در چند دهه اخیر، سازهای جدیدی با بهره گیری از سازهای زهی غربی ساخته شده اند که کم کم جای خود را در موسیقی شهری ایران باز کرده اند. از جمله می توان به ساخت انواع کمانچه آلتو و کمانچه باس اشاره کرد که همگی صدایی بم تر از کمانچه معمولی دارند. کمانچه آلتو دو و نیم پرده و کمانچه باس یک هنگام کامل (Octave) بم تر از کمانچه معمولی صدا می دهند.
کمانچه باس از ابداعات سازنده مبتکر سازهای ایران، ابراهیم قنبری مهر است که هنوز مراحل تجربی خود را پشت سر می گذارند و چندان فراگیر نشده است. شیوه نواختن آن نه مانند کمانچه معمولی که مانند ویولونسل می باشد.
یکی از سازندگان مبتکر نیز الگوهای مختلفی بر اساس کمانچه ساخته و برای هر یک، نام خاصی نهاده است. رضا ژاله یکی از این تجربه هایش را به نام خود یعنی ساز "ژاله" نامگذاری کرده و نمونه آلتوی آن و همچنین ساز دیگری برگرفته از کمانچه با نام "دلربا" ساخته است.در حال حاضر کمانچه ساز بسیار مهمی در گروه نوازی ایرانی به حساب می آید. چنان که بدون آن ارائه یک کار پر حجم و جذاب بسیار دشوار است. صدای این ساز جلوه بسیار درخشانی به کار گروه نوازی می دهد و اگر نوازنده آن قوی باشد، به تنهایی می تواند با چندین ساز مضرابی ایران نظیر تار و سنتور برابری کند. می گویند اگر بخش کمانچه در یک کار گروهی به خوبی اجرا شود، کل کار قابل قبول خواهد بود. دو نوازی کمانچه با تأثیر پذیری از الگوی دوئت موسیقی غربی نیز از دیگر تجربه های نوین کمانچه نوازی معاصر است. غالباً یک کمانچه معمولی با همراهی یک کمانچه آلتو، دو خط ملودی مستقل و در عین حال مرتبط با هم را می نوازند. گاهی نیز هر دو ساز از نوع کمانچه معمولی انتخاب می شود که نوازندگان سعی می کنند به محدوده صوتی هم نزدیک نشوند و هر کدام ملودی متفاوتی را بنوازند.
منبع : سایت
