معرفی وبلاگ
دسته
آرشیو
آمار وبلاگ
تعداد بازدید : 4573642
تعداد نوشته ها : 10297
تعداد نظرات : 320
Rss
طراح قالب
مهدي يوسفي
افسردگی (Depression) حالتی احساسی است که مشخصه اش اندوه، بی احساسی(apathy)، بدبینی (Pessimism) و احساس تنهایی است. این بیماری که امروزه از شیوع بالایی در میان مراجعه کنندگان به کلینیکهای روان پزشکی برخوردار است، دارای تظاهرات متنوع و زیادی بوده که از مهمترین آنها می توان به اختلالات خواب اشاره نمود. تحقیقات نشان می دهد 75 درصد از بیماران افسرده، مشکلی در خواب (چه به صورت بی خوابی و چه پرخوابی) دارند و علایم این بیماران در هنگام صبح تشدید می شود. نکته جالب و قابل توجه و مورد بحث ما این است که در این بیماران چگالی REM(حرکت سریع چشم) در نیمه اول خواب و همچنین کل زمان REM افزایش یافته و فاصله میان به خواب رفتن تا شروع اولین دوره REMیعنی (REM-latency) کم شده و مرحله 4 خواب نیز کاهش می یابد.( روان پزشکی بالینی کاپلان، ترجمه دکتر مرسده سمیعی و دکتر حسن رفیعی، ص152)
پس به عبارت ساده تر می توان گفت، افرادی که زمینه افسردگی در آنها بیشتر فراهم است، زمان بیشتری را در مرحله خواب REMبه سر می برند. یعنی به میزان بیشتری نسبت به سایرین خواب می بینند.
حال ببینیم، این موضوع چه ارتباطی با نماز صبح دارد، یعنی نماز صبح چه اثر درمانی می تواند در این بیماران داشته باشد؟
به طور متوسط 20 -15 دقیقه طول می کشد تا یک فرد معمولی به خواب رود. پس در عرض45 دقیقه وارد مراحل 3 و 4 خواب شده که این مراحل عمیق ترین مراحل خواب اند. یعنی بیشترین تحریک برای بیدار کردن فرد در این مراحل لازم است. حدود 45 دقیقه پس از مرحله 4 است که نخستین دوره حرکات سریع چشم (REM) فرا می رسد. هر چه از شب می گذرد، دوره های REMطولانی تر و مراحل 34 کوتاهتر می شود. بنابراین در اواخر شب، خواب شخص سبک تر شده و رؤیای بیشتری می بیند؛ یعنی خواب REMاش بیشتر می شود. پس قسمت اعظم خواب REM در ساعاتهای نزدیک صبح بوقوع می پیوندد. و از طرفی یکی از مشکلات مهم بیماران افسرده، افزایش یافتن طول خواب REMو خواب دیدن زیاد است. از این جهت یک مبنای مهم در تولید داروهای ضد افسردگی ایجاد داروهایی است که کاهش دهنده مرحله REM خواب باشند (از جمله داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای).
علاوه بر این یک روش درمانی جدید برای بیماران افسرده، بیدار نگه داشتن آنها برای کاهش میزان REM است، که بهترین شکل آن نماز صبح است. (40 نکته پزشکی پیرامون نماز، دکتر مجید ملک محمدی، ص3)
زمان نماز صبح که مورد تأکید قرآن و همچنین بسیاری از روایات بوده، سبب کاهش قابل توجه میزان خواب REM در اشخاص می شود؛ زیرا شخص نمازگزار خود را ملزم به اقامه نماز صبح می داند و باید صبحگاه بیدار شود، پس در حقیقت جلوی ورود به مرحله قابل توجهی از REM را می گیرد. از این جهت بیداری صبحگاهی برای نماز خود به تنهایی می تواند یک عامل مهم بدون عارضه در پیشگیری از افسردگی مطرح باشد که برتمام روشهای درمانی دارویی و غیر دارویی ارجح است؛ زیرا پیشگیری بر درمان مقدم است.
لازم به ذکر است، آثار روحی و روانی ایمان به خدا و اقامه نماز بسیار زیاد است و نکات علمی بسیار شگرفی در اسرار سحر که مورد تأکید فراوان اسلام نیز بوده، نهفته است که انسان با دانستن آنها از تمام وجود زمزمه می کند؛
اقم الصلوة لدلوک الشمس الی غسق الیل قرءان الفجر ان قرءان الفجر کان مشهودا( الاسراء(17):78)
نماز را از زوال آفتاب تا نهایت تاریکی شب برپا دار و (نیز) نماز صبح را، زیرا نماز صبح همواره مقرون با حضور (فرشتگان) است.
پس به عبارت ساده تر می توان گفت، افرادی که زمینه افسردگی در آنها بیشتر فراهم است، زمان بیشتری را در مرحله خواب REMبه سر می برند. یعنی به میزان بیشتری نسبت به سایرین خواب می بینند.
حال ببینیم، این موضوع چه ارتباطی با نماز صبح دارد، یعنی نماز صبح چه اثر درمانی می تواند در این بیماران داشته باشد؟
به طور متوسط 20 -15 دقیقه طول می کشد تا یک فرد معمولی به خواب رود. پس در عرض45 دقیقه وارد مراحل 3 و 4 خواب شده که این مراحل عمیق ترین مراحل خواب اند. یعنی بیشترین تحریک برای بیدار کردن فرد در این مراحل لازم است. حدود 45 دقیقه پس از مرحله 4 است که نخستین دوره حرکات سریع چشم (REM) فرا می رسد. هر چه از شب می گذرد، دوره های REMطولانی تر و مراحل 34 کوتاهتر می شود. بنابراین در اواخر شب، خواب شخص سبک تر شده و رؤیای بیشتری می بیند؛ یعنی خواب REMاش بیشتر می شود. پس قسمت اعظم خواب REM در ساعاتهای نزدیک صبح بوقوع می پیوندد. و از طرفی یکی از مشکلات مهم بیماران افسرده، افزایش یافتن طول خواب REMو خواب دیدن زیاد است. از این جهت یک مبنای مهم در تولید داروهای ضد افسردگی ایجاد داروهایی است که کاهش دهنده مرحله REM خواب باشند (از جمله داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای).
علاوه بر این یک روش درمانی جدید برای بیماران افسرده، بیدار نگه داشتن آنها برای کاهش میزان REM است، که بهترین شکل آن نماز صبح است. (40 نکته پزشکی پیرامون نماز، دکتر مجید ملک محمدی، ص3)
زمان نماز صبح که مورد تأکید قرآن و همچنین بسیاری از روایات بوده، سبب کاهش قابل توجه میزان خواب REM در اشخاص می شود؛ زیرا شخص نمازگزار خود را ملزم به اقامه نماز صبح می داند و باید صبحگاه بیدار شود، پس در حقیقت جلوی ورود به مرحله قابل توجهی از REM را می گیرد. از این جهت بیداری صبحگاهی برای نماز خود به تنهایی می تواند یک عامل مهم بدون عارضه در پیشگیری از افسردگی مطرح باشد که برتمام روشهای درمانی دارویی و غیر دارویی ارجح است؛ زیرا پیشگیری بر درمان مقدم است.
لازم به ذکر است، آثار روحی و روانی ایمان به خدا و اقامه نماز بسیار زیاد است و نکات علمی بسیار شگرفی در اسرار سحر که مورد تأکید فراوان اسلام نیز بوده، نهفته است که انسان با دانستن آنها از تمام وجود زمزمه می کند؛
اقم الصلوة لدلوک الشمس الی غسق الیل قرءان الفجر ان قرءان الفجر کان مشهودا( الاسراء(17):78)
نماز را از زوال آفتاب تا نهایت تاریکی شب برپا دار و (نیز) نماز صبح را، زیرا نماز صبح همواره مقرون با حضور (فرشتگان) است.