امیرمؤمنان على(علیه السلام) مى فرماید:
مَوْتُ الاْنْسانِ بِالذُّنُوبِ أَکْثَرُ مِنْ مَوته بِالأَجَلِ وَ حَیاتُهُ بِالْبِرِّ أَکْثَرُ مِنْ حَیَاتِهِ بِالْعُمْرِ(1)
ترجمه
مرگ زود رس انسانها بر اثر گناه از مرگ طبیعى بیشتر است، و طول عمر افراد بر اثر نیکوکارى از طول عمر به عوامل طبیعى زیادتر مى باشد.
شرح کوتاه
بدون شک بسیارى از گناهان و صفات زشت به طور مستقیم عمر را کاهش مى دهد (همچون میخوارى و قمار و بخل و حسد و کینه توزى) و بسیارى نیز به طور غیر مستقیم از طریق اثر گذاشتن در نابسامانى وضع اجتماع و سلب امنیّت عمومى و بروز جنگ ها (مانند رباخوارى و ظلم و ستم). و از سوى دیگر نیکوکارى به خاطر اثر عمیقى که در آرامش روح و وجدان دارد مى تواند سرچشمه عمر طولانى گردد.
بنابرین گناه، قطع نظر از آثار زیانبار معنوى، یک اثر بارزش کوتاه ساختن عمر آدمى است همان طور که نیکوکارى علاوه بر همه آثار، در طول عمر کاملا مؤثر است.
1. سفینة البحار، صفحه 489.