كینهتوزى و لجاجت، ویژه روحهاى حقیر و همتهاى پایین است.برعكس، آنان كه نظر بلند و روح بزرگ دارند، پوزشها را مىپذیرند، ازخطاهاى دیگران چشم مىپوشند و از حق شخصى خویشدرمىگذرند. بلندنظرى انسان، عامل محبت دلهاى دیگران است. براىخود انسان نیز نوعى لذت روحى دارد و گفتهاند: «در عفو، لذتى است كهدر انتقام نیست.».
عفو و گذشت و چشمپوشى و نادیده گرفتن لغزشهاى دیگران،دانههاى جلب محبت است و دیگران را خوشبین، وفادار و بامحبتنگاه مىدارد.
امام سجاد(ع) در دعاى بلند «مكارم الاخلاق»، از خداوند اینگونهمىطلبد:
«خداوندا!...
مرا ثابتقدم و استوار بدار، تا با ناخالصان و دغلها، خیرخواهانه برخوردكنم،
و هر كس از من دورى گزید، من به او نیكى كنم،
و به كسى كه مرا محروم كرده، بذل و عطا كنم،
و با آن كه با من قطع رابطه كرده، بپیوندم،
و كسى را كه غیبت مرا كرده است، به خوبى یاد كنم،
توفیقم ده كه نیكى را سپاسگزار باشم،
و ... از بدى، چشم پوشم و درگذرم.» .
اینها گوهرهاى تابناكى در شیوههاى معاشرت است. گفتن اینها درزبان، آسان است، اما عمل، بسیار سنگین است و جز از همتهاى والا وروحیههاى زیبا برنمىآید و باید توفیقش را از خدا طلبید.
