ذكر لسانی بدون توجه نفس بلا اثر و بی نتیجه است و ذاكر را به مقصد نمی رساند. شخص ذاكر هرگاه صد هزاربار یا كریم و یا غنی گوید و مرامش غنی و ثروت باشد، اما دل وی به حضرت غنی مطلق و متوسل نباشد و با توجهش به سوی فلان و بهمان باشد توفیق نخواهد یافت، كسی كه به ذكر تسبیحات اربعه مشغول است، اما از عظمت حضرت حق غافل است و قلبش به زینت و جلال دنیا مشغول می باشد حتما به مقامی نخواهد رسید.
از همه موثرتر ذكر عملی است، یعنی در گفتار و كردار و پندار همواره باید مراقب خویش باشیم و حق را فراموش نكنیم تا همیشه رهبر و رهنما و ناصر و معین ما باشد، یعنی رضای محبوب را بر میل خود و رضای ماسوی ترجیح دهیم، چنانكه همین رمز خوشبختی از معصوم(ع) وارد است.
عمده ترین ذكری كه بنده را به مولا و مخلوق را به خالق نزدیك می كند و او را از مقربان درگاه او می سازد "ذكر نفسی یا عملی" است، یعنی ذكر لسانی و ذكر قلبی بدون عمل و كردار و ترجیح رضای پروردگار بی فایده و بدون اثر است. مثلا "سبحان ربی العظیم و بحمده"می گوییم و قلبا نیز به عظمت حضرت عظیم اعتراف می نماییم، اما نیت اطاعت نداریم و مرتكب معاصی می شویم.
