معرفی وبلاگ
دسته
آرشیو
آمار وبلاگ
تعداد بازدید : 4573724
تعداد نوشته ها : 10297
تعداد نظرات : 320
Rss
طراح قالب
مهدي يوسفي
امروزه ماهواره‌ها چشم‌های بینای بسیاری از ارتش‌ها و سازمان‌های جاسوسی دنیا به شمار می‌روند. این چشم‌ها به راحتی می‌توانند در یک نبرد برتری اطلاعاتی را برای ارتشی که صاحب آنها باشد فراهم آورند. اطلاعات ماهواره‌ای کیفیت و دقت بسیار بهتری نسبت به اطلاعات تهیه شده توسط هواپیماهای شناسایی در اختیار فرماندهان نظامی قرار می‌دهند.
از این رو از همان سالهای اول ورود ماهواره‌های جاسوسی به فضا ابرقدرت‌های شرق و غرب بخوبی از جانب هم احساس خطر کردند. در همان سالها سیستم‌های تسلیحاتی ضدماهواره ای متولد شدند و اگر چه هیچگاه در یک شرایط واقعی رزمی هیچ سلاح ضدماهواره‌ای مورد استفاده قرار نگرفته، دندان‌های این سلاح‌ها همواره تیز و بران نگه داشته شده است.
برای سالها بصورت سنتی تنها شوروی (و اکنون روسیه) و ایالات متحده به اینگونه سلاح‌ها دسترسی داشتند اما با آزمایش سال 2008 چین این کشور نیز به جمع دارندگان تسلیحات ضدماهواره پیوست. پیوستن چین به این جمع زنگ خطری بود تا موضوع سلاح‌های ضدماهواره که پس از مسابقات تسلیحاتی رنگی از خاک فراموشی به خود گرفته بود مجدداً زنده شود. در ادامه مروری خواهیم داشت به سیر تکامل اینگونه تسلیحات از ابتدا تا کنون:
ایالات متحده:
مصادف با سالهای پایانی دهه 50 میلادی نیروی هوایی آمریکا برنامه‌های موشکی پیشرفته‌ای براساس سیستم تسلیحاتی WS-199A آغاز نمود. یکی از این برنامه‌ها، پروژه‌ای مطالعاتی بر روی گونه‌ای موشک بالستیک هواپرتاب (ALBM) تحت عنوان Bold Orion قابل حمل توسط بمب‌افکن‌های B-47 براساس موتور راکتی موشک‌های MGM-29 Sergeant بود. در فاصله 1958 تا 1959 تعداد 12 پیش‌نمونه آزمایشی این موشک آزمایش شد. اما به دلیل آنکه در مجموع آزمایشات اولیه به هیچ عنوان موفقیت‌آمیز نبودند پروژه موشک بالستیک هواپرتاب متوقف شد اما این برنامه منجر به پیدایش و تکمیل برنامه موشک ضدماهواره با برد 1700 کیلومتر گردید. این سیستم ضدماهواره تنها یک تست شلیک انجام داد. در جریان این آزمایش، موشک به سمت ماهواره Explorer VI که در ارتفاع 165 مایلی قرار داشت شلیک شد.
موشک Bold Orion با فاصله چهار مایل خطا از کنار ماهواره گذشت پس از بررسی داده‌های زمینی رادار مشخص شد، این موشک با کلاهک متعارف بر علیه ماهواره‌ها کاملاً بی‌فایده است تنها در صورتی که از کلاهک‌های هسته‌ای استفاده کند می‌تواند ثمربخش باشد.
برنامه دیگری براساس 199A نیز در همان ایام باز هم براساس یک موشک بالستیک هواپرتاب آزمایش شد. در 22 سپتامبر 1959 یک موشک به سمت ماهواره Explorer V شلیک شد که در اوایل پرتاب موشک دچار نقص فنی شده و ساقط شد.
اما در 1963 مجدداً در چارچوب برنامه‌های تسلیحات ضدماهواره ایالات متحده یک فروند موشک پدافند هوایی نایک زئوس مجهز به کلاهک هسته‌ای برای هدف قرار دادن ماهواره های مدارهای پایین مورد آزمایش قرار گرفت. این موشک موفق شد یکی از ماهواره‌های معیوب آمریکا را در می 1963 هدف قرار دهد، از آن پس همواره یک موشک از این سیستم براساس برنامه MUDFLAP و بعدها پروژه 505 مابین سالهای 1964 تا 1967 در شرایط آماده پرتاب قرار داشت. مصادف با 1967 معاهده برای منع گسترش و استفاده سلاح در فضا میان سران شرق و غرب با عنوان (فضای بیرونی) منعقد شد. این قرارداد تا حدودی باعث کند شدن برنامه‌های گسترش سلاح‌های ضدماهواره گردید اما آنها را متوقف نکرد پس از 1967 نمونه‌ای از موشک بالستیک تور مجهز به کلاهک هسته‌ای بعنوان سلاح ضدماهواره توسط نیروی هوایی اصلاح و براساس پروژه 437 جایگزین نایک زئوس‌های قدیمی شد. موشک‌های تور تا پایان 1975 بعنوان سلاح اصلی ضدماهواره ایالات متحده به شمار می‌رفتند. اما واقعیت این است که حتی فرماندهان نظامی آن زمان هم می‌دانستند که تسلیحات ضدماهواره مجهز به کلاهک هسته ای آنها شمشیرهای دولتی هستند که بیش از منعتشان ضرر می‌رساندند چرا که کلاهک‌های هسته‌ای این موشک‌ها بجز هدف قرار دادن ماهواره‌های مورد نظر موجب آسیب دیدن ماهواره‌های جاسوسی خودی پخش تشعشعات رادیواکتیو و پالس‌های الکترومغناطیسی در فضا نیز می‌شد در نتیجه ایالات متحده بدنبال گسترش یک سلاح ضدماهواره غیراتمی بود. چیزی که اطمینان بیشتر و ضرر کمتری داشته باشد.
پس از آنکه در اواسط دهه هفتاد غرب اخباری در مورد آزمایش موفقیت‌آمیز یک سیستم ضدماهواره توسط شوروی دریافت کرد. جیمی کارتر رئیس‌جمهور وقت ایالات متحده نیروی هوایی را مأمور طراحی و ساخت یک سلاح ضدماهواره جدید بعنوان پاسخی در مسابقه تسلیحاتی به شوروی نمود. بر همین اساس نیروی هوایی در همان سال برای یک موشک ضدماهواره هواپرتاب به منظور هدف قرار دادن ماهواره‌های ارتفاع پایین اعلام نیاز نمود. برهمین اساس بر پایه موشک اتمی هوا به سطح AGM-69 SRAM موشک ضدماهواره ASM-135 متولد گشت. این موشک توسط پایلوت خاصی که زیر F-15 نصب می‌شد حمل و با زاوایه، حمله، بالا در حال صعود شلیک می‌گردید به طور کل از 1984 که اولین آزمایش موفق موشک ASM-135 توسط F-15 صورت گرفت تا 1986 کلاً 5 آزمایش موشکی انجام شد که 4 آزمایش کاملاً موفقیت‌آمیز بود با وجود موفقیت‌آمیز بودن برنامه از تعداد 112 موشکی که قرار بود ساخته شود تنها 113 فروند ساخته شد و این در حالی بود که نیروی هوایی در حال سازگار نمودن 20 فروند از F-15های اسکادران 318 خود برای حمل موشک ضدماهواره جدید بود پیش‌بینی می‌شد در صورت عملیاتی شدن این مجموعه توانایی رهگیری تا 100 هدف را داشته باشد. اما نهایتاً بدلیل افزایش بی‌رویه بودجه نسبت به 500 میلیون دلار بودجه اولیه در نظر گرفته شده و همچنین برخی مشکلات تکنیکی در 1987 پروژه ASM-135 متوقف شد.
اما در اواخر دهه 80 پروژه جدیدی در دستور کار ارتش ایالات متحده قرار گرفت که از آن با عنوان مهمترین پروژه ضدماهواره‌ای پنتاگون یاد می‌شود. شاید پروژه دفاع استراتژیک (SDI) یا جنگ ستارگان یکی از مشهورترین و نام‌آشناترین برنامه‌های تسلیحات فضایی میان ایالات متحده و شوروی باشد. اما این برنامه تأثیرهای مستقیم و غیرمستقیمی بر روی برنامه‌های ضدماهواره‌ای داشت. از دهه60 اخبار گوناگونی از طرح‌هایی عجیب برای تسلیحات ضدماهواره غیراتمی منشعب از این برنامه بگوش می‌رسید. از نصب لیزرهای ضدماهواره در قالب ایستگاه‌های فضایی یا ماهواره‌ها تا سیستم‌های اشعه ایکس که همگی بدلیل مشکلات تکنیکی لغو شدند. از جمله مهمترین انشعاب‌های این برنامه می‌توان به پروژه‌ای موسوم به دانه‌های الماس اشاره کرد. این سیستم در اصل سیستم غیراتمی و ماهواره پایه برای مقابله با موشک‌های بالستیک توسط موشک‌هایی کوچک با انرژی جنبشی و شتاب بالا بود. براساس این برنامه قرار بود این پروژه در مرحله اول شامل قرار گرفتن 40 سکو پرتاب‌کننده در مدار و در مرحله بعد شامل نصب سکوهای بزرگتر و سلاح‌های لیزری ( سیستم لیزری شیمیایی یا برنامه MIRACL) می‌شد. انجام اولین مرحله برنامه برای سال 2000 پیش‌بینی شده بود. اما پس از تحقیقات اولیه مشخص شد تکنولوژی در دسترس هنوز جوابگوی تمامی نیازهای تکنولوژیک این برنامه نیست. از طرفی فروپاشی شوروی در 1991 بسیاری از الزامات اجرایی برنامه‌ای با این حجم هزینه را کمرنگ کرد این در حالی بود که از 1989 هر دو قطب قدرت هزینه‌های سنگین این برنامه را کاهش قابل توجهی داده بودند. در سال 2000 بنظر می‌رسید با توجه به کمرنگ شدن تلاش بزرگترین وارث جماهیرسابق شوروی (فدراسیون روسیه) در زمینه این برنامه ایالات متحده نیز در حال متوقف سازی فعالیت‌های خود باشد. اما عدم تعهد ایالات متحده به پیمان منع گسترش موشک‌های ضدبالستیک مشخص کرد که ایالات متحده برنامه‌های خود را همچنان هر چند با تغییرات قابل توجه و در بعد شاید کوچکتری در حال پیگیری است. امروزه سه برنامه ماهواره تجربی فضاپیمای تجربی XSS-11 و سیستم مادون قرمز نزدیک محدود (NFIRE) و سیستم شناسایی فضایی (SBI) از اصلی‌ترین برنامه‌های در دست پیگیریست که اولین ماهواره‌های آزمایشی دو برنامه اول به ترتیب در سالهای 2005 و 2007 به فضا فرستاده شده‌اند با این وجود همچنان بعنوان برنامه پژوهشی در دست گسترش قرار دارند.
در چهاردهم فوریه 2008 در حالی که کمی بیشتر از یک سال قبل چین اولین موشک ضدماهواره خود را آزمایش نموده بود یک فروند موشک SM-3 به سمت ماهواره USA 193 شلیک شد و موفق به انهدام ماهواره مذکور گردید. اما باید دانست که SM-3 در حال حاضر یک سلاح ضدماهواره تمام عیار نیست چرا که برد این موشک تنها برای هدف قرار دادن اهدافی در مدار پایین کفایت م?کند و هنوز تا بدل شدن به یک سلاح ضدماهواره تمام عیار فاصله دارد شاید در آینده با بهینه‌سازی پیشران موشک این فاصله برداشته شود.
اتحاد جماهیر شوروی/ روسیه
با وجود گذشت سالها از فروپاشی جماهیر شوروی همچنان جزئیات برنامه ضدماهواره این کشور در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. مصادف با سالهای پایانی دهه 50 شوروی برنامه‌های برای مقابله با تهدیدات ماهواره‌ها آغاز نمود تا پیش از 1960 برنامه‌های مختلفی برای موشک‌های ضدماهواره وجود داشت. در مارس 1961 کار بر روی سلاح جدیدی برای مقابله با ماهواره‌ها آغاز گردید. این طرح را شکارچی ماهواره‌ها یا بصورت اختصار (IS) می‌نامیدند. اما سیستم IS چه بود؟ عملکرد این سیستم به این شکل بود، می‌توانست پس از شناسایی اهداف بوسیله انفجار یک کلاهک ترکش شونده نزدیک به هدف مورد نظر اقدام نماید برای رهگیری ماهواره‌ها در این سیستم به یک یا دو ماهواره نیاز بود همچنین شلیک موشک زمانی صورت می‌گرفت که ماهواره در محدوده لانچر قرار می‌گرفت کل مراحل چیزی بین 90 تا 200 دقیقه بطور می‌انجامید. مابین نوامبر 1963 تا آوریل 1964 دو آزمایش با استفاده از راکت‌های R-7 (این راکت‌ها بخشی از برنامه موشکی UR-200 بودند) صورت گرفت. کمی بعد با کنسل شدن برنامه UR-200 موشک R-36 بعنوان جایگزین به پروژه IS پیوست. تا 1968 برنامه IS جمعاً 23 آزمایش را به ثبت رساند. در فوریه 1973 این سیستم عملیاتی اعلام شد. هر چند بدلیل امضای منع گسترش تسلیحات فضایی (SALTI) در 1972 به شکل قابل توجهی از سرعت گسترش این برنامه کاسته شد. به هر صورت گسترش طرح تا پایان دهه هفتاد هر چند بر روی زمین ادامه یافت. تا 1979 برنامه IS می‌توانست با اهدافی با ارتفاع بالاتر درگیر شود. سرانجام در 1983 یوری آندروپوو تمامی آزمایشات برنامه را متوقف نموده و ادامه برنامه را کنسل نمود. از مهمترین دلایل می‌توان به قدیمی شدن تکنولوژی این برنامه دانست در حالی که ایالات متحده در همین زمان برنامه‌های جدیدی با تکنولوژی برتری را آغاز نمود.
در طول دهه هفتاد اتحاد جماهیر شوروی تعداد زیادی پایگاه زمینی ساطع کننده امواج لیزر موسوم به Terra-3 را به کار گرفت. این پایگاه‌ها به نوعی در نقش کورکننده ماهواره‌های جاسوسی آمریکایی عمل کردند، بر همین اساس بسیاری از تصاویر ماهواره‌ای گرفته شده ایالات متحده از مناطق حساس شوروی در این دوران سفید ظاهر می‌شدند. این مراکز با استفاده از لیزر دی‌اکسید کربن سنسورهای نوری ماهواره‌ها را از کار می‌انداختند.
همچنین شوروی از 1976 بر روی یک پروژه پژوهشی هدایت کننده انرژی (تحت عنوان پروژه Fon ) نیز کار می‌کرد که این برنامه نیز همانند پروژه ایستگاه فضایی (Almaz) برای شکار ماهواره‌ها که در همان زمان مطرح بود بدلیل پاره‌ای مشکلات تکنیکی رها شد. (البته برنامه ایستگاه فضایی نظامی در قالب سه آزمایش Salyut آزمایش شده بود) همزمان با برنامه ایالات متحده برای آزمایش یک موشک هواپرتاب ضدماهواره شوروی نیز آزمایش گونه‌ای از موشک هواپرتاب ضدماهواره را بر روی جنگنده‌های MiG-31 صورت داد که نهایتاً این برنامه نیز همانند برادر ناتنی غربی خود پس از تولید شش پیش نمونه رها شد. نقطه اوج داستان رقابت دول شرق و غرب پس از اعلام برنامه جنگ ستارگان از سوی ایالات متحده شکل گرفت. در این زمان شوروی در پاسخ به این برنامه مرکز Terra-3 توانست بخشی از سامانه‌های ارتباطی شاتل چلنجر را با تابش پرتوی ضعیف لیزر مختل نماید تا بدین وسیله اخطاری در زمینه ادامه این طرح به حریف خود داده باشد.
پس از جماهیر شوروی، فدراسیون روسیه هر چند آرام برنامه‌های گسترش تسلیحات ضدماهواره خود را پی گرفت. هر چند بدرستی اطلاعات کاملی از چند و چون آنها در دست نمی‌باشد.
دوران نوین
مصادف به 5.28 دقیقه بعد از ظهر یازدهم ژانویه 2007 چین اولین آزمایش موفقیت‌آمیز تسلیحات ضدماهواره خود را با نابودی یک ماهواره هواشناسی چینی FY-IC به ثبت رساند تا به جمع کشورهای با توانایی نابودی ماهواره‌ها وارد شود. سلاحی که چین مورد استفاده قرار داد براساس یک موشک بالستیک میان‌برد DF-21 شلیک شده از یک لانچر سیار صورت گرفته بود. براساس نظر بسیاری از تحلیل‌گران این آزمایش آغاز دوران جدیدی از مسابقات تسلیحاتی در فضا بشمار می‌رود بر همین اساس به نظر می‌رسد اروپا نیز بزودی برنامه‌هایی برای تسلیحات ضدماهواره آغاز نماید همچنین کشورهای ژاپن، استرالیا و کانادا نیز در حال بررسی این موضوع هستند
از این رو از همان سالهای اول ورود ماهواره‌های جاسوسی به فضا ابرقدرت‌های شرق و غرب بخوبی از جانب هم احساس خطر کردند. در همان سالها سیستم‌های تسلیحاتی ضدماهواره ای متولد شدند و اگر چه هیچگاه در یک شرایط واقعی رزمی هیچ سلاح ضدماهواره‌ای مورد استفاده قرار نگرفته، دندان‌های این سلاح‌ها همواره تیز و بران نگه داشته شده است.
برای سالها بصورت سنتی تنها شوروی (و اکنون روسیه) و ایالات متحده به اینگونه سلاح‌ها دسترسی داشتند اما با آزمایش سال 2008 چین این کشور نیز به جمع دارندگان تسلیحات ضدماهواره پیوست. پیوستن چین به این جمع زنگ خطری بود تا موضوع سلاح‌های ضدماهواره که پس از مسابقات تسلیحاتی رنگی از خاک فراموشی به خود گرفته بود مجدداً زنده شود. در ادامه مروری خواهیم داشت به سیر تکامل اینگونه تسلیحات از ابتدا تا کنون:
ایالات متحده:
مصادف با سالهای پایانی دهه 50 میلادی نیروی هوایی آمریکا برنامه‌های موشکی پیشرفته‌ای براساس سیستم تسلیحاتی WS-199A آغاز نمود. یکی از این برنامه‌ها، پروژه‌ای مطالعاتی بر روی گونه‌ای موشک بالستیک هواپرتاب (ALBM) تحت عنوان Bold Orion قابل حمل توسط بمب‌افکن‌های B-47 براساس موتور راکتی موشک‌های MGM-29 Sergeant بود. در فاصله 1958 تا 1959 تعداد 12 پیش‌نمونه آزمایشی این موشک آزمایش شد. اما به دلیل آنکه در مجموع آزمایشات اولیه به هیچ عنوان موفقیت‌آمیز نبودند پروژه موشک بالستیک هواپرتاب متوقف شد اما این برنامه منجر به پیدایش و تکمیل برنامه موشک ضدماهواره با برد 1700 کیلومتر گردید. این سیستم ضدماهواره تنها یک تست شلیک انجام داد. در جریان این آزمایش، موشک به سمت ماهواره Explorer VI که در ارتفاع 165 مایلی قرار داشت شلیک شد.
موشک Bold Orion با فاصله چهار مایل خطا از کنار ماهواره گذشت پس از بررسی داده‌های زمینی رادار مشخص شد، این موشک با کلاهک متعارف بر علیه ماهواره‌ها کاملاً بی‌فایده است تنها در صورتی که از کلاهک‌های هسته‌ای استفاده کند می‌تواند ثمربخش باشد.
برنامه دیگری براساس 199A نیز در همان ایام باز هم براساس یک موشک بالستیک هواپرتاب آزمایش شد. در 22 سپتامبر 1959 یک موشک به سمت ماهواره Explorer V شلیک شد که در اوایل پرتاب موشک دچار نقص فنی شده و ساقط شد.
اما در 1963 مجدداً در چارچوب برنامه‌های تسلیحات ضدماهواره ایالات متحده یک فروند موشک پدافند هوایی نایک زئوس مجهز به کلاهک هسته‌ای برای هدف قرار دادن ماهواره های مدارهای پایین مورد آزمایش قرار گرفت. این موشک موفق شد یکی از ماهواره‌های معیوب آمریکا را در می 1963 هدف قرار دهد، از آن پس همواره یک موشک از این سیستم براساس برنامه MUDFLAP و بعدها پروژه 505 مابین سالهای 1964 تا 1967 در شرایط آماده پرتاب قرار داشت. مصادف با 1967 معاهده برای منع گسترش و استفاده سلاح در فضا میان سران شرق و غرب با عنوان (فضای بیرونی) منعقد شد. این قرارداد تا حدودی باعث کند شدن برنامه‌های گسترش سلاح‌های ضدماهواره گردید اما آنها را متوقف نکرد پس از 1967 نمونه‌ای از موشک بالستیک تور مجهز به کلاهک هسته‌ای بعنوان سلاح ضدماهواره توسط نیروی هوایی اصلاح و براساس پروژه 437 جایگزین نایک زئوس‌های قدیمی شد. موشک‌های تور تا پایان 1975 بعنوان سلاح اصلی ضدماهواره ایالات متحده به شمار می‌رفتند. اما واقعیت این است که حتی فرماندهان نظامی آن زمان هم می‌دانستند که تسلیحات ضدماهواره مجهز به کلاهک هسته ای آنها شمشیرهای دولتی هستند که بیش از منعتشان ضرر می‌رساندند چرا که کلاهک‌های هسته‌ای این موشک‌ها بجز هدف قرار دادن ماهواره‌های مورد نظر موجب آسیب دیدن ماهواره‌های جاسوسی خودی پخش تشعشعات رادیواکتیو و پالس‌های الکترومغناطیسی در فضا نیز می‌شد در نتیجه ایالات متحده بدنبال گسترش یک سلاح ضدماهواره غیراتمی بود. چیزی که اطمینان بیشتر و ضرر کمتری داشته باشد.
پس از آنکه در اواسط دهه هفتاد غرب اخباری در مورد آزمایش موفقیت‌آمیز یک سیستم ضدماهواره توسط شوروی دریافت کرد. جیمی کارتر رئیس‌جمهور وقت ایالات متحده نیروی هوایی را مأمور طراحی و ساخت یک سلاح ضدماهواره جدید بعنوان پاسخی در مسابقه تسلیحاتی به شوروی نمود. بر همین اساس نیروی هوایی در همان سال برای یک موشک ضدماهواره هواپرتاب به منظور هدف قرار دادن ماهواره‌های ارتفاع پایین اعلام نیاز نمود. برهمین اساس بر پایه موشک اتمی هوا به سطح AGM-69 SRAM موشک ضدماهواره ASM-135 متولد گشت. این موشک توسط پایلوت خاصی که زیر F-15 نصب می‌شد حمل و با زاوایه، حمله، بالا در حال صعود شلیک می‌گردید به طور کل از 1984 که اولین آزمایش موفق موشک ASM-135 توسط F-15 صورت گرفت تا 1986 کلاً 5 آزمایش موشکی انجام شد که 4 آزمایش کاملاً موفقیت‌آمیز بود با وجود موفقیت‌آمیز بودن برنامه از تعداد 112 موشکی که قرار بود ساخته شود تنها 113 فروند ساخته شد و این در حالی بود که نیروی هوایی در حال سازگار نمودن 20 فروند از F-15های اسکادران 318 خود برای حمل موشک ضدماهواره جدید بود پیش‌بینی می‌شد در صورت عملیاتی شدن این مجموعه توانایی رهگیری تا 100 هدف را داشته باشد. اما نهایتاً بدلیل افزایش بی‌رویه بودجه نسبت به 500 میلیون دلار بودجه اولیه در نظر گرفته شده و همچنین برخی مشکلات تکنیکی در 1987 پروژه ASM-135 متوقف شد.
اما در اواخر دهه 80 پروژه جدیدی در دستور کار ارتش ایالات متحده قرار گرفت که از آن با عنوان مهمترین پروژه ضدماهواره‌ای پنتاگون یاد می‌شود. شاید پروژه دفاع استراتژیک (SDI) یا جنگ ستارگان یکی از مشهورترین و نام‌آشناترین برنامه‌های تسلیحات فضایی میان ایالات متحده و شوروی باشد. اما این برنامه تأثیرهای مستقیم و غیرمستقیمی بر روی برنامه‌های ضدماهواره‌ای داشت. از دهه60 اخبار گوناگونی از طرح‌هایی عجیب برای تسلیحات ضدماهواره غیراتمی منشعب از این برنامه بگوش می‌رسید. از نصب لیزرهای ضدماهواره در قالب ایستگاه‌های فضایی یا ماهواره‌ها تا سیستم‌های اشعه ایکس که همگی بدلیل مشکلات تکنیکی لغو شدند. از جمله مهمترین انشعاب‌های این برنامه می‌توان به پروژه‌ای موسوم به دانه‌های الماس اشاره کرد. این سیستم در اصل سیستم غیراتمی و ماهواره پایه برای مقابله با موشک‌های بالستیک توسط موشک‌هایی کوچک با انرژی جنبشی و شتاب بالا بود. براساس این برنامه قرار بود این پروژه در مرحله اول شامل قرار گرفتن 40 سکو پرتاب‌کننده در مدار و در مرحله بعد شامل نصب سکوهای بزرگتر و سلاح‌های لیزری ( سیستم لیزری شیمیایی یا برنامه MIRACL) می‌شد. انجام اولین مرحله برنامه برای سال 2000 پیش‌بینی شده بود. اما پس از تحقیقات اولیه مشخص شد تکنولوژی در دسترس هنوز جوابگوی تمامی نیازهای تکنولوژیک این برنامه نیست. از طرفی فروپاشی شوروی در 1991 بسیاری از الزامات اجرایی برنامه‌ای با این حجم هزینه را کمرنگ کرد این در حالی بود که از 1989 هر دو قطب قدرت هزینه‌های سنگین این برنامه را کاهش قابل توجهی داده بودند. در سال 2000 بنظر می‌رسید با توجه به کمرنگ شدن تلاش بزرگترین وارث جماهیرسابق شوروی (فدراسیون روسیه) در زمینه این برنامه ایالات متحده نیز در حال متوقف سازی فعالیت‌های خود باشد. اما عدم تعهد ایالات متحده به پیمان منع گسترش موشک‌های ضدبالستیک مشخص کرد که ایالات متحده برنامه‌های خود را همچنان هر چند با تغییرات قابل توجه و در بعد شاید کوچکتری در حال پیگیری است. امروزه سه برنامه ماهواره تجربی فضاپیمای تجربی XSS-11 و سیستم مادون قرمز نزدیک محدود (NFIRE) و سیستم شناسایی فضایی (SBI) از اصلی‌ترین برنامه‌های در دست پیگیریست که اولین ماهواره‌های آزمایشی دو برنامه اول به ترتیب در سالهای 2005 و 2007 به فضا فرستاده شده‌اند با این وجود همچنان بعنوان برنامه پژوهشی در دست گسترش قرار دارند.
در چهاردهم فوریه 2008 در حالی که کمی بیشتر از یک سال قبل چین اولین موشک ضدماهواره خود را آزمایش نموده بود یک فروند موشک SM-3 به سمت ماهواره USA 193 شلیک شد و موفق به انهدام ماهواره مذکور گردید. اما باید دانست که SM-3 در حال حاضر یک سلاح ضدماهواره تمام عیار نیست چرا که برد این موشک تنها برای هدف قرار دادن اهدافی در مدار پایین کفایت م?کند و هنوز تا بدل شدن به یک سلاح ضدماهواره تمام عیار فاصله دارد شاید در آینده با بهینه‌سازی پیشران موشک این فاصله برداشته شود.
اتحاد جماهیر شوروی/ روسیه
با وجود گذشت سالها از فروپاشی جماهیر شوروی همچنان جزئیات برنامه ضدماهواره این کشور در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. مصادف با سالهای پایانی دهه 50 شوروی برنامه‌های برای مقابله با تهدیدات ماهواره‌ها آغاز نمود تا پیش از 1960 برنامه‌های مختلفی برای موشک‌های ضدماهواره وجود داشت. در مارس 1961 کار بر روی سلاح جدیدی برای مقابله با ماهواره‌ها آغاز گردید. این طرح را شکارچی ماهواره‌ها یا بصورت اختصار (IS) می‌نامیدند. اما سیستم IS چه بود؟ عملکرد این سیستم به این شکل بود، می‌توانست پس از شناسایی اهداف بوسیله انفجار یک کلاهک ترکش شونده نزدیک به هدف مورد نظر اقدام نماید برای رهگیری ماهواره‌ها در این سیستم به یک یا دو ماهواره نیاز بود همچنین شلیک موشک زمانی صورت می‌گرفت که ماهواره در محدوده لانچر قرار می‌گرفت کل مراحل چیزی بین 90 تا 200 دقیقه بطور می‌انجامید. مابین نوامبر 1963 تا آوریل 1964 دو آزمایش با استفاده از راکت‌های R-7 (این راکت‌ها بخشی از برنامه موشکی UR-200 بودند) صورت گرفت. کمی بعد با کنسل شدن برنامه UR-200 موشک R-36 بعنوان جایگزین به پروژه IS پیوست. تا 1968 برنامه IS جمعاً 23 آزمایش را به ثبت رساند. در فوریه 1973 این سیستم عملیاتی اعلام شد. هر چند بدلیل امضای منع گسترش تسلیحات فضایی (SALTI) در 1972 به شکل قابل توجهی از سرعت گسترش این برنامه کاسته شد. به هر صورت گسترش طرح تا پایان دهه هفتاد هر چند بر روی زمین ادامه یافت. تا 1979 برنامه IS می‌توانست با اهدافی با ارتفاع بالاتر درگیر شود. سرانجام در 1983 یوری آندروپوو تمامی آزمایشات برنامه را متوقف نموده و ادامه برنامه را کنسل نمود. از مهمترین دلایل می‌توان به قدیمی شدن تکنولوژی این برنامه دانست در حالی که ایالات متحده در همین زمان برنامه‌های جدیدی با تکنولوژی برتری را آغاز نمود.
در طول دهه هفتاد اتحاد جماهیر شوروی تعداد زیادی پایگاه زمینی ساطع کننده امواج لیزر موسوم به Terra-3 را به کار گرفت. این پایگاه‌ها به نوعی در نقش کورکننده ماهواره‌های جاسوسی آمریکایی عمل کردند، بر همین اساس بسیاری از تصاویر ماهواره‌ای گرفته شده ایالات متحده از مناطق حساس شوروی در این دوران سفید ظاهر می‌شدند. این مراکز با استفاده از لیزر دی‌اکسید کربن سنسورهای نوری ماهواره‌ها را از کار می‌انداختند.
همچنین شوروی از 1976 بر روی یک پروژه پژوهشی هدایت کننده انرژی (تحت عنوان پروژه Fon ) نیز کار می‌کرد که این برنامه نیز همانند پروژه ایستگاه فضایی (Almaz) برای شکار ماهواره‌ها که در همان زمان مطرح بود بدلیل پاره‌ای مشکلات تکنیکی رها شد. (البته برنامه ایستگاه فضایی نظامی در قالب سه آزمایش Salyut آزمایش شده بود) همزمان با برنامه ایالات متحده برای آزمایش یک موشک هواپرتاب ضدماهواره شوروی نیز آزمایش گونه‌ای از موشک هواپرتاب ضدماهواره را بر روی جنگنده‌های MiG-31 صورت داد که نهایتاً این برنامه نیز همانند برادر ناتنی غربی خود پس از تولید شش پیش نمونه رها شد. نقطه اوج داستان رقابت دول شرق و غرب پس از اعلام برنامه جنگ ستارگان از سوی ایالات متحده شکل گرفت. در این زمان شوروی در پاسخ به این برنامه مرکز Terra-3 توانست بخشی از سامانه‌های ارتباطی شاتل چلنجر را با تابش پرتوی ضعیف لیزر مختل نماید تا بدین وسیله اخطاری در زمینه ادامه این طرح به حریف خود داده باشد.
پس از جماهیر شوروی، فدراسیون روسیه هر چند آرام برنامه‌های گسترش تسلیحات ضدماهواره خود را پی گرفت. هر چند بدرستی اطلاعات کاملی از چند و چون آنها در دست نمی‌باشد.
دوران نوین
مصادف به 5.28 دقیقه بعد از ظهر یازدهم ژانویه 2007 چین اولین آزمایش موفقیت‌آمیز تسلیحات ضدماهواره خود را با نابودی یک ماهواره هواشناسی چینی FY-IC به ثبت رساند تا به جمع کشورهای با توانایی نابودی ماهواره‌ها وارد شود. سلاحی که چین مورد استفاده قرار داد براساس یک موشک بالستیک میان‌برد DF-21 شلیک شده از یک لانچر سیار صورت گرفته بود. براساس نظر بسیاری از تحلیل‌گران این آزمایش آغاز دوران جدیدی از مسابقات تسلیحاتی در فضا بشمار می‌رود بر همین اساس به نظر می‌رسد اروپا نیز بزودی برنامه‌هایی برای تسلیحات ضدماهواره آغاز نماید همچنین کشورهای ژاپن، استرالیا و کانادا نیز در حال بررسی این موضوع هستند