تبیان، دستیار زندگی

irantoorism.akairan.com/iranshenasi-irangardi/gilan-didaniha/6476.html

در حاشیهٔ جنوبی مرداب انزلی روستایی باقدمت تاریخی زیاد ودرعین حال بسیار زیبا و دیدنی با نام آشنای (آبکنار) خودنمایی می‌کند که بیشتر محصولات باغی وصیفی ودریایی منتصب به انزلی از دیر باز توسط کشاورزان وصیادان زحمت کش این روستا تامین می‌شده وهم اکنون نیز چنین است.گفتنی است روستای آبکنار در اصل شبه جزیره ایست که توسط مرداب ورودخانه سیاه گیشه(عروس سیاه)وتالاب هنده خاله واسفندسر(معروف به ماهروزه)در آب محاصره شده و از جنوب مرداب به گسکرات و جاده ترانزیت پونل و انزلی -آستارا راه دارد.

مرداب انزلی، در شمال ایران، واقع در استان گیلان و در کنار بندر انزلی است، در این تالاب گونه‌های مختلفی از آبزیان و پرندگان زندگی می‌کنند، هم چنین دارای نیلوفرهای آبی معروفی است.

تالاب انزلی در حدود 40 کیلومتری شمال رشت و در جنوب غربی شهرستان انزلی و دریای خزر قرار دارد. وسعت این تالاب فصول زمستان و بهار به علت افزایش بارندگی به حدود 120 کیلومتر مربع می‌رسد و در تابستان و پاییز به حدود 80 کیلومتر تقلیل می‌باید. تالاب انزلی که یک تالاب بین‌المللی است، زیستگاه مناسبی برای برای آبزیان و پرندگان مهاجر به شمار می‌آید.

علاوه بر این، تالاب انزلی محل تخم‌ریزی ماهیان به ویژه ماهیان سفید می باشد.در مجموع این تالاب با توجه به زیبایی‌های چشمگیر خود می‌تواند به عنوان اکوسیستم آبی ـ طبیعی، گردشگران زیادی را به خود جلب کند.

لاله مردابی، نگین زینت بخش تالاب انزلی
این گل زیبا همه ساله گردشگران بسیاری را به دل تالاب انزلی می کشاند.
تالاب بزرگ ( آبکنار) ، بخشی از منطقه حفاظت شده سیاه کشیم و پناهگاه حیات وحش سرخانکل عمده ترین رویشگاه این گیاه است .

در کتاب تالاب انزلی تالیف برهان ریاضی آمده است : " لاله مردابی در زبان علمی ( نلومبیوم کاسپیکوم ) nelumbium capsicum نامیده می شود. برگهای لاله مردابی برامده از آب ، مدور قلبی شکل ، بسیار بزرگ ( تا قطر 60 سانتی متر ) به رنگ سبز متمایل به آبی با کناره کامل و گل های درشت ( تا قطر 20 سانتی متر ) با گلبرگهای صورتی رنگ ضخیم و متعدد است .

لاله مردابی به صورت پراکنده در اجتماعات کوچکی که از یک سو منتهی به نیزار و از سوی دیگر آب باز و یا جوامع گیاهان شناور و غوطه ور ، قرار دارد.
گلهای زیبای لاله مردابی از اردیبهشت تا مرداد ماه می روید . بنظر می رسد قو علاقه زیادی به تغذیه از دانه این گیاه دارد به طوریکه اغلب در فصل زمستان این پرنده در رویشگاههای لاله مردابی دیده می شود.
برخی افراد محلی بذرهای این گیاه را که در گویش گیلکی به آن سله باقلا ( باقلای آبگیر ) گفته می شود چیده و به عنوان پسته دریایی در معرض فروش قرار می دهند .

این گونه انتشار بسیار محدودی در سطح جهانی دارد و لذا گسترش آن در این منطقه واجد ارزش بین المللی است . "
اما بنظر می رسد زیبایی این گل در کنار برخی عوامل دیگر بلای جانش شده است .
به گفته محیط بانان امسال ( تابستان 88 ) از حجم گل دهی لاله مردابی کاسته شده است
آمد و شد قایقها به محدوده رویشگاه این گیاه ، کندن بذر و گل توسط برخی افراد ناآگاه ، آلودگی آب تالاب به مواد شیمیایی و نفتی و شرایط آب و هوایی از شمار این گلهای زیبا به میزان قابل توجهی کاسته است .
گاه دیده می شود بعضی متجاوزان به منابع طبیعی اعم از افراد محلی ( برای فروش گل ) و یا گردشگران ( برای گرفتن عکس و فیلم با گلهای زیبای لاله مردابی ، قایق خود را مملو از گلهای چیده شده می کنند، بدون توجه به این که این کار می تواند در آینده نه تنها دیگران بلکه خود آنان را از دیدن این گلهای زیبا محروم کند.

خطر بدل شدن تالاب انزلی به باتلاق
مدیرکل اداره حفاظت محیط زیست گیلان اعلام کرد : افزایش بار رسوبی تالاب انزلی در نیم قرن اخیر که عمق تالاب را از 11 متر به 2.5 متر رسانده است، گفت: برای افزایش عمیق تالاب، به ساماندهی و لایروبی و هم‌چنین 15 میلیارد تومان اعتبار نیاز داریم تا با لایروبی، رسوب‌برداری، برداشت گیاهان آبزی در حد خردمندانه، برداشت نی، جمع‌آوری آزولا و گیاهان حاشیه تالاب با دستگاه‌ها و تجهیزات شناور، عمق تالاب را به 6 متر برسانیم.

وی با اشاره به اینکه مساحت تالاب در حدود 18 هزار هکتار است، در ادامه گفت: می‌توان از رسوبات بیولوژیک تالاب در گلخانه‌ها برای ایجاد فضای سبز استفاده کرد.

وی  به وجود تله‌های رسوب‌گیر در حوضه آبریز تالاب‌ها اشاره و خاطرنشان کرد: با راه‌اندازی سیستم‌های تصفیه‌خانه و فاضلاب در انزلی و غازیان، که تا دو سال دیگر به بهره‌برداری می‌رسد، در آینده جهشی در محیط زیست اتفاق خواهد افتاد و خرید دستگاه شناور لایروب می‌توان برنامه‌ریزی ده ساله برای لایروبی تالاب را ترسیم کرد و تمام مسوولان، مردم، گردشگران و حاشیه‌نشینان تالاب موظف به حفظ و تسریع در پاکسازی این زیستگاه ارزشمند هستند.