به نام خدا
سلام
مدّت شیر دادن
سوره مباركه بقره آیه 233
وَالْوَالِدَاتُ یُرْضِعْنَ أَوْلاَدَهُنَّ حَوْلَیْنِ كَامِلَیْنِ لِمَنْ أَرَادَ أَن یُتِمَّ الرَّضَاعَةَ وَعلَى الْمَوْلُودِ لَهُ رِزْقُهُنَّ وَكِسْوَتُهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ لاَ تُكَلَّفُ نَفْسٌ إِلاَّ وُسْعَهَا لاَ تُضَآرَّ وَالِدَةٌ بِوَلَدِهَا وَلاَ م َوْلُودٌ لَّهُ بِوَلَدِهِ وَعَلَى الْوَارِثِ مِثْلُ ذَلِكَ فَإِنْ أَرَادَا فِصَالاً عَن تَرَاضٍ مِّنْهُمَا وَتَشَاوُرٍ فَلاَ جُنَاحَ عَلَیْهِمَا وَإِنْ أَرَدتُّمْ أَن تَسْتَرْضِعُواْ أَوْلاَدَكُمْ فَلاَ جُنَاحَ عَلَیْكُمْ إِذَا سَلَّمْتُم مَّآ آتَیْتُم ب ِالْمَعْرُوفِ وَاتَّقُواْ اللّهَ وَاعْلَمُواْ أَنَّ اللّهَ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِیرٌ
مادرانى كه مىخواهند دوران شیردهى را كامل سازند، دو سال تمام فرزندانشان را شیر دهند. و خوراك وپوشاك این مادران، به وجهى نیكو بر عهده (پدر و) صاحب فرزند است. هیچ كس جز به قدر توانش مكلف نمىشود. هیچ مادرى به خاطر فرزندش ونیز هیچ پدرى به خاطر فرزندش نبایددچار ضرر شود. و (اگر پدر نباشد، هزینه خوراك و پوشاك مادر) بر عهده وارث اوست. و اگر پدر و مادر با توافق و مشورت یكدیگر بخواهند كودك را (زودتر از دو سال) از شیر بازگیرند، گناهی بر آنها نیست. واگر (به جهت عدم توانایى یا عدم موافقت مادر) خواستید دایهاى براى فر زندانتان بگیرید، گناهى بر شما نیست، به شرط اینكه آنچه را به وجهى پسندیده قرار گذاشتهایدبپردازید. و از خدا پروا داشته و بدانید خدا به آنچه انجام مىدهید بیناست.
در مورد پدر و مادر و فرزند، در این آیه كلمات «أب» و «اُمّ» نیامده، بلكه «والد» و «والده» آمده است. زیرا كلمات «أب» و«امّ» شامل عمو، معلّم و پدر زن مىشود. همانگونه كه زنان پیامبر صلى الله علیه وآله امّهات مؤمنین هستند، نه والدات آنها. چون آیات قبل مربوط به طلاق و جدایى زن و شوهر از یكدیگر بود، لازم است تكلیف كودكان و نوزادان نیز روشن شود، تا آنان فداى اختلافات پدر و مادر نشوند. توجّه به عواطف مادر، اهمیّت شیر مادر، مقدار نیاز طبیعى نوزاد به شیر و مدّت آن، در این آیه مطرح شده است.
پیام ها :
1- اسلام، دینى جامع است. حتّى براى تغذیه مناسب نوزاد با شیر مادر، برنامه دارد. «والوالدات یرضعن»
2- حتّى مادرِ طلاق داده شده، در شیر دادن نوزادش بر سایرین اولویّت دارد. «والوالدات یرضعن»
3- مدّت شیر دادن كامل دو سال است. «حولین كاملین»
4- باید حقوق مالى و مادّى مادر و دآیه در برابر شیر دادن فرزند پرداخت شود.«وعلى المولود له رزقهن و كسوتهن... اذا سلّمتم ما آتیتم»
5 - مقدار خرجى باید بر اساس عرفِ شناخته شده و به قدر توانایى باشد. «بالمعروف لا تكلّف نفس الاّ وسعها»
6- تكلیف، براساس قدرت وبه اندازهى توانایى انسان است. «لا تكلّف نفس الاّ وسعها»
7- فرزند نباید اسباب ضرر به والدین شود. «لا تضارّ والدة بولدها»
8 - باید زندگى مادر در دوران شیردهى تأمین شود، هرچند پدر فرزند از دنیا رفته باشد. «وعلى الوارث مثل ذلك»
9- از شیر گرفتن كودك، نیاز به مشورت وتوافق والدین دارد. «و ان ارادا فصالا عن تراض منهما و تشاور»
10- زن و شوهر درباره امور نوزاد باید مشورت كنند. «تشاور»
11- در شیر دادن، اوّل مادر بعد دایه. «والوالدات یرضعن... ان اردتم أن تسترضعوا اولادكم»
12- رعایت تقوا در تغذیه كودكان، بر عهده والدین است. «...واتقوا اللّه»
..............................................................
سوره مباركه لقمان آیه 14
وَوَصَّیْنَا الْإِنْسَانَ بِوَالِدَیْهِ حَمَلَتْهُ أُمُّهُ وَهْناً عَلَى وَهْنٍ وَفِصَالُهُ فِى عَامَیْنِ أَنِ اشْكُرْ لِى وَلِوَالِدَیْكَ إِلَىَّ الْمَصِیرُ
و ما انسان را دربارهى پدر و مادرش سفارش كردیم، مادرش او را حمل كرد، در حالى كه هر روز ناتوانتر مىشد، (و شیر دادن) و از شیر گرفتنش در دو سال است، (به او سفارش كردیم كه) براى من و پدر و مادرت سپاس گزار، كه بازگشت (همه) فقط به سوى من است.
جدا كردن كودك از شیر مىتواند در خلال دو سال باشد و واجب نیست بعد از پایان دو سال باشد. (كلمهى «فصال»، به معناى بازگرفتن كودك از شیر است و «فى عامین»، نشان آن است كه در لابلاى دو سال نیز مىتوان كودك را از شیر گرفت، گرچه بهتر است دو سال تمام شود.)
..............................................................
منبع: تفسیر نور
