محمد قاضی فرزند میرزا عبدالخالق قاضی در 12 مرداد 1292 در شهر مهاباد به دنیا آمد. وی آموختن زبان فرانسه را در مهاباد آغاز و در سال 1308 با کمک عموی خود میرزا جواد قاضی که از آلمان دیپلم حقوق گرفته بود و در وزارت دادگستری کار میکرد، به تهران آمد .
استاد قاضی در سال 1315 از دارالفنون در رشته ادبی دیپلم گرفت. او در مهرماه 1320 به استخدام وزارت دارایی درآمد و در سال 1355 از آنجا بازنشسته شد. در 1354 به سرطان حنجره دچار که منجر به از دست دادن تارهای صوتی و قدرت تکلم وی شد. او چندی با کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در تهران نیز همکاری داشت.
قاضی در سحرگاه چهارشنبه 24 دی 1376 در بیمارستان دی در سن 84 سالگی درگذشت و با اینکه قاضی سالها در تهران ساکن بود ولی با اصرار مردم مهاباد او را در زادگاهش به خاک سپردند.
سالشمار زندگی استاد محمد قاضی:
1292- تولد در 12 مرداد ماه در شهر مهاباد .
1297- فوت پدر در 5 سالگی و قیومیت توسط مادر بزرگش، اقامت در روستای چاغرلو.
1299- بازگشت به مهاباد و شروع به تحصیل در دبستان سعادت.
1307- اتمام دوره تحصیلات ابتدایی در شهرستان مهاباد .
- شروع به آموزش مقدمات زبان فرانسه نزد عبدالرحمان گیل .
1308- عزیمت به تهران و اقامت نزد عمویش .
1315- اخذ دیپلم ادبی از دارالفنون .
1316- ترجمه کتاب (( دن کیشوت )) اثر سروانتس .
1317- ترجمه کتاب (( کلود ولگرد )) اثر ویکتور هوگو .
1318- اخذ دانشنامه لیسانس در رشته قضایی از دانشکده حقوق دانشگاه تهران .
- شروع دوران سربازی با درجه ستوان دومی در اداره دادرسی ارتش .
1320- اتمام دوران سربازی و استخدام در وزارت دارایی .
1328- شروع مجدد ترجمه پس از ده سال وقفه با ترجمه کتاب (( جزیره پنگوئن ها )) .
1330- اتمام ترجمه کتاب (( جزیره پنگوئن ها )) اثر آناتول فرانس .
1331- ترجمه کتاب (( سپید دندان )) اثر جک لندن .
1333- ترجمه کتاب (( شازده کوچولو )) اثر اگزوپری .
- ترجمه کتاب (( ساده دل )) اثر ولتر .
- ترجمه کتاب (( شاهزاده و گدا )) اثر مارک تواین .
1336- شروع به ترجمه دوره کامل (( دن کیشوت )) تا سال 1337 .
1337- اخذ جایزه بهترین ترجمه سال از دانشگاه تهران بخاطر ترجمه کتاب دن کیشوت .
1345- اتمام ترجمه کتاب (( نان و شراب )) و چاپ بعنوان اولین کتاب ماه در روزنامه اطلاعات .
1354- بروز نشانه های بیماری سرطان حنجره .
- عزیمت به آلمان بمنظور درمان و از دست دادن تارهای صوتی بواسطه عمل جراحی .
1355- بازنشستگی از وزارت دارایی .
1356- شروع به همکاری با کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان بعنوان مترجم .
1358- ترجمه کتاب ( ژانی گل )) اثر ابراهیم احمد .
1367- ترجمه کتاب (( تاریکترین زندان )) اثر اولبراخت .
1373- ترجمه کتاب (( چهل روز موسی داغ )) اثر فرانتز ورنل.
- ترجمه کتاب (( تاریخ مردمی آمریکا )) اثر واسرمن .
1376- فوت، روز 24 دیماه در سن 84 سالگی و در شهر تهران .
آثار استاد قاضی :
1- ترجمه آخرین روز یک محکوم ( تألیف : ویکتور هوگو ، چاپ هشتم(
2- ترجمه آدم ها و خرچنگ ها ( تألیف : خوزوئه دو کاسترو ، چاپ پنجم (
3- ترجمه آزادی یا مرگ ( تألیف : نیکوس کازانتساکیس ، چاپ ششم (
4- ترجمه ایالات نامتحد( تألیف : ولادیمیر پوزنر ، چاپ چهارم (
5- ترجمه باخانمان) تألیف : هکتور مالو ، چاپ سوم (
6- ترجمه بردگان سیاه( تألیف : کایل آنستوت ، چاپ دوم (
7- ترجمه بیست کشور آمریکای لاتین) تألیف : مارسل نیدرگانگ ، چاپ دوم ، در سه جلد (
8- ترجمه پسرک روزنامه فروش) تألیف : دمی نیک (
9- ترجمه پنج قصه( تألیف : هانس کریستیان آندرسن ، چاپ اول (
10- ترجمه پولینا ، چشم و چراغ کوهپایه) تألیف : آناماریا ماتوئه ، چاپ هفتم (
11- ترجمه تاریک ترین زندان( تألیف : ایوان اولبراخت ، چاپ چهارم (
12- ترجمه تپلی ( مکمل مرده ریگ( ( تألیف : گی دو موپاسان ، چاپ ششم (
13- ترجمه جزیره ی پنگوئن ها) تألیف : آناتول فرانس ، چاپ ششم (
14- ترجمه حلقه ی سوم) تألیف : کوستاس تاکتیس ، چاپ اول (
15- ترجمه داستان کودکی من( تألیف : چارلی چاپلین ، چاپ دوم (
16- ترجمه در آغوش خانواده) تألیف : هکتور مالو ، چاپ چهارم (
17- ترجمه در زیر یوغ) تألیف : ایوان وازوف ، چاپ اول (
18- ترجمه در نبردی مشکوک) تألیف : جان اشتاین بک ، چاپ دوم(
19- ترجمه درباره مفهوم انجیل ها) تألیف : کری ولف ، چاپ پنجم (
20- ترجمه دکامرون) تألیف : بوکاچیو ، در دو جلد )
21- ترجمه دکتر کنوک( تألیف : ژول رومن ، چاپ چهارم(
22- ترجمه دوره کامل دن کیشوت) تألیف : سروانتس ، چاپ چهارم ، در دو جلد(
23- ترجمه دوریت کوچک( تألیف : چارلز دیکنز ، چاپ سوم ، با شرکت آقای رضا عقیلی (
24- ترجمه زارا یا عشق چوپان) تألیف : محمد قاضی ، چاپ اول(
25- ترجمه زمین و زمان) تألیف : آولکوف ، چاپ اول(
26- ترجمه زن نانوا ( تألیف : مارسل پانیول ، چاپ دوم(
27- ترجمه زوربای یونانی( تألیف : نیکوس کازانتساکیس ، چاپ اول(
28- ترجمه ژانی گل) تألیف : ابراهیم احمد ، ترجمه از کردی ، چاپ اول ، با همکاری آقای احمد قاضی (
29- ترجمه ساده دل) تألیف : ولتر ، چاپ پنجم(
30- ترجمه سپیددندان) تألیف : جک لندن ، چاپ دهم(
31- ترجمه سرمایه داری آمریکا) تألیف : ماریان دوبوزی ، چاپ اول(
32- ترجمه سگ کینه توز ) تألیف : آلبرتو واسکز فیگه روا ، چاپ دوم(
33- ترجمه سناریوی دن کیشوت) تألیف : سروانتس ، چاپ اول ، در دو جلد(
34- ترجمه شازده کوچولو( تألیف : سنت اگزوپری ، چاپ دهم(
35- ترجمه شاهزاده و گدا) تألیف : مارک تواین ، چاپ هشتم(
36- ترجمه طلا) تألیف : بلز ساندرا ، چاپ دوم(
37- ترجمه عروج ) تألیف : جرزی کوزینسکی ، چاپ اول ، با همکاری آقای میرزا صالح(
38- ترجمه فاجعه سرخپوستان آمریکا( تألیف : دی براون ، چاپ دوم(
39- ترجمه قربانی )تألیف : مالاپارته ، چاپ سوم(
40- ترجمه قلعه ی مالویل )تألیف : روبر مرل ، چاپ اول(
41- ترجمه کرد و کردستان) تألیف : واسیلی نیکیتین(
42- ترجمه کلود ولگرد) تألیف : ویکتور هوگو ، چاپ هشتم(
43- ترجمه کلیم سامگین) تألیف : ماکسیم گورکی ، چاپ اول ، در چهار جلد(
44- ترجمه کمون پاریس( تألیف : دانشمندان شوروی ، چاپ اول(
45- ترجمه ماجراجوی جوان )تألیف : ژاک سروون ، چاپ پنجم(
46- ترجمه ماجرای یک پیشوای شهید( تألیف : اینیاتسیو سیلونه ، چاپ دوم(
47- ترجمه مادام بوواری )تألیف : گوستاو فلوبر ، چاپ چهارم ، با همکاری آقای رضا عقیلی(
48- ترجمه مادر( تألیف : پرلس باک ، چاپ ششم(
49- ترجمه مادر) تألیف : ماکسیم گورکی ، چاپ اول(
50- ترجمه مجموعه داستان بی ریشه
51- ترجمه مرده ریگ ( مجموعه ی چند داستان ) ) تألیف : گی دو موپاسان(
52- ترجمه مسیح باز مصلوب( تألیف : نیکوس کازانتساکیس ، چاپ ششم(
53- ترجمه مهاتما گاندی )تألیف : رومن رولان ، چاپ پنجم(
54- ترجمه ناپلئون )تألیف : تارله ، چاپ چهارم(
55- ترجمه نان و شراب )تألیف : اینیاتسیو سیلونه ، چاپ پنجم(
56- ترجمه نظری به طبیعت و اسرار آن )تألیف : پروفسور لئون برتون ، چاپ دوم(
57- ترجمه نیه توچکا )تألیف : داستایفسکی ، چاپ چهارم(
58- خاطرات یک مترجم )تألیف : محمد قاضی(
59- سرگذشت ترجمه های من )تألیف : محمد قاضی(