تبیان، دستیار زندگی

مطلب اول: مراد از"قولى ـ بگو" سخن گفتن نیست چون بنا شد سخن نگوید، بلكه مقصود از آن فهماندن است، و لو به اشاره؛ چون تفهیم به اشاره را هم قول مى‏گویند. و از فراء نقل شده كه هر چیزى را كه به انسان برسد، به هر طریق كه باشد عرب آن را كلام مى‏گوید مگر آنكه با مصدر تاكید شود كه در آن صورت مقصود تنها سخن گفتن خواهد بود. (1)
مطلب دوم: بشر در این جا مراد هر فردی است که ممکن است در پاک بودن دامان حضرت مریم(س) شک داشته و لذا از او سؤال کند که این فرزند را از کجا آورده ای؟

حضرت زکریا(ع) که به پاکی مریم(س) اطمینان دارد و خود حضرت عیسی(ع) هم که این سؤال را از مادرش نمی پرسد.
اصلا در این آیه می خواهد بگوید اگر از آینده و سخن مردم نگرانى، آسوده خاطر باش، و ‏نیازى به این نیست كه تو از خود دفاع كنى، آن كس كه این مولود را به تو داده وظیفه دفاع را هم نیز به خود او سپرده است. بنا بر این از هر نظر آسوده خاطر باش و غم و اندوه به خاطرت راه نده.
مطلب سوم: در تفاوت بین بشر و انسان است که می توان گفت:
انسان: با مراجعه به موارد آن خواهیم دید كه از آن جسد ظاهرى و صورت ظاهرى مراد نیست، چنان كه در بشر مراد است، بلكه باطن و نهاد و استعداد و انسانیت و عواطف او در نظر است.
بشر: شك نیست كه بشر به معنى انسان است، ولى آدمى را نسبت به فضائل و كمالات و استعدادهایش انسان، و نسبت به جسد و ظاهر بدن و شكل ظاهرش بشر می گویند.
قرآن در هر كجا كه از انسان جسد و شكل ظاهر مراد بوده لفظ بشر آورده است.
لذا فرموده: «إِنَّما أَنَا بَشَرٌ مِثْلُكُمْ» (2) یعنى مردم از حیث بشریّت برابراند و فرقشان در كمالات و اعمال است. (3)

_____________
(1) ترجمه المیزان، ج‏14، ص 57.
(2) فصّلت، 6.
(3) قاموس قرآن، ج‏1، ص 132 و 192.
لینك بحث اصلی :
http://www.askquran.ir/showthread.php?t=26424