تبیان، دستیار زندگی

اقتصاد ایران آنلاین-مهدی دهقان: طبیعت گیلان، پوشیده از جنگل با آب و هوای معتدل و مرطوب است. این استان با مناطق سرسبز در شمال غربی رشته‌كوه البرز و بخش غربی كرانه‌های جنوبی دریای خزر واقع شده و علت حاصلخیزی آن تغییرات دما، بارندگی‌های فراوان و اقلیم ممتاز است. گیلان در زمینه تولید چای، برنج، زیتون، فندق، ابریشم و بادام زمینی جزو استان‌های برتر است و در این میان محصول اصلی كشاورزی این استان تاكنون برنج و چای بوده ‌است و تقریبا همه زمین‌های گیلان قابل كشت هستند و بخصوص برنجكاری در همه مناطق وجود دارد، كشت توت برای تغذیه كرم ابریشم نیز از قدیمی‌ترین فعالیت كشاورزی گیلانی است.

علاوه بر اینها تولید صنایع‌دستی و درآمدهای گردشگری را نیز باید در نظر داشت، اما با این همه محصول عالی و كم نظیر، كشاورزان این استان در ردیف فقیرترین كشاورزان كشور هستند و در سال‌های اخیر مشكلات متعدد، سبب بیكاری كشاورزان و سوق آنها به سمت شغل‌های كاذب از جمله سرایداری شده است. سبز شدن ویلا به جای محصولات كشاورزی نشان از فقر و تنگدستی كشاورزان این منطقه دارد، در حالی‌كه در واقع هیچ كشاورزی حاضر نیست شغل خود را با هیچ شغل دیگری عوض كند اما شرایط اقتصادی نامناسب كشاورزان را مجبور به انجام كارهایی غیر از كشاورزی كرده است.

به نظر می‌رسد سیاست‌های حمایتی دولت برای كشاورزان كافی نیست كه اگر خلاف این بود، شاهد قرار گرفتن، برنج هندی به جای برنج ایرانی در سبدكالا نبودیم. چنین اقداماتی نسخه كشاورزان را برای همیشه خواهد پیچید، زیرا دولت به جای اینكه با حمایت از كشاورزان و تولیدكننده‌های داخل انگیزه به آنها بدهد از كشاورزان هندی و چینی حمایت می‌كند.برخی عنوان می‌كنند برنج هندی ارزان‌تر است و هزینه كمتری برای تامین برنج مورد نیاز كشور نیاز است كه این امر درست نیست و كمترین تبعات آن بیكاری كشاورزان و ضرر چندین برابری به سلامت جامعه و دولت است.

فقر مداوم و استمرار گرفتاری‌های مالی باعث شده ماشین‌آلات و ادوات كشاورزی در استان گیلان فرسوده باشند، همچنین سنتی بودن شیوه كشاورزی و نبود آموزش كافی سبب شده تا میزان هزینه‌ها افزایش و میزان تولید و بهره‌وری كشاورزان بسیار كاهش یابد و همین امر امكان رقابت كشاورزی در بازارهای جهانی و حتی داخلی را از كشاورزان گیلانی گرفته است، این در حالی است كه كشاورزان با وجود این مشكلات، درصد قابل‌توجهی از نیاز كشور را تامین می‌كنند اما تضمینی برای خرید محصولات‌شان وجود ندارد. 

همه این مشكلات را باید در یك كفه گذاشت و حضور دلالان برای سوءاستفاده را در كفه‌ای دیگر و بدتر از همه این مسائل واردات بی‌رویه محصولات كشاورزی است كه به‌طور كل كشاورزان را برای ادامه كار بی‌انگیزه كرده است و اكنون نتیجه چنین مواردی تغییر كاربری زمین‌های كشاورزی و نابودی باغات شده است. در سال‌های اخیر بسیار دیده شده كه هنگام برداشت محصول شاهد واردات همان محصول از كشورهای دیگر هستیم در صورتی كه براساس قانون مصوب مجلس، واردات نباید در زمان برداشت محصول صورت گیرد، اما چنین موردی حداقل درخصوص برنج و چای مشاهده می‌شود و انبارها به جای تولید داخل از برنج وارداتی پر می‌شوند.

نماینده لنگرود در مجلس شورای اسلامی با انتقاد از اینكه توان صادرات محصولات كشاورزی را داریم، اما شاهد واردات هستیم،‌ گفت: با توجه به ظرفیت و تولیدی كه داریم علاوه بر اینكه نیاز كشور را می‌توانیم تامین كنیم، مازاد محصولات را می‌توان صادر كرد اما با چنین شرایطی باز واردات می‌كنیم. مهرداد بائوج‌لاهوتی با بیان اینكه گیلان به دلیل موقعیت جغرافیایی كه دارد به عنوان یكی از قطب‌های كشاورزی كشور مطرح است، افزود: یكی از راه‌های تامین معیشت كشاورزان تولید محصولاتی مانند برنج، چای، ابریشم و زیتون است. وی با انتقاد از اینكه واردات بی‌رویه آسیب جدی به كشت برنج، چای، ابریشم و زیتون وارد كرده است، ادامه داد: به عنوان مثال میزان مصرف برنج 2 میلیون و 800 هزار تن است، این در حالی است كه دومیلیون و 400 هزار تن برنج مورد نیاز داخل را تامین می‌كنیم.

نماینده لنگرود در مجلس تصریح كرد: 400 هزار تن باقی‌مانده را خیلی راحت می‌توانیم تامین كنیم اما به بهانه 400 هزار تن شاهد واردات 5میلیون تن برنج به داخل كشور هستیم. بائوج‌لاهوتی با انتقاد از این اتفاق می‌گوید: با توجه به اینكه به ایام پایانی سال نزدیك می‌شویم، دولت از توزیع سبدكالا خبر داده است اما در این سبدكالا برنج هندی به جای برنج ایرانی وجود دارد. دولت به جای اهمیت دادن به برنج ایرانی،‌ اقدام به توزیع برنج هندی می‌كند. و این اتفاقات واقعا مضحك است، به جرات می‌توانم بگوئیم باید از صادركنندگان برنج باشیم نه از واردكننده‌ها. وی با بیان اینكه هزاران هكتار از مزارع برنج استان گیلان تغییر كاربری پیدا كرده است و ساخت ویلاها در این اراضی كشاورزی در حال افزایش است، اضافه كرد: در گذشته 35 هزار هكتار باغ چای در استان گیلان وجود داشت اما اكنون 25 هزار هكتار آن باقی‌مانده است و مابقی تغییر كاربری پیدا كرده و به ویلا و خانه مسكونی تبدیل شده است.نماینده لنگرود در مجلس تصریح كرد: در گذشته 120 هزار تن چای تولید می‌كردیم اكنون این میزان به 22 هزار تن رسیده است.

چنین وضعیتی در مورد دیگر محصولات نیز وجود دارد. تولید ابریشم گیلان با 13 هزار هكتار باغ توت هفت هزار تن بود اما اكنون 3 هزار هكتار از باغات توت از بین رفته است. بائوج‌لاهوتی افزود: در چنین وضعیتی كه بحران موادغذایی وجود دارد،‌ آمادگی داریم به جای واردات صادركننده و تولیدكننده محصولات كشاورزی باشیم. وی انتقاد كرد: چرا دولت اجازه می‌دهد كه وضعیت كشاورزان از فقر و تنگنا به گونه‌ای شود كه كشاورز اقدام به فروش زمین خود برای ساخت ویلا كند، در صورتی كه كشاورزان عاشق زمین كشاورزی و باغ خودهستند، اما فقر و مشكلات اقتصادی آنها را وادار به این‌كار می‌كند. نماینده لنگرود در مجلس گفت: برای حل مشكلات كشاورزان باید عزم جدی وجود داشته باشد و نباید اجازه دهیم كه منافع عده‌ای بر منافع كشور ارجحیت داشته باشد و چنین افرادی اقدام به واردات كالا كنند. وی در مورد واردات بی‌رویه گندم نیز افزود: میزان مصرف گندم در كشور 11 میلیون تن است اما میزان تولید 12 میلیون تن است اما با چنین شرایطی شاهد واردات 5 میلیون تن گندم به كشور هستیم، چنین اقدامی آثار بدی بر صنعت كشاورزی خواهد گذاشت.