پرسش

بسمه تعالی
با عرض سلام وخسته نباشید سوالی در خصوص ایه 10 از سوره مباركه فتح داشتم وان علت اینكه دركلمه (علیه الله) علت ضمه علیه چیست حال انكه میبایست كسره داشته باشد

پاسخ

باعرض سلام و تحیت.
دوست محترم!
این كلمه این گونه بر اساس قرائت "حفص" نقل شده است و در قرائت های دیگر به صورت معمول نیز آمده است. شیخ طوسی در تفسیر "تبیان" در این باره توضیح می دهد:
آن كس كه هاء را ضمه داده ـ یعنی "علیهُ" خوانده ـ رعایت اصل را كرده است، چرا كه اصل این است كه هاء در "علیهُ" مانند "لهُ" و "عنهُ" مضموم باشد؛ و كسی كه هاء را مكسور ـ یعنی علیهِ ـ خوانده، بنابر مجاورت با یاء بوده است.(التبیان، ج9، ص319) این تحلیلها بر اساس نحوه تلفظ و لهجه های مختلف قبائل عرب قدیم بوده است.
وجوه دیگری نیز برای این مورد در كتابهای اعراب قرآن آمده است كه برای تفصیل بیشتر می توانید به منابع زیر مراجعه كنید:
1."املاء ما منّ به الرحمن"، تألیف ابوالبقاء عكبری.
2."البیان فی إعراب القرآن"، تألیف ابوالبركات انباری.
3."إعراب القرآن و بیانه"، تألیف محمود صافی.
با آرزوی توفیق.
مشاوره مذهبی ـ قم.