از نعمت های الهی بخورید و بیاشامید، اما اسراف نکنید که خداوند مسرفان را دوست نمی دارد.» (اعراف.31) -(بندگان خداوند) کسانی هستند که هرگاه انفاق کنند، نه اسراف می نمایند و نه سختگیری، بلکه در میان این دو، حد اعتدالی دارند.»(فرقان.67)

-«و اسراف نکنید که خداوند مسرفان را دوست ندارد.» (انعام.141)

قرآن کریم مسئله اسراف را در معنای بسیار وسیعی به کار برده است و همانگونه که در روایات نیز عنوان شده اسراف مراتب مختلفی دارد، اسراف در مرتبه ای مختص خوردن و آشامیدن است و در جایی دیگر فرعون نیز در رتبه اسرافکاران قرارمی گیرد، قرآن به انسان هایی که زیاده روی و اسراف می کنند توصیه می کند که از راهی که در پیش گرفته اند، بازگردند و از رحمت و بخشش الهی مأیوس نشوند. خدای متعادل در آیه27 سوره بنی اسرائیل نیز این گونه تکلیف مسئله اسراف و تبذیر را روشن می سازد که: «اسراف مکن و مال خودت را پراکنده مساز، به درستی که اسراف کنندگان برادران شیاطین هستند و شیطان به پروردگارش سخت (منکر) و کفران کننده است.» فرهنگ اسلامی همانگونه که دیدیم زیاده روی در مصرف و استفاده از نعمت های مادی را از پائین ترین مراتب اسراف می داند، در حالیکه دایره این موضوع در اسلام بسیار گسترده است، تا جائیکه بحث از اسراف در عقاید و اعمال نیز به میان می آید احادیث و اخبار درنکوهش اسراف از ائمه شیعه بسیار نقل شده و به جرأت می توان گفت که در هیچ مذهب دیگری به این اندازه درباره مسئله میانه روی و اعتدال در مصرف تأکید نشده است، نگاهی به روایات زیر این مسئله را بیشتر آشکار می سازد امام کاظم(ع) در وصیت نامه ای به هشام می فرماید: یکی از لشکریان عقل میانه روی و از لشکریان جهل زیاده روی است امیرالمؤمنین علی(ع) فرمودند: «زیاده روی و اسراف مکن، زیرا بخشش اسراف کار مورد ستایش نیست و تنگدستی او هم مورد ترحم واقع نمی شود رسول خدا نیز در این باره اینچنین می فرماید (السرف یورث الفقرزیاده روی فقر به بار می آورد. امام موسی بن جعفر(ع) در جایی دیگر فرمود: کسی که در زندگی میانه روی و قناعت ورزد، نعمت او باقی می ماند و آنکه با تبذیر و اسراف زندگی کند، نعمتش از بین می رود علاوه بر این در سخنان گوهر بار ائمه هدی علیهم السلام بارها از اسراف و زیاده روی به عنوان عامل تباهی مال و ثروت، از بین رفتن برکت و مقدمه و زمینه فقر و تندستی یاد شده است.

قناعت، فضیلت بزرگان

درکنار بحث اسراف که همواره دراسلام مورد مذمت قرار گرفته است، مسئله قناعت خصلت و ویژگی ارزشمندی برای یک انسان مسلمان به شمار می رود. در فرهنگ اسلامی صفت قناعت از جمله صفات فاضله و اخلاق حسنه است و از آن به عنوان وسیله ای که سعادت ابدی آدمی را به بار می آورد یاد شده است. امام محمدباقر(ع) در این رابطه می فرمایند: هرکه قناعت کند به آنچه که خدا به او می دهد، غنی ترین مردم است علاوه بر این در کتب اخلاقی اسلامی نیز می بینیم که روشهای تحصیل این صفت پسندیده مورد بحث و بررسی قرارگرفته و علمای اخلاق به صورت مفصل به این موضوع پرداخته اند که حاکی از توجه دین مبین اسلام به این مسئله است، به عبارتی در آموزه های دینی ما علاوه بر اینکه مسئله قناعت و صرفه جویی یک مسئله تاثیرگذار درجامعه محسوب می شود و به ابعاد اجتماعی آن پرداخته شده، هر فرد مسلمان نیز به کسب و تحصیل این ویژگی اخلاقی پسندیده به عنوان یک فضیلت تشویق شده است. همچنین با نگاهی به ادبیات این مرز و بوم خواهیم دید که ادبیات و شعرای ایرانی نیز در جایگاههای گوناگون به مسئله اسراف و در مقابل آن به صرفه جویی و قناعت توجه ویژه ای داشته اند. همچنانکه در گلستان سعدی بابی در فضیلت قناعت وجود دارد و در کتاب بوستان نیز باب دیگری به قناعت اختصاص یافته است. سعدی می گوید:

چو کم خوردن طبیعت شد کسی را

چو سختی پیش آید سهل گیرد

وگر تن پرورست اندر فراخی

چو تنگی بیند از سختی بمیرد

یا اینکه می گوید:

ای قناعت، توانگرم گردان

که ورای تو هیچ نعمت نیست

آثار متعددی از ادبیات فارسی وجود دارد که به بحث قناعت و صرفه جویی پرداخته اند و بسیاری از این مباحث ریشه در فرهنگ دینی و سنت ها و آیین های ملی و بومی ما دارند که توجه به این آثار و بازگونمودن آنها در جامعه به شکل مطلوب می تواند اشاعه دهنده فرهنگ مصرف صحیح و پرهیز از اسراف باشد.

ضرورت احیای فرهنگ میانه روی و قناعت

موضوع اسراف و زیاده روی و در مقابل آن صرفه جویی به قدری گسترده و مبسوط در کتب دینی و اخلاقی اسلامی مورد بحث قرار گرفته که هر شک و شبهه ای را از ذهن انسان برطرف می سازد و بسیاری از ما به رغم اینکه به ابعاد مختلف آن احاطه نداریم، اما بازهم به دلیل همین تاکیدات فراوان لزوم صرفه جویی و به قولی اندازه گیری مقتصدانه درمصرف را به عنوان یک ارزش دینی و انسانی پذیرفته ایم. اگرچه برای ما انسانهای غافل تنها هنگامی که به خشکسالی و محدودیت قطعی برمی خوریم، مسئله صرفه جویی جلوه پیدا می کند، اما اسلام به عنوان مکتبی که برای سعادت بشر برنامه دارد، درهمه حال و همه جا اسراف را امری ناپسند ذکر می کند و مومنان را از زیاده روی برحذر می دارد. حال اگر می خواهیم در عرصه های گوناگون به موفقیت دست بیابیم، باید فرهنگ اسلامی مصرف صحیح را در جامعه ترویج کنیم. به نظر می رسد مسائلی از قبیل کم آبی و خشکسالی و غیرآن، یک محصول معنوی ارزشمند را برای ما به ارمغان آورده است و آن چیزی نیست جز احیای مجدد فرهنگ مصرف صحیح به رغم همه نواقص. درست است که باید به این موضوع بیش از آنچه که هست، پرداخته شود، لکن قطره ها هستند که جریان ساز می شوند و جرقه ها و شعله ها و زبانه های آتش را مهیا می سازند. برای مبارزه با اسراف و ترویج مصرف صحیح باید به ریشه هایی توجه داشت که بتواند تاثیر عمیق در دل و جان مردم بگذارد، زیرا در غیر این صورت ممکن است روزگاری فرا رسد که دیگر خبری از این ریشه ها نیز نباشد. حال که این ریشه ها هنوز خشک نشده باید به آن توجه داشت و غفلت نورزید، همانطور که اسراف به معنای گسترده آن محصول فرهنگ بیگانه است، صرفه جویی و میانه روی و اعتدال در امور مختلف نیز از دل فرهنگ اسلامی و بومی ملت ما بیرون آمده است، بنابراین برای آنکه بتوانیم الگویی صحیح از مصرف را ارائه دهیم، ناچار هستیم که به احیای فرهنگی جامعه بهایی بیش از پیش دهیم و از این فرصت ایجادشده به نحو احسن استفاده کنیم، فرصتی که امروز به بهانه کم آبی و خشکسالی تجلی یافته است. بنابراین از منظری دیگر کم آبی و خشکسالی برکات معنوی را نیز به همراه خود داشته است و می تواند به نقطه آغازین برای برنامه ریزی و ترویج فرهنگ اسلامی صرفه جویی نیز تبدیل شود فراموش نکنیم که فرهنگ مقوله ای مجرد و یک وجهی نیست، بلکه مسائل فرهنگی همواره تحت تاثیر امور دیگری قرار می گیرند، نمی توان از یک سو شاهد رواج فرهنگ مدگرایی در جامعه بود و ازطرفی انتظار داشت مردم به صرفه جویی درمصرف اهتمام داشته باشند. به هرحال به نظر می رسد این اراده مردمی در زمینه صرفه جویی باید با فرهنگ سازی و تلاش همه جانبه، استمرار یابد تا در آینده ای نزدیک مشکلات ناشی از محدودیت منابع کمترین تاثیر منفی را در جامعه ما داشته باشد. یادمان باشد که اسراف کاری می تواند از پایین ترین مراتب آغاز شده و به نقطه اوج خود برسد، دراین میان تنها فرهنگ مبتنی بر آموزه های اخلاقی منبعث از وحی است که می تواند درمقابل آن بایستد، این فرهنگ در جامعه ما ریشه دارد و باید به اشاعه آن کمک کرد اسراف و صرفه جویی در فرهنگ اسلامی در مقاله حاضر نویسنده با بررسی مقوله اسراف و صرفه جویی از دیدگاه آیات و روایات، بر ضرورت فرهنگ سازی برای صرفه جویی و قناعت در جامعه تاکید کرده است که آن را با هم از نظر می گذرانیم. مساله اسراف و قناعت از مفاهیم و گزاره های مورد اهتمام دین مبین اسلام است که در آیات قرآنی و روایات اهل بیت(ع) بر روی این دو موضوع تاکیدات فراوان صورت گرفته است.

قرآن کریم در اینگونه موارد ، نمونه هایی می فرماید :

الف) اعتقاد فرعون به ربوبیت خودش :

« یا ایها الملأ ما لکم ما علمتُ لکم من اله غیر » ( سوره قصص آیه 38 )

« که برای شما خدایی نمی شسناسم »

پاسخ خداوند به فرعون :
« و ان فرعون لعالٍ فی الارض و انه لمن المسرفین » ( سوره یونس آ یه 81 )
« و فرعون برتری طلبید در زمین و پروردگار عالم او را از مسرفین خواند»

ب) عدم ایمان به خدا ، نبوت ، امامت ، معاد و عدل :
و این چنین جزا می دهیم کسی را که از حد بگذراند (اسراف) به پروردگارش ایمان نیاورد و عذاب آخرت سخت است .

اسراف و تبذیر :
اسراف به معنای تجاوز از حد و زیاده روی کردن است ،که آن یا از جهت کمیت است ،که صرف کردن مال است در مورد ی که سزاوار نیست و یا از جهت کیفیت است و آن صرف کردن مال است در موردی که سزاوار است، لکن بیشتراز آنچه شایسته است و از همین جهت صرف مال را در موردی که سزاوار نیست ( تبذیر ) گفته اند. و صرف مال را در زیادتر از آنچه سزاوارمی باشد ( اسراف ) دانسته اند..

اسراف حتی در امور مباح هم جایز نیست :

موضوع صرفه جویی به قدری در اسلام اهمیت دارد که علمای اخلاق تأکید می کنند سزاوار است مؤ من در امور مباح سعی کند که اسراف نکند، مانند اسراف در خواب ، بیداری ، حرف زدن ، خوردن چنانکه در حدیث است. خدا      پر خور و پرخوابی را دشمن می دارد.

در نکوهش اسراف و تبذیر ، و ارزش و جایگاه میانه روی و بهره گیری صحیح از نعمت های الهی در آیات قرآنی و روایات اسلامی سخن فراوان به بیان آمده است. برخی از این آیات عبارتند از :

اسراف و تبذیر در نگاه قرآنی :

1- اسراف کاران از اصحاب آتش اند :

« و ان المسرفین هم اصحاب النّار »

« و همانا اسراف کاران همراهان آتش اند » ( غافر / 43)

2- خداوند گمراه کننده مسرفین است :
« کذالک یُضلّ الله من هو مسرفٌ مرتاب »
« و بدینسان گمراه کند خدا هر که را که فزونی خواه و شک آورنده است. » ( غافر / 43)

3- خداوند اسراف کنندگان را دوست نمی دارد :
« و لا تسرفو لا عیب المسرفین »
« اسراف نکنید چرا که خداوند اسراف کنندگان را دوست نمی دارد » ( انعام / 141)

4- درست و صحیح مصرف نکردن مبغوض خداوند است :
« کلوا والشربوا و لا تسرفوا انه لا عیبالمسرفین »
« بخورید و بیاشامید ولی هرگز اسراف نورزید همانا خداوند اسراف کاران را دوست ندارد»

5- میانه روی در هرکاری حتی در انفاق پسندیده است :
« والذین اذا انفقوا لم یسرفو و لم یفتروا و کان بین ذالک قواماً »
« و آنانکه گاهی انفاق کنند نه فزون رفتند و نه سخت گیرند و با شد میان این اندازه ها»

از تدبر در آیات قرآن کریم بخوبی درمی یابیم که مسئله اسراف در معنای بسیار وسیعی در قرآن بکار برده شده است همانگونه که در روایات نیز آمده است اسراف مراتب مختلفی دارد ! به گونه ای که گاهی مختص به خوردن و آشامیدن است و گاهی ضایع کردن نعمات معنوی ، مادی و حتی استفاده نادرست از امکانات معنوی در زمره ظلم و اسراف اختصاص یافته است. نکته جالب توجه توصیه قرآن به بازگشت اسراف کنندگان از راهی که در پیش گرفته اند به راه نیکی و صرفه جویی است. از این رو تأکید می کند که مسرفین از رحمت و بخشش الهی مایوس نشوند . خدای متعال در آیه 27 سوره بنی اسرائیل نیز اینگونه تکلیف می کند که : در فرهنگ اسلامی همانگونه که دیدیم، زیاده روی در مصرف و استفاده از نعمت های مادی را از پائین ترین مراتب اسراف می داند، گستردگی مقوله اسراف آنچنان است که حتی در بحث عقاید و اعمال فردی و اجتماعی راه پیدا نموده و به جرأت می توان گفت : در هیچ مذهبی به این اندازه برمیانه روی و اعتدال سفارش و تأکید نشده است.

جایگاه قناعت در روایات :.
1- میانه روی لشگر عقل ؛
« امام کاظم (ع) : در وصیت نامه ای به هشام یکی از لشگریان عقل را میانه روی از لشگریان جهل زیاده روی است.»

2- بخشش وترحم اسراف کار هم مذموم است :
« حضرت امیر (ع) : زیاده روی و اسراف مکن زیرا بخشش ( اسراف کار مورد ستایش نیست و تنگدستی او هم مورد ترحم واقع نمی شود»

3- میانه روی باعث پایداری نعمت می شود :
» امام موسی بن جعفر (ع) : به کسی که در زندگی میانه روی و قناعت کند نعمت او باقی می ماند و آنکه با تبذیر و اسراف زندگی کند ، نعمتش از بین می رود »

4- زیاده از حد اسراف است :
« امیرالمؤ منین (ع) : هر چیزی بیشتر از اقتصاد ( میانه روی ) اسراف است »

علاوه بر این در سخنان گوهر بار ائمه و ائلیاء الهی (ع) اسراف و زیاده روی به عنوان عوامل تباهی مال و ثروت و از بین رفتن برکت و مقدمه و زمینه فقر و تنگدستی یاد شده است.

قناعت فضیلت بزرگان :

در کنار بحث اسراف که همواره در اسلام مورد مذمت قرار گرفته مسئله قناعت از جمله ی خصلت ها و ویژگی های ارزشمند برای یک مسلمان بشمار می رود، و همواره مورد توجه اسلام و اولیاء دین قرار گرفته است. در فرهنگ اسلامی صفت قناعت از جمله صفات فاضله و اخلاق حسنه و از آن بعنوان وسیله ای که سعادت ابدی آدمی را به دنبال داشته است بی تردید جای گرفتن قناعت در فرهنگ اسلامی و ترویج آن توسط بزرگان اهل فن صرف نظر از جایگاه علمی و تأثیرات شگرفی که در زندگی آدم ها دارد موضوعی کاملاً تثبیت یافته ی تجربی است که آدمی همواره عدم رعایت آن را از دست دادن فرصت ها و داشته های خویش به تلخی تجربه نموده است. این تجربه آن زمانی تلختر و کشنده است که آسیب زدگی اجتماع و زندگی مردمان بعلت قناعت ناپذیری و گرایش به اسراف و تبذیر باشد.  امام باقر (ع) می فرماید : « هر که قناعت کند به آنچه که خدا به او می دهد، غنی ترین مردم است ». در بسیاری از کتب اخلاقی خو گیری نفس انسان با صفات برجسته اخلاقی نقطه آغاز حرکت انسانی به سمت کمال حقیقی آسمانی بشمار می آید. از جمله این صفات برجسته، قناعت پذیری و قانع بودن به موهبت های خداوند ی است. در حقیقت علمای اخلاق در کنار بیان فضیلت های قناعت ، روش های تحصیل این صفت پسندیده مورد بحث و بررسی دقیق قرار داده اند و به صورت مفصل به این امر پرداخته اندبر این اساس در می یابیم که در آموزه های دینی ما علاوه بر اینکه مسئله قناعت و صرفه جویی یک مسئله تأثیر گذار در جامعه به حساب می آید به ابعاد اجتماعی  آن نیز پرداخته شده و بعنوان یک فضیلت همواره مورد تشویق قرار گرفته است. به هم پیوستگی اجتماع و اثر پذیری تغیرات زندگی مردم بر یکدیگر و ضرورت ، گریز از آسیب های طبیعی و غیر طبیعی و نیز در نظر گرفتن نیاز های روز مره و آینده زندگی نیاز آدمی را به رعایت فرهنگ قناعت صد چندان می کند

 اسراف در قرآن و روایات

 آیات قرآن درباره نکوهش اسراف و تبذیر و ارزش و جایگاه میانه روی و بهره گیری صحیح از نعمت های الهی به اندازه ای روشن و واضح است که ما به عنوان یک مسلمان باید به چنین مکتب دقیق و اخلاقی افتخار کنیم. قرآن در جای جای خود به مسئله اسراف اشاره می کند و اسراف کننده را مورد سرزنش قرارمی دهد، برخی از این آیات عبارتند از: -«خداوند کسی را که اسرافکار و بسیار دروغگوست، هدایت نمی کند.» (غافر.8)  -«اسرافکاران اهل آتش جهنم هستند.»(غافر.43)  -از نعمت های الهی بخورید و بیاشامید، اما اسراف نکنید که خداوند مسرفان را دوست نمی دارد.» (اعراف.31) -(بندگان خداوند) کسانی هستند که هرگاه انفاق کنند، نه اسراف می نمایند و نه سختگیری، بلکه در میان این دو، حد اعتدالی دارند.»(فرقان.67) -«و اسراف نکنید که خداوند مسرفان را دوست ندارد.» (انعام.141)  قرآن کریم مسئله اسراف را در معنای بسیار وسیعی به کار برده است و همانگونه که در روایات نیز عنوان شده اسراف مراتب مختلفی دارد، اسراف در مرتبه ای مختص خوردن و آشامیدن است و در جایی دیگر فرعون نیز در رتبه اسرافکاران قرارمی گیرد، قرآن به انسان هایی که زیاده روی و اسراف می کنند توصیه می کند که از راهی که در پیش گرفته اند، بازگردند و از رحمت و بخشش الهی مایوس نشوند. خدای متعادل در آیه27 سوره بنی اسرائیل نیز این گونه تکلیف مسئله اسراف و تبذیر را روشن می سازد که: «اسراف مکن و مال خودت را پراکنده مساز، به درستی که اسراف کنندگان برادران شیاطین هستند و شیطان به پروردگارش سخت (منکر) و کفران کننده است.» فرهنگ اسلامی همانگونه که دیدیم زیاده روی در مصرف و استفاده از نعمت های مادی را از پائین ترین مراتب اسراف می داند، در حالیکه دایره این موضوع در اسلام بسیار گسترده است، تا جائیکه بحث از اسراف در عقاید و اعمال نیز به میان می آید. احادیث و اخبار درنکوهش اسراف از ائمه شیعه بسیار نقل شده و به جرات می توان گفت که در هیچ مذهب دیگری به این اندازه درباره مسئله میانه روی و اعتدال در مصرف تاکید نشده است، نگاهی به روایات زیر این مسئله را بیشتر آشکار می سازد. امام کاظم(ع) در وصیت نامه ای به هشام می فرماید: یکی از لشکریان عقل میانه روی و از لشکریان جهل زیاده روی استامیرالمؤمنین علی(ع) فرمودند: «زیاده روی و اسراف مکن، زیرا بخشش اسراف کار مورد ستایش نیست و تنگدستی او هم مورد ترحم واقع نمی شودرسول خدا نیز در این باره اینچنین می فرماید (السرف یورث الفقر زیاده روی فقر به بار می آورد. امام موسی بن جعفر(ع) در جایی دیگر فرمود: کسی که در زندگی میانه روی و قناعت ورزد، نعمت او باقی می ماند و آنکه با تبذیر و اسراف زندگی کند، نعمتش از بین می رودعلاوه بر این در سخنان گوهر بار ائمه هدی علیهم السلام بارها از اسراف و زیاده روی به عنوان عامل تباهی مال و ثروت، از بین رفتن برکت و مقدمه و زمینه فقر و تندستی یاد شده است. قناعت، فضیلت بزرگان درکنار بحث اسراف که همواره دراسلام مورد مذمت قرار گرفته است، مسئله قناعت خصلت و ویژگی ارزشمندی برای یک انسان مسلمان به شمار می رود. در فرهنگ اسلامی صفت قناعت از جمله صفات فاضله و اخلاق حسنه است و از آن به عنوان وسیله ای که سعادت ابدی آدمی را به بار می آورد یاد شده است. امام محمدباقر(ع) در این رابطه می فرمایند: هرکه قناعت کند به آنچه که خدا به او می دهد، غنی ترین مردم است. علاوه بر این در کتب اخلاقی اسلامی نیز می بینیم که روشهای تحصیل این صفت پسندیده مورد بحث و بررسی قرارگرفته و علمای اخلاق به صورت مفصل به این موضوع پرداخته اند که حاکی از توجه دین مبین اسلام به این مسئله است، به عبارتی در آموزه های دینی ما علاوه بر اینکه مسئله قناعت و صرفه جویی یک مسئله تاثیرگذار درجامعه محسوب می شود و به ابعاد اجتماعی آن پرداخته شده، هر فرد مسلمان نیز به کسب و تحصیل این ویژگی اخلاقی پسندیده به عنوان یک فضیلت تشویق شده است. همچنین با نگاهی به ادبیات این مرز و بوم خواهیم دید که ادبیات و شعرای ایرانی نیز در جایگاههای گوناگون به مسئله اسراف و در مقابل آن به صرفه جویی و قناعت توجه ویژه ای داشته اند. همچنانکه در گلستان سعدی بابی در فضیلت قناعت وجود دارد و در کتاب بوستان نیز باب دیگری به قناعت اختصاص یافته است. سعدی می گوید:

    چو کم خوردن طبیعت شد کسی را

    چو سختی پیش آید سهل گیرد

    وگر تن پرورست اندر فراخی

    چو تنگی بیند از سختی بمیرد

    یا اینکه می گوید:

    ای قناعت، توانگرم گردان

    که ورای تو هیچ نعمت نیست

 آثار متعددی از ادبیات فارسی وجود دارد که به بحث قناعت و صرفه جویی پرداخته اند و بسیاری از این مباحث ریشه در فرهنگ دینی و سنت ها و آیین های ملی و بومی ما دارند که توجه به این آثار و بازگونمودن آنها در جامعه به شکل مطلوب می تواند اشاعه دهنده فرهنگ مصرف صحیح و پرهیز از اسراف باشد

اقتصاد ایران

تحول نظام بانکی و استیصال بانک ها

در حالی که رئیس جمهوری و رئیس بانک مرکزی ایران در پی باصطلاح اصلاح و تحول نظام بانکی کشور هستند، بانک های کشور خود در بحرانی چندجانبه فرو رفته اند و در نوع خود بارزترین نمودار رکود صنایع و اقتصاد به شمار می روند. به بیان دیگر، بحران نظام بانکی خود بعضاً ریشه در این رکود دارد که بدون رفع آن در هر حال اصلاح نظام بانکی دشوار به نظر می رسد

بحران بیکاری و شروع دوره ای از چالش های اجتماعی

دولت محمود احمدی نژاد عاقبت اعتراف کرد که نرخ بیکاری کشور برغم همۀ دستکاری ها در شاخص اشتغال به هیجده در صد رسیده است. توسعۀ بیکاری، آئینه ای است در عین حال از ناکارآمدی و فساد نظام اقتصادی که بیلان چهارساله اش دست کم به غیر از تصاحب اموال عمومی نابودی تولید ملی به سود سرمایه داری تجاری و قاچاق بوده که به طور همزمان از رانت قدرت و رانت نفت بهره برده اند

چشم انداز صنعت و کشاورزی در پرتو حذف یارانه ها

امتناع دولت ار ارایۀ آمار شفاف در مورد وضعیت صنایع و معادن و کشاورزی کشور رکود در این دو بخش از اقتصاد ایران را که بیش از پنجاه درصد نیروی فعال کشور را در برمیگیرند پنهان نمیکند. این رکود پردامنه تر خواهد شد اگر با حذف یارانه های سوخت هزینه های نهایی فرآورده های صنعتی و کشاورزی تا چند ده برابر افزایش یابند و در نتیجه قدرت رقابت خود را با فرآورده های خارجی از دست بدهند

رکودی که میرود به بن بست منتهی شود

در دوره ای بی سابقه از رکود تورمی، محمود احمدی نژاد قصد دارد به یاری مجلس اصولگرا مهمترین طرح اقتصادی سه دهۀ اخیر کشور را که همان حذف یارانه هاست اجرا کند. این تصمیم، اما، مجدداً هشدار و هراس بسیاری از مقامات و نمایندگان را برانگیخته و در عین حال از بن بست نه فقط اقتصاد ایران، بلکه سیاست های اقتصادی سه دهۀ اخیر در جمهوری اسلامی حکایت می کند کاهش ارزش ریال و تشدید فقر : پی آمدهای حذف یارانه ها نه تنها دولت – به معنای وسیع کلمه- گریزی از حذف یارانه ها ندارد، بلکه حذف یارانه ها با کاستن بیشتر از ارزش پول ملی اقشار گستردۀ کم درآمد را بیش از گذشته در کام فقر فروخواهد برد

رکود و پول بی پشتوانه در مقابله با آن

دولت در نظر دارد با تزریق نقدینگی به بانک ها از ورشکستگی همزمان نظام بانکی و واحدهای تولیدی کشور جلوگیری کند. شواهد می گویند که نقدینگی جدید به دلیل عدم تعادل میان نرخ سود و نرخ تورم به عامل جدید رانت تبدیل خواهد شد، مضاف بر اینکه رکود ابعاد تازه ای خواهد گرفت، تا آنجا که واحدهای صنعتی ورشکسته نمی توانند به یاری پول بی پشتوانه و به دلیل پی آمدهای زیانبار واردات گسترده چرخ تولید را به راه بیاندازند

سپاه و بسیج : به سوی کنترل کامل اقتصاد

نحوۀ واگذاری سهام مخابرات ایران و بزرگترین معدن سُرب و روی خاورمیانه، معدن انگوران، به نیروهای سپاه و بسیج در نوع خود گویای این مطلب است که پس از فرادستی سیاسی از خلال دو دولت پی در پی محمود احمدی نژاد، مهمترین بازوهای نظامی جهوری اسلامی به دقت در پی فتح کامل اقتصاد ایران هستند و در این راه هیچ رقیب و مانعی را برنمی تابند

بن بست های سیاست های پولی

تصمیم اخیر دولت در تبدیل سبد ارزی کشور از دلار به یورو و اظهار نظرهای مختلف مقامات در مورد حذف سه صفر از واحد پول ملی هم از بن بست های سیاست های مالی و اقتصادی دولت پرده برمی دارد و هم از بحران نظام بانکی کشور که در نبود کمترین قاعده و انظباط مالی در مخاطره ورشکستگی قرار گرفته است

تولید و اشتغال گروگان واردات (قاچاق)

کارشناسان یکی از سیاه ترین دوران اقتصادی کشور را در زمینۀ کسب و کار و ایجاد فرصت های شغلی دولت نهم می دانند. ورشکستگی واحدهای تولیدی و افزایش بیکاری دو شاخص مهم بیلان اقتصادی دولت نهم است که دیر یا زود دولت دهم را با یکی از بزرگترین بحران های خود روبرو می ک

بررسی موانع مقوله ((اصلاح الگوی مصرف))

مقولهاصلاح الگوی مصرف از آنجا که در پی اصلاح و ترمیم رفتارهای فردی و جمعی ناظر بر مصرف است نیازمند یک حرکت اصلاحی ، تدریجی ، فرهنگی و آموزشی در سطوح مختلف اجتماع و فرد است .به عبارت دیگر هر نوع الگوی از مصرف ، محصول طبیعی جامعه ای با مختصات معین است و تغییر این الگو در گرو تغییرو اصلاح این مختصات است . به عنوان مثال ، وقتی که اصلاح یک پدیده فرهنگی و اجتماعی مورد توجه قرار می گیرد، بواسطه تنوع متغیرهای دخیل در شکل گیری پدیده های اجتماعی و تعاملات بین این متغیر ها ، با حجم گسترده ای از موضوعات روبه رو هستیم که اهتمام به این گستره از یک سو به دلیل تنوع و کثرت متغیرها بسیار دشوار و پیچیده است و از سوی دیگر به دلیل غفلت از ریشه ها و منشا پیدایش موضوع ، این اهتمام با دستاوردهای کوتاه مدت و محدود روبه رو خواهد بود

اقتصاد ایران

تحول نظام بانکی و استیصال بانک ها

در حالی که رئیس جمهوری و رئیس بانک مرکزی ایران در پی باصطلاح اصلاح و تحول نظام بانکی کشور هستند، بانک های کشور خود در بحرانی چندجانبه فرو رفته اند و در نوع خود بارزترین نمودار رکود صنایع و اقتصاد به شمار می روند. به بیان دیگر، بحران نظام بانکی خود بعضاً ریشه در این رکود دارد که بدون رفع آن در هر حال اصلاح نظام بانکی دشوار به نظر می رسد

بحران بیکاری و شروع دوره ای از چالش های اجتماعی

دولت محمود احمدی نژاد عاقبت اعتراف کرد که نرخ بیکاری کشور برغم همۀ دستکاری ها در شاخص اشتغال به هیجده در صد رسیده است. توسعۀ بیکاری، آئینه ای است در عین حال از ناکارآمدی و فساد نظام اقتصادی که بیلان چهارساله اش دست کم به غیر از تصاحب اموال عمومی نابودی تولید ملی به سود سرمایه داری تجاری و قاچاق بوده که به طور همزمان از رانت قدرت و رانت نفت بهره برده اند

چشم انداز صنعت و کشاورزی در پرتو حذف یارانه ها

امتناع دولت ار ارایۀ آمار شفاف در مورد وضعیت صنایع و معادن و کشاورزی کشور رکود در این دو بخش از اقتصاد ایران را که بیش از پنجاه درصد نیروی فعال کشور را در برمیگیرند پنهان نمیکند. این رکود پردامنه تر خواهد شد اگر با حذف یارانه های سوخت هزینه های نهایی فرآورده های صنعتی و کشاورزی تا چند ده برابر افزایش یابند و در نتیجه قدرت رقابت خود را با فرآورده های خارجی از دست بدهند

رکودی که میرود به بن بست منتهی شود

در دوره ای بی سابقه از رکود تورمی، محمود احمدی نژاد قصد دارد به یاری مجلس اصولگرا مهمترین طرح اقتصادی سه دهۀ اخیر کشور را که همان حذف یارانه هاست اجرا کند. این تصمیم، اما، مجدداً هشدار و هراس بسیاری از مقامات و نمایندگان را برانگیخته و در عین حال از بن بست نه فقط اقتصاد ایران، بلکه سیاست های اقتصادی سه دهۀ اخیر در جمهوری اسلامی حکایت می کند کاهش ارزش ریال و تشدید فقر : پی آمدهای حذف یارانه ها نه تنها دولت – به معنای وسیع کلمه- گریزی از حذف یارانه ها ندارد، بلکه حذف یارانه ها با کاستن بیشتر از ارزش پول ملی اقشار گستردۀ کم درآمد را بیش از گذشته در کام فقر فروخواهد برد

رکود و پول بی پشتوانه در مقابله با آن

دولت در نظر دارد با تزریق نقدینگی به بانک ها از ورشکستگی همزمان نظام بانکی و واحدهای تولیدی کشور جلوگیری کند. شواهد می گویند که نقدینگی جدید به دلیل عدم تعادل میان نرخ سود و نرخ تورم به عامل جدید رانت تبدیل خواهد شد، مضاف بر اینکه رکود ابعاد تازه ای خواهد گرفت، تا آنجا که واحدهای صنعتی ورشکسته نمی توانند به یاری پول بی پشتوانه و به دلیل پی آمدهای زیانبار واردات گسترده چرخ تولید را به راه بیاندازند

سپاه و بسیج : به سوی کنترل کامل اقتصاد

نحوۀ واگذاری سهام مخابرات ایران و بزرگترین معدن سُرب و روی خاورمیانه، معدن انگوران، به نیروهای سپاه و بسیج در نوع خود گویای این مطلب است که پس از فرادستی سیاسی از خلال دو دولت پی در پی محمود احمدی نژاد، مهمترین بازوهای نظامی جهوری اسلامی به دقت در پی فتح کامل اقتصاد ایران هستند و در این راه هیچ رقیب و مانعی را برنمی تابند

بن بست های سیاست های پولی

تصمیم اخیر دولت در تبدیل سبد ارزی کشور از دلار به یورو و اظهار نظرهای مختلف مقامات در مورد حذف سه صفر از واحد پول ملی هم از بن بست های سیاست های مالی و اقتصادی دولت پرده برمی دارد و هم از بحران نظام بانکی کشور که در نبود کمترین قاعده و انظباط مالی در مخاطره ورشکستگی قرار گرفته است

تولید و اشتغال گروگان واردات (قاچاق)

کارشناسان یکی از سیاه ترین دوران اقتصادی کشور را در زمینۀ کسب و کار و ایجاد فرصت های شغلی دولت نهم می دانند. ورشکستگی واحدهای تولیدی و افزایش بیکاری دو شاخص مهم بیلان اقتصادی دولت نهم است که دیر یا زود دولت دهم را با یکی از بزرگترین بحران های خود روبرو می ک

بررسی موانع مقوله ((اصلاح الگوی مصرف))

مقولهاصلاح الگوی مصرف از آنجا که در پی اصلاح و ترمیم رفتارهای فردی و جمعی ناظر بر مصرف است نیازمند یک حرکت اصلاحی ، تدریجی ، فرهنگی و آموزشی در سطوح مختلف اجتماع و فرد است .به عبارت دیگر هر نوع الگوی از مصرف ، محصول طبیعی جامعه ای با مختصات معین است و تغییر این الگو در گرو تغییرو اصلاح این مختصات است . به عنوان مثال ، وقتی که اصلاح یک پدیده فرهنگی و اجتماعی مورد توجه قرار می گیرد، بواسطه تنوع متغیرهای دخیل در شکل گیری پدیده های اجتماعی و تعاملات بین این متغیر ها ، با حجم گسترده ای از موضوعات روبه رو هستیم که اهتمام به این گستره از یک سو به دلیل تنوع و کثرت متغیرها بسیار دشوار و پیچیده است و از سوی دیگر به دلیل غفلت از ریشه ها و منشا پیدایش موضوع ، این اهتمام با دستاوردهای کوتاه مدت و محدود روبه رو خواهد بود