پنج شنبه 23/8/1392 - 21:45
-0 تشکر
671512
█ جهاد در راه خدا.(چرا؟چگونه؟کِی؟) █
تعریف جهاد : جهاد در لغت از کلمه ( جهد) به فتح یا ضم جیم به معنی قدرت و مشقت و سختی است . و اجتهاد ، به معنی نهایت سعی برای چیزی بدست آوردن . اما در دین و شریعت دو نوع تعبیر دارد .
الف : تعبیر خاص که منظور آن بکار گرفتن نهایت سعی و تلاش در قتال و جنگ با کفار و طاغیان است .
ب : تعبیر عام طبق تعریف ابن تیمیه رحمه الله می گوید :« جهاد ، حقیقت سعی و تلاش در بدست آوردن آنچه الله آنرا دوست می دارد از باورها و کردارهای نیک و دفع آنچه الله برآن خشم می گیرد مثل کفر و فساد و طغیان. » کتاب مجموع الفتاوی 10/191با این تعریف هر آنچه که مومن در بدست آوردن آن درراه ایمان به الله و فرمانبری او تلاش نماید مثل مقاومت در برابر شر و بدیها و انحرافات ، ثابت قدم ماندن در دین الله ، استقامت در مقابل وسوسه های شیطان ، از جمله جهاد در راه الله محسوب می شود .
انواع جهاد :جهاد طبق تعبیرهایش اینگونه تقسیم می شود :
1- جهاد بانفس : با کسب علوم شرعی که منجر روشنایی بصیرت انسان می گردد و با استقامت براعمال نیک مبنیبر علم صحیح ، راه درست زیستن برای انسان واضح و روشن می شود .و از جمله جهاد با نفس : ایستادن در برابر خواسته های نفسانی و تمایلات درونی انسان برای غوطه ور شدن در اعماق شهوتهای حرام می باشد و الله تعالی در آیه 69 سوره عنکبوت می فرمایند : {وَالَّذِینَ جَاهَدُوا فِینَا لَنَهْدِیَنَّهُمْسُبُلَنَا} ( کسانی که در راه ما تلاش و جهاد نمایند، آنان را به راههای خود رهنمود می کنیم) .و همچنین از جمله جهاد با نفس : بخشیدن مال و خرج نمودن در راههای خیر بطور عام و بخشش برای جهاد فیسبیل الله بطور خاص می باشد . الله سبحانه در آیه 60 سوره انفال می فر مایند :{وَمَا تُنفِقُواْ مِن شَیْءٍ فِی سَبِیلِ اللّهِ یُوَفَّ إِلَیْكُمْ وَأَنتُمْ لاَ تُظْلَمُونَ } ( هر آنچه در راه الله صرف نمایید ، پاداش آنرا به تمام و کمال به شما داده می شود و هیچگونه ستمی نمی بینید) .
2- ایستادگی در برابر شیطان : شیطان انسان را با شبه های گمراه کننده و میل به حرام اغواء می کند که مقاومت در برابر مکرهای شیطان نوعی از جهاد محسوب می شود .
3- تلاش و مجاهدت در مقابل فاسقین : بوسیله دعوت دادن به اعمال نیک و نهی کردنشان از اعمال بد و آنها را با بهترین روش توجیح و راهنمایی نمودن .
4- تلاش و کوشش در برابر افراد منافق صفت : که با امر به معروف و نهی از منکر و شبهات آنان را باطل کنیم و و بیارزش و پوچ بودن ادعا های آنان را اعلام کنیم .
5- ایستادگی در برابر کفار : با دعوت دادن و جنگیدن با آنها به کتاب ( زاد المعاد ابن قیم 3/5) مراجعه شود .فضیلت جهاد :جهاد و جنگ و پیکار با کفار در راه الله قله و بالاترین درجه اسلام است و بوسیله این فریضه دینی بود که پرچم اسلام در شرق و غرب بر افراشته شد واین امر از بالاترین و مهمترین عملهایی است که قرب و نزدیکی به الله را بدنبال دارد و از بارزترین عبادتها است .و برای بلند شدن کلمه الله مشروع شده و یک نوع راهی برای دعوت عموم مردم است و آیات و احادیث زیادی دال بر فضیلت این امر مهم وجود دارد ، در آیه 111 سوره توبه می خوانیم { إِنَّ اللّهَ اشْتَرَى مِنَ الْمُؤْمِنِینَ أَنفُسَهُمْ وَأَمْوَالَهُم بِأَنَّ لَهُمُ الجَنَّةَ یُقَاتِلُونَ فِی سَبِیلِ اللّهِ فَیَقْتُلُونَ وَیُقْتَلُونَ وَعْداً عَلَیْهِ حَقّاً فِی التَّوْرَاةِ وَالإِنجِیلِوَالْقُرْآنِ وَمَنْ أَوْفَى بِعَهْدِهِ مِنَ اللّهِ فَاسْتَبْشِرُواْ بِبَیْعِكُمُ الَّذِی بَایَعْتُم بِهِ وَذَلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِیمُ }( بیگمان الله جان و مال مومنان را در برابر بهشت خریداری می کند ، اینکه در راه الله بجنگند و بکشند و کشته شوند . این وعده ای است که الله در تورات و انجیل و قرآن ، وعده راستین آنرا داده است و چه کسی از الله به عهد خود وفا کننده تر است ؟ پس به معامله ای که کرده اید شاد باشید و این پیروزی بزرگ و رستگاری سترگی است).و در آیه 20-21-22 سوره توبه می فرمایند : {الَّذِینَ آمَنُواْ وَهَاجَرُواْ وَجَاهَدُواْ فِی سَبِیلِ اللّهِ بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ أَعْظَمُ دَرَجَةً عِندَ اللّهِ وَأُوْلَئِكَ هُمُ الْفَائِزُونَ٭ یُبَشِّرُهُمْ رَبُّهُم بِرَحْمَةٍ مِّنْهُ وَرِضْوَانٍ وَجَنَّاتٍ لَّهُمْ فِیهَا نَعِیمٌ مُّقِیمٌ ٭خَالِدِینَ فِیهَا أَبَداً إِنَّ اللّهَ عِندَهُ أَجْرٌ عَظِیمٌ } ( کسانیکه ایمان آورده اند و مهاجرت کرده اند و درراه الله با جان و مال جهاد نموده اند دارای منزلت والاتر و بزرگتری در پیشگاه الله هستند و آنان رستگاران و به مقصود رسندگان می باشند . ) (پروردگارشان آنان را به رحمت خود و خوشنودی و بهشتی مژده می دهد که در آن نعمتهای جاودانه دارند .) ( همواره در بهشت جاودانه می مانند بیگمان در پیشگاه الله پاداش بزرگی موجود است .) و همچنین در آیه 169 تا 171 سوره آل عمران می فرمایند : {وَلاَ تَحْسَبَنَّ الَّذِینَ قُتِلُواْ فِی سَبِیلِ اللّهِ أَمْوَاتاً بَلْ أَحْیَاء عِندَ رَبِّهِمْ یُرْزَقُونَ٭ فَرِحِینَ بِمَا آتَاهُمُ اللّهُ مِن فَضْلِهِ وَیَسْتَبْشِرُونَ بِالَّذِینَ لَمْ یَلْحَقُواْ بِهِم مِّنْ خَلْفِهِمْ أَلاَّ خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَلاَ هُمْ یَحْزَنُونَ٭ یَسْتَبْشِرُونَ بِنِعْمَةٍ مِّنَ اللّهِ وَفَضْلٍ وَأَنَّ اللّهَ لاَ یُضِیعُ أَجْرَ الْمُؤْمِنِینَ } ( و کسانی که در راه الله کشته می شوندمرده مشمار ، بلکه آنان زنده اند و به ایشان نزد پروردگارشان روزی داده می شود ) ( آنان شادمانند از آنچه که الله به فضل و کرم خود به ایشان داده است و خوشحالند بخاطر کسانی که بعد از آنان مانده اند و به ایشان نپیوسته اند همانا ترس و هراسی بر ایشان نیست و آنان اندوهگین نخواهند شد .) ( شاد و خوشحالند بخاطر نعمتهایی که الله به آنان داده است و فضل و کرمی که به ایشان روا دیده است و همانا الله اجر و پاداش مومنان را ضایع نمی کند .)امام بخاری مسلم و از ابو هریره رضی الله عنه روایت می کنند از پیامبرسوال شد چه کاری برتر و بهتر است ؟ فرمودند ( ایمان به الله و رسولش) گفته شد سپس چه چیزی ؟ فرمودند ( جهاد در راه الله ) . همچنین این دو بزرگوار از انس رضی الله عنه روایت می کنند (یک صبحگاه و یک شامگاه جهاد کردن بهتر است از دنیا وآنچه در آن است ) .حکم جهاد :علماء مسلمین براین هستند که جهاد با کفار و جنگیدن با آنها بخاطر نشر دین اسلام فرض کفایی است . یعنیزمانیکه گروهی این واجب را انجام دادند فرضیت و گناه آن از دیگران ساقط می شود . وبدلیل قول الله در آیه 95 سوره نساء {لاَّ یَسْتَوِی الْقَاعِدُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ غَیْرُ أُوْلِی الضَّرَرِ وَالْمُجَاهِدُونَ فِی سَبِیلِ اللّهِبِأَمْوَالِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ فَضَّلَ اللّهُ الْمُجَاهِدِینَ بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ عَلَى الْقَاعِدِینَ دَرَجَةً...} ( مسلمانانیکه می نشینند بامسلمانانیکه با مال و جان در راه الله جهاد می کنند برابر نیستند الله مرتبه والایی را نصیب مجاهدان نموده است کهبالاتر از درجه خانه نشینان است مگر اینکه خانه نشینان دارای غذری باشند...) ابن قدامه رحمه الله می گویند این آیه دلیلی است بر اینکه آنانیکه جهاد نرفته اند گناه کار نیستند . ( المغنی 13/6 )و الله تعالی در آیه 122 سوره توبه می فرماید : {وَمَا كَانَ الْمُؤْمِنُونَ لِیَنفِرُواْ كَآفَّةً فَلَوْلاَ نَفَرَ مِن كُلِّ فِرْقَةٍ مِّنْهُمْ طَآئِفَةٌ لِّیَتَفَقَّهُواْ فِی الدِّینِ وَلِیُنذِرُواْ قَوْمَهُمْ إِذَا رَجَعُواْ إِلَیْهِمْ لَعَلَّهُمْ یَحْذَرُونَ } ( شایسته نیست که مومنان همگی بیرون بروند بلکه بایستی از هر قوم و قبیله ای عده ای برای یادگیری تعلیمات اسلامی خارج شوند و هنگامیکه بسوی قوم و قبیله خود برگشتند آنان را بترسانند تا برحذر باشند ) حالاتی که در آن جهاد واجب می شود :علماء گفته اند در سه حالت جهاد واجب می شود
1- زمانیکه دو لشکر اسلام وکفربا هم روبه رو شدند دیگر حق نداری به معرکه پشت دهی ، در آیه 15و16 سوره انفال آمده : {یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ إِذَا لَقِیتُمُ الَّذِینَ كَفَرُواْ زَحْفاً فَلاَ تُوَلُّوهُمُ الأَدْبَارَ ٭ وَمَن یُوَلِّهِمْ یَوْمَئِذٍ دُبُرَهُ إِلاَّ مُتَحَرِّفاً لِّقِتَالٍ أَوْ مُتَحَیِّزاً إِلَى فِئَةٍ فَقَدْ بَاء بِغَضَبٍ مِّنَ اللّهِ وَمَأْوَاهُ جَهَنَّمُ وَبِئْسَ الْمَصِیرُ } ( هنگامیکه با انبوه کافران روبه رو شدید بدانان پشت نکنید٭هر کس در آن هنگام به آنان پشت کند و فرار نماید گرفتار خشم الله خواهد شد و جایگاه او ، دوزخ خواهد بود و جهنم بدترین جایگاه است)
2- زمانیکه کفار به شهر معین حمله ور شود بر اهل آن شهر جنگیدن واجب است زیرا دفاع از نفس واجب است . اللهسبحانه در آیه 190 سوره بقره می فرماید: {وَقَاتِلُواْ فِی سَبِیلِ اللّهِ الَّذِینَ یُقَاتِلُونَكُمْ وَلاَ تَعْتَدُواْ إِنَّ اللّهَ لاَ یُحِبِّ الْمُعْتَدِینَ } ( و در راه الله بجنگید با کسانی که با شما می جنگند و تجاوز و تعدی نکنید).3- زمانیکه ولی امر مسلمین گروهی را موظف کرد به اینکه برای جهاد به منطقه ای بروند ، همانطور که درآیه 38 و39 سوره توبه آمده {یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ مَا لَكُمْ إِذَا قِیلَ لَكُمُ انفِرُواْ فِی سَبِیلِ اللّهِ اثَّاقَلْتُمْ إِلَى الأَرْضِ أَرَضِیتُم بِالْحَیَاةِ الدُّنْیَا مِنَ الآخِرَةِ فَمَا مَتَاعُ الْحَیَاةِ الدُّنْیَا فِی الآخِرَةِ إِلاَّ قَلِیلٌ٭إِلاَّ تَنفِرُواْ یُعَذِّبْكُمْ عَذَاباً أَلِیماً وَیَسْتَبْدِلْ قَوْماً غَیْرَكُمْ وَلاَ تَضُرُّوهُ شَیْئاً وَاللّهُ عَلَى كُلِّ شَیْءٍ قَدِیر){ ای مومنان ! چرا هنگامیکه به شما گفته می شود در راه الله حرکت کنید سستی میکنید و دل به دنیا می دهید ؟ آیا به زندگی این جهان به جای زندگی آن جهان خشنودید ؟ خوشی و کالای این جهان در برابر خوشی و کالای آن جهان چیز کمی بیش نیست ٭ اگر برای جهاد بیرون نروید الله شما را عذاب دردناکی می دهد قومی را جایگزینتان می سازد که جدای از شما آیند و هیچ زیانی به الله نمی رسانید و الله برهرچیزی توانا است(چه زمانی جنگ ، جهاد در راه الله محسوب می شود ؟
جنگیدن و نبرد از دو قصد و نیت خارج نیست :
1 ـ لبیک گفتن به دستور الله ، بخاطر انتشاز عقیده یگانگی و دفاع از حیثیت اسلام و سرزمین مسلمین و برایافراشته شدن کلمه الله ، در راه او قربانی شدن، جهاد در راه الله محسوب میشود .
2 ـ اما نیتی بر عکس آن باشد ، مثل اینکه بخاطر شجاعت یا تعصب قومیت یا کسب ثروت و مال و یا شعارها و اهداف باطل ، بجنگد اینها هیچ کدام جزء جهاد در راه الله محسوب نمی شود .از رسول الله صلی الله علیه وسلم در مورد مردی که بخاطر شجاعت و یا تعصب و یا ریا جنگ کند پرسیدند : آیا جهاد در راه الله محسوب می گردد ؟ فرمودند : ( کسی که بخاطر اینکه حکم الله اجرا شود بجنگد آن جنگ و نبرد در راه الله محسوب می شود ( بروایت امام بخاری و امام مسلم رحمهما الله .جهاد تا روز قیامت باقی است : از حکمت های الله این است که کشمکش و درگیری بین حق و باطل تا روز قیامت باقی بماند و تا زمانی که این درگیریو کشمکش وجود دارد جهاد هم وجود دارد و به وقت معینی محدود نشده است تا زمانی که باطل و گمراهی و کفر وجود دشته باشد جهاد هم باقی است و فضیلت آن بر حسب همه زمانها و مکانها بر جای خود وجود دارد . الله تعالیدر آیه 217 سوره بقره می فرماید : ( .. وَلاَ یَزَالُونَ یُقَاتِلُونَكُمْ حَتَّىَ یَرُدُّوكُمْ عَن دِینِكُمْ إِنِ اسْتَطَاعُواْ .. ) < پیوسته با شما خواهند جنگید تا اگر بتوانند شما را از دین و آئینتان بربگردانند > .و امام مسلم از جابر رضی الله عنه از پیامبر روایت می کنند که فرمودند : ( همیشه گروهی از امت من بخاطر حق در جنگ و کارزار هستند و تا روز قیامت وجود خواهند داشت .)و پیامبر می فرمایند : ( خیر و خوبی تا روز قیامت در اسبها وجود دارد ) اشاره به این است که تا قیامت جهاد وجود دارد . بروایت امام بخاری و امام مسلم رحمهما الله |
