیکى سفارش مىکنم که آنها دلى رقیق تر وقلبىفضیلت پذیرتر دارند. خداوند مرا به پیامبرى برانگیخت تا مردم را به رحمتالهىبشارت دهم و از عذابش بترسانم جوانان سخنانم را پذیرفتند و با من پیمانمحبتبستند ولى پیران از قبول دعوتم سر باز زدند و به مخالفتم برخاستند.سپسبه این آیه اشاره فرمود که دورهاى طولانى بر آنها گذشت و دلهایشان زنگ قساوتگرفت.
رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم): « الشاب الجواد الزاهد هو احب الى الله من الشیخ البخیلالعابد». (2)
جوان بخشنده زاهد نزد خداوند محبوبتر از پیرمرد عابدى است که بخل بورزد.
امام على(علیه السلام): «اهجروا الشهوات فانها تقودکم الى رکوب الذنوب والتهجم علىالسیئات». (3)
از تمایلات ناروا اعراض کنید (شهوات نفسانى را ترک گویید) که شما را به وادىگناهکارى مىکشاند و غافلگیرانه شما را در آغوش سیئات مىافکند.
امام على(علیه السلام):(لاتقسروا اولادکم على آدابکم فانهم مخلوقون لزمان غیر زمانکم). (4)
آداب و رسوم زمان خودتان را با زور به فرزندان خویش تحمیل نکنید، زیرا آنانبراى زمانى غیر از زمان شما آفریده شدهاند.
امام على(علیه السلام): «لاتترک الاجتهاد فى اصلاح نفسک فانه لایعینک علیها الا الجد». (5)
هرگز از مجاهده و کوشش در اصلاح خویش باز نایست زیرا چیزى جز سعى و کوشش تو رادر این کار یارى نخواهد کرد.
امام على(علیه السلام): «ایاک و صحبه من الهاک و اغراک فانه یخذلک و یوبقک». (6)
بپرهیز از رفاقتبا کسى که اغفالت مىکند و فریبت مىدهد که سرانجام مایه خوارىو هلاکتخواهد بود.
امام على(علیه السلام): «اقمعوا هذه النفوس فانها طلقه ان تطیعوها تنزع بکمالى شر غایه». (7)
این نفوس سرکش را مقهور کنید که خودسر و بىقیدند. اگر خواستههاى آنهارا پیروى نمایید سرانجام شما را در بدترین پرتگاه مىافکنند.
امام على(علیه السلام): «غلبه الشهوه تبطل العصمه و تورد الهلک». (8)
غلبه و فرمانروایى شهوت، مصونیت اخلاقى را از بین مىبرد و آدمى را به وادىهلاکت مىرساند.
امام على(علیه السلام): «اولى الاشیاء ان یتعلمها الاحداث الاشیاء التى اذا صاروا رجالااحتاجوا الیها». (9)
بهترین چیزى که شایسته است جوانان یاد گیرند چیزهایى است که در بزرگسالى موردنیازشان است.
امام صادق(علیه السلام): «یا معشر الاحداث اتقوا الله و لاتسالوا الروساء، دعوهم حتىیصیروا اذنابا». (10)
ابان بن تغلب گوید از امام صادق علیه السلام شنیدم مىفرمود: اى گروهجوانان از خدا بترسید و گرد فرمانروایان ستمکار نگردید، آنان را ترک کنید تااز مقام بزرگى تنزل کنند و دنبالهروى جامعه باشند.
امام جواد(علیه السلام): «ایاک و مصاحبه الشریر فانه کالسیف یحسن منظره و یقبحاثره». (11)
از رفاقتبا شرور بپرهیز که مانند شمشیر، ظاهرى خوب و اثرى بد دارد.
امام جواد(علیه السلام): «راکب الشهوات لاتقال عثرته». (12)
کسى که بر مرکب شهوات خویش سوار است (و خودسرانه مىتازد) هرگز از لغزش و سقوطرهایى نخواهد داشت.
على علیهالسلام:
«من نصب نفسه للناس اماما فعلیه ان یبدء بتعلیم نفسه قبل تعلیم غیره ولیکنتادیبه بسیرته تادیبه بلسانه، و معلم نفسه و مودبها احق بالاجلال من معلم الناسو مودبهم» (13)
کسى که خود را پیشواى مردم قرار دهد باید قبل از آموزش دیگران به آموزش خودبپردازد و بیش از آن که به زبان آموزش دهد با سیرت و رفتار آموزش دهد، آن کهبه آموزش و پرورش خویشتن بپردازد بیشتر سزاوار ستایش است تا آن که به آموزش وپرورش دیگران مىپردازد.....
پینوشتها:
1) کتاب شباب قریش، ص1.
2) تاریخ یعقوبى، ج2، ص97.
3) غرر الحکم، ص132.
4) نهج البلاغه ابن ابى الحدید، ج20، کلمه102، ص267.
5) غرر الحکم، ص818.
6) همان، ص152.
7) همان، ص138.
8) همان، ص507.
9) شرح ابن ابى الحدید، ج20، کلمه817، ص333.
10) تفسیر برهان، ص412.
11) بحارالانوار، ج17، ص214.
12) همان، ج17، ص214.
13) وسایل الشیعه، ج 11، ص 419)
نویسنده:محمد جواد مروجى طبسى