433 سال پیش، پدر علم نجوم جدید درکشور آلمان چشم به جهان گشود. (یوهانس کپلر)در طی عمر پرفراز و نشیب خود با تفحص درستارهها و سیارات، توانست قوانین معروف کپلر راارائه دهد که امروزه به عنوان قوانین سهگانه کپلردر نجوم بکار میرود، او وقتی ادعا کرد کهسیارهها در مدارهای بیضوی بدور خورشیدمیچرخند و خورشید تنها نیروی اداره کنندهمدارهای سیارات است; مورد اعتراض سنتها وباورهایی که قرنها پایدار بود قرار گرفت. قوانینسهگانه او در مورد حرکت سیارهای که به قوانینکپلر معروفند تاثیر عمیقی بر ستارهشناسان بعد از اوبهجا گذاشتند و امروزه نیز برای تجسم و درکمنظومه شمسی دارای اهمیت فراوانی میباشند.
او یکی از طرفداران سرسخت نظریه خورشیدمرکزی یا منظومه شمسی بود. آنچه کهمیخوانید به بررسی زندگی این دانشمند و منجماشارهای خواهد داشت.
فروپاشی خانواده
(یوهانس کپلر) در ساعت چهار و سی و هفتدقیقه صبح شانزدهم می 1571 در وایل اشتاتآلمان متولد شد او تاریخ انعقاد نطقه و ساعت وروز تولدش را در جدول طالعبینی خویشیادداشت کرده بود.
یوهانس در تاکستان زیبای سوابیا و کشتزارهایجنوبغربی آلمان که بین جنگ سیاه و رودخانهراین واقع است، دوران کودکیاش را گذراند. اودر خانوادهای بزرگ شد که در فقر و تنگدستیبسر میبردند. البته پدربزرگ وی سبالدوسپوستفروش بود و دودمانی اشرافی داشت.مدتی نیز در مقام شهرداری و جزء افراد برجستهشهر به شمار میرفت.
اما پس از وی افراد خانواده محترم کپلر، راهانحطاط را پیمودند. فرزندان و نوادههایسبالدوی بطور تباه شده همسرانی هم کهبرگزیدند از همین نوع بودند.
برای مثال پدر یوهانس یک مرد لاابالی وبیبند و بار بود به حدی که حکم اعدامش صادرشده بود. مادر یوهانس، کاترین دختر یکمهانسرادار بود که زیردست خالهاش پرورشیافت. خاله او به جزم جادوگری و آلوده کردنجوانان به فساد و مواد مخدر سوزانده شد.
یوهانس در خانه پدر بزرگ خود که به پدرشارث رسیده بود بزرگ شد. مادر بزرگ یوهانسنیز زنی تندخو، دروغگو، مفسد و میخاره بود.
پدر یوهانس، هالیزیش نام داشت مردی شریر،سرسخت، ستیزجو و بیبندوبار بود، همین رفتار وخلق و خویش سبب شد که همه ثروت پدر وهمسرش را به باد دهد. پدر و مادر یوهانس همیشهدر خانه با هم نزاع داشتند.
یوهانس از دوران کودکیاش خاطرات تلخیبه یاد داشت. وقتی یوهانس 6 ساله بود پدر خانهرا فروخت و میخانهای گشود. در سال 1578پدر به دلیل زایل شدن عقل بر اثر مشروبات الکلیبشکه باروتی را منفجر کرد و یوهانس 7 ساله دراین انفجار زخمی شد.
علیرغم این که خانواده کپلر از زمرهقدیمیترین خانوادههای پروتستان شهر وایل بهشمار میآمدند اما اعضای خانواده زندگیبیریشه و فاسدی داشتند.
پدر یوهانس، کاترین همسرش را به شدتکتک میزد به طوری که یک بار زیر مشت ولگدهای او، کاترین یک هفته بیهوش بود. البتهکاترین نیز در بیثباتی چیزی از همسرش کمنداشت. او که با خاله جادوگرش زندگی کردهبود، از گیاهان مخدرزا شربتهایی درستمیکرد و به جوانان میفروخت و در میخانهشوهرش میرقصید.
یوهانس شش خواهر و برادر داشت که سه تناز آنان در کودکی درگذشتند. هاینزشکوچکترین برادر یوهانس مبتلا به بیماری صرعبود که ارث خانوادگی آنان به شمار میرفت.بعدها در جوانی دزد و راهزن شد و سرانجام بادرماندگی نزد مادر بازگشت و در سن 42 سالگیدر خانه مادر بر اثر بیماری صرع درگذشت.
همانطور که خواندید یوهانس دورانکودکی عجیبی داشت، اما از لحاظ خلق و خویبسیار منحصر به فرد بود. او برای تحصیل به مدرسهپروتستان رفت و در اثر هنر و استعدادی که ازخود نشان داد به وسیله استادانش روانه دانشگاهتوبینگن شد.
در همان سالها بود که پدر خانه را ترک کرد وناپدید شد.
ورود به دنیای نجوم
کپلر جوان از مشاهده یک ستاره دنبالهدارعظیم به ستارهشناسی علاقمند شد. او برای کسبدرآمد رو به معلمی آورد و در مدرسه شبانهروزیپروتستان در گراتس معلم ریاضیات شد. او برایافزودن درآمد ناچیز خود، تقویمهای نجومی رابه چاپ رساند که وضع هوا، سرنوشت شاهزادههاو خطرات وقوع جنگها را پیشبینی میکرد.شهرت وی در این زمینه بزودی در سراسر شهرپخش شد و سرانجام در دربار امپراطور رودلف بهطالعبینی پرداخت.
او در سال 1596 کتاب رموز جهان را منتشرکرد. در این کتاب فواصل هریک از سیاراتخورشید را بیان کرد.
او مدت ده سال از عمر خود را صبورانه وقفکار سخت و بررسی بر روی حرکت سیارات وقوانین ریاضی حاکم بر آنان کرد. او همهکارهایش را به تنهایی و بدون یاری گرفتن از کسیانجام میداد. اماارزش کار او به جز از سوی چندتن از شاگردانش درک نشد.
طرح تلسکوپ او به عنوان یک تلسکوپ مجهزدر ان زمان ارائه شد. او توانست یک ستاره جدیدرا کشف کند که امروزه آن را اختر کپلر مینامند.
قوانین کپلر
کپلر در سال 1606 کتاب نجوم جدید رامنتشر کرد و درآن نشان داد که سیارهها درمدارهای بیضیشکل به دور خورشید و حول یککانون مشترک حرکت میکنند و این که اگر خطیبین خورشید و یک ستاره در حال حرکت رسمشود این خط در زمان مساوی از نواحی مساوی ازمدار بیضی خواهد گذشت. این ادعاها را بهعنوان قوانین اول و دوم کپلر میشناسید.
او بعد از چندین سال مطالعه در حرکتسیارات در سال 1618 موفق به کشف قانون سومخود شد. کپلر بر پایه آن یافتهها قوانین سهگانه رادرباره حرکت سیارات بیان کرد وکتاب هماهنگیجهان را منتشر کرد.
کپلر درباره کتب خود چنین نوشته است: منکتابهای خود را مینویسم خواه خوانندگانمردان فعلی یا آیندگان باشند. برایم تفاوتیندارد. این کتابها میتواند سالها انتظارخوانندگان واقعی خود را در بر داشته باشد. مگرنه خداوند شش هزار سال انتظار کشید تاتماشاگری بای آثار خودش پیدا کند.
به طور کلی قوانین کپلر رابطه مستقیمی باقوانین حرکت نیوتن دارد.
در واقع نیوتن از طریق قوانین کپلر به قوانینگرانشی دست یافته است. قوانین کپلر به عنوانقوانین مدرن ستارهشناسی اهمیت زیادی دارند.هم اکنون با استفاده از قوانین کپلر میتوان مدارحرکت سفینههای فضایی را پیشگویی کرد. و بااستفاده از محاسبات مداری اجرام سماوی تعیینمیشود. لذا قوانین کپلر در حال حاضر ازمهمترین و پرفایدهترین قوانین فیزیک و نجومشناخته شده است.
کپلر قدرت بیناییاش را روز به روز از دستمیداد. با اینحال به مقام ریاضیدان و منجم دردربار امپراطور فردینانردوم درآمد.
کپلر علاقهای به تشکیل زندگی مشترک وداشتن یک خانواده و فرزند نبود. شاید به دلیلمسائل خانوادگی تلخ و شوم که برای او در دورانکودکی و نوجوانی رخ داده بود تمایلی به داشتنهمسر و فرزند نبود. او همیشه سعی میکردخاطرات ناگوار گذشتهاش را از ذهنش پاک کند.و از مادر بدکارهاش یاد نمیکرد. حتی خجل وشرمنده میشد اگر از او درباره خانواده ودودمانش سوالی شود.
کپلر همه زندگی خود را وقف آموختن علم وبررسی بر روی ستارهها و سیارات کرده بود. اومیخواست در سیارات و ستارهها غرق شود تاخاطرهای از گذشتهاش و خانواده بیبند وبارخود را به یاد نیاورد.
کپلر به مطالعه درباره مسیر مریخ پرداخت وچند سالی را به این موضوع اختصاص داد.
او داستان علمی تخیلی به نام سولمنیوم رانوشت. این کتاب داستان یک سفر رویایی به ماهمیباشد. البته بیست سال بعد از مرگ کپلر به چاپرسید و مورد استقبال جوانان و دانشآموختگانقرار گرفت.
سالها از عصر او گذشت و کپلر پا به 59 سالگیگذاشته بود. از ضعف بینایی رنج میبرد و بهراحتی نمیتوانست از تلسکوپ استفاده کند. ازسویی حالت صرع خفیفی گاهبهگاه به سراغشمیآمد.
این دانشمند و منجم بزرگ در 15 نوامبر1630 در سن 59 سالگی هنگامی که عازمریجنزبورگ، از ایالت باواریا بود بر اثر نوعی تب وهمراه با صرع چشم از جهان فروبست.
بعد از مرگ کپلر عدهای از شاگردانش بهاحیای قوانین و کتب استادشان اقدام کردند ونوشتهها و مقالات کپلر را به صورت کتاب صحافیکردند. امروزه بسیاری از دستنوشتههای کپلر درموزه وایل موجود میباشد.
این دانشمند منجم در طول زندگی خودتوانست با بیان قوانین ارزندهاش راهگشایآیندگان به فضا باشد.