تبیان، دستیار زندگی

ماه «ذى الحجّه»، آخرین ماه «سال هجرى قمرى» است و ماهى است بسیار پربركت. بزرگان دین هنگامى كه این ماه وارد مى شد، اهمّیّت ویژه اى به عبادت در آن مى دادند. مخصوصاً در دهه اوّل این ماه .در بعضى از روایات آمده است، شب هاى دهگانه اى كه قرآن در سوره «والفجر و لیال عشر» به آن سوگند یاد كرده است، شب هاى دهه اوّل این ماه شریف است،و این سوگند به خاطر عظمت آن است. 

خداوند در سوره حج (آیه ۲۸) ضمن بیان فریضه بزرگ «حج» سخن از «أیّام مَعْلُومات» گفته است كه مؤمنان باید در آن به یاد خدا باشند. یكى از تفسیرهاى معروفِ «أیّام مَعْلُومات» كه در روایات نیز آمده است، ده روز اوّل ماه ذى الحجّه است. بنابراین، هم شب هاى آن عزیز است و هم روزهاى آن. 
در حدیثى از رسول خدا(صلى الله علیه وآله) مى خوانیم كه عبادت و كار نیك در هیچ ایّامى به اندازه این ایّام (ده روز اوّل ماه ذى الحجّه) فضیلت ندارد. 
افزون بر اینها، هم صدا شدن با زوّار خانه خدا در این ماه، و یاد و خاطره مراسم باشكوه حج و معنویّت و بركات آن، حال و هواى دیگرى به انسان مى دهد; مخصوصاً براى كسانى كه در سلك زوّار سعادتمند خانه خدا قرار گرفته اند، یا با یاد و خاطره آنها همراهند.

برای مشاهده اینفوگرافی در ابعاد بزرگتر روی آن کلیک کنید

خواندن این نماز کمتر از ۵ دقیقه طول میکشد و به حسب احادیث و روایات صحیح و معتبر و متواتر کسی که آنرا بجای آورد در ثواب همه ی حاجیان شریک میگردد، بدون این كه از ثواب آنان چیزی كاسته شود .

کیفیت خواندن نماز « و واعدنا » :

« مابین نماز مغرب و عشاء دو رکعت نماز بجا آورد، در هر رکعت پس از حمد ، سوره توحید و سپس آیه ۱۴۲ از سوره شریفه الأعراف را میخواند :

« وَ واعَدْنا مُوسى ثَلاثینَ لَیْلَةً وَ أَتْمَمْناها بِعَشْرٍ فَتَمَّ میقاتُ رَبِّهِ أَرْبَعینَ لَیْلَةً وَ قالَ مُوسى لِأَخیهِ هارُونَ اخْلُفْنی فی قَوْمی وَ أَصْلِحْ وَ لا تَتَّبِعْ سَبیلَ الْمُفْسِدین »

کسانیکه این آیه را حفظ نیستند میتوانند از روی قرآن و یا یادداشت بخوانند .

برای دهه اول این ماه اعمالی ذکر شده است که عبارتند از:

- روزه نُه روز اوّل
در روایتى از امام موسى کاظم (علیه‌السلام) نقل شده است که هر کس نُه روز اوّل ذى الحجّه را روزه بدارد، خداوند ثواب روزه تمام عمر را براى او می‌نویسد.

- دعای مخصوص دهه اول
ابوحمزه ثمالى از امام صادق (علیه‌السلام) نقل کرده است که آن حضرت، از روز اوّل تا عصر روز عرفه، پس از نماز صبح و قبل از نماز مغرب این دعا را می‌خواند:

َ«للّـهُمَّ هذِهِ الاَْیّامُ الَّتى فَضَّلْتَها عَلَى الاَْیّامِ وَشَرَّفْتَها، وَ قَدْ بَلَّغْتَنیها بِمَنِّکَ وَرَحْمَتِکَ، فَاَنْزِلْ عَلَیْنا مِنْ

بَرَکاتِکَ، وَاَوْسِعْ عَلَیْنا فیها مِنْ نَعْمآئِکَ،
«خدایا این روزهایى است که بر سایر روزها برترى و شرافتش دادى و به لطف و رحمتت مرا بدانها رساندى، پس برکات خودت را بر ما فرو بار و از نعمت‌های خود در این روزها بر ما وسعت ده.

 اَللّـهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ اَنْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد، وَاَنْ تَهْدِیَنا فیها لِسَبیلِ الْهُدى، وَالْعَفافِ وَالْغِنى،

وَالْعَمَلِ فیها بِما تُحِبُّ وَتَرْضى،
خدایا من از تو می‌خواهم که بر محمّد و آل محمّد درود فرستى و ما را در این روزها به راه هدایت و پاک‌دامنی و بى نیازى راهنمایى فرمایى و به انجام آنچه دوست دارى و موجب خشنودى تو است، موفقمان دارى.

اَللّهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ یا مَوْضِعَ کُلِّ شَکْوى، وَیا سامِعَ کُلِّ نَجْوى، وَیا شاهِدَ کُلِّ مَلاَ، وَیا عالِمَ کُلِّ خَفِیَّة، اَنْ

تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد، وَ اَنْ تَکْشِفَ عَنّا فیهَا الْبَلاءَ، وَ تَسْتَجیبَ لَنا فیهَا الدُّعآءَ، وَ تُقَوِّیَنا فیها وَ

تُعینَنا، وَتُوَفِّقَنا فیها لِما تُحِبُّ رَبَّنا وَتَرْضى، وَعَلى مَا افْتَرَضْتَ عَلَیْنا مِنْ طاعَتِکَ، وَطـاعَةِ رَسُولِکَ وَاَهْلِ

وِلایَتِکَ،
خدایا از تو خواهم اى جایگاه هر شکایت و اى شنواى هر سخن سِرّى و راز و اى حاضر در هر جمع و اى داناى هر نهان که درود فرستى بر محمّد و آل محمّد و بگشایى در این روزها از ما بلا و گرفتارى را و مستجاب گردانى در آن‌ها دعاى ما را و نیرو دهى به ما در این روزها و کمکمان دهى و موفقمان دارى پروردگارا بدان چه دوست دارى و خشنود گردى و بر آنچه واجب کرده اى بر ما از اطاعت خودتو اطاعت پیامبرت و اهل ولایتت.

اَللّـهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ، اَنْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد، وَاَنْ تَهَبَ لَنا فیهَا الرِّضا، اِنَّکَ

سَمیعُ الدُّعآءِ، وَلا تَحْرِمْنا خَیْرَ ما تُنْزِلُ فیها مِنَ السَّمآءِ، وَطَهِّرْنا مِنَ الذُّنُوبِ یا عَلاّمَ الْغُیُوبِ، وَاَوْجِبْ لَنا فیها

دارَ الْخُلُودِ،
خدایا اى مهربانترین مهربانان از تو می‌خواهم که درود فرستى بر محمّد و آل محمّد و در این ایام خشنودى خویش را به من ببخش که براستى تو شنواى دعایى و ما را از خیرى که در این روزها از آسمان فرو بارى محروم مکن و از گناهان پاک‌مان کن اى داناى بر نادیدنی‌ها و در این ایّام براى ما خانه جاویدان را واجب گردان.

اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد، وَلا تَتْرُکْ لَنا فیها ذَنْباً اِلاَّ غَفَرْتَهُ، وَلا هَمّاً اِلاَّ فَرَّجْتَهُ، وَلا دَیْناً اِلاَّ قَضَیْتَهُ، وَلا

غائِباً اِلاَّ اَدَّیْتَهُ، وَلا حاجَةً مِنْ حَوائِجِ الدُّنْیا وَالاْخِرَةِ اِلاَّ سَهَّلْتَها وَیَسَّرْتَها، اِنَّکَ عَلى کُلِّ شَىْء قَدیرٌ،


خدایا بر محمّد و آل محمّد درود فرست و هیچ گناهى براى ما باقى مگذار جز آن که بیامرزى و نه اندوهى جز آن که بگشایى و نه بِدهى جز آن که بپردازى و نه غایبى جز آن که به ما برسانى و نه حاجتى از حاجات دنیا و آخرت جز آن که آسان و هموارش گردانى که براستى تو بر هر چیز توانایى.

 اَللّـهُمَّ یا عالِمَ الْخَفِیّاتِ، یا راحِمَ الْعَبَراتِ، یا مُجیبَ الدَّعَواتِ، یا رَبَّ الاَْرَضینَ وَالسَّمواتِ، یا مَنْ لا تَتَشابَهُ

عَلَیْهِ الاَْصْواتُ، صَلِّ عَلى مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد، وَاجْعَلْنا فیها مِنْ عُتَقآئِکَ وَطُلَقآئِکَ مِنَ النّارِ، وَالْفائِزینَ بِجَنَّتِکَ،

وَالنّاجینَ بِرَحْمَتِکَ، یااَرْحَمَ الرّاحِمینَ، وَصَلَّى اللهُ عَلى سَیِّدِنا مُحَمَّد وَآلِهِ اَجْمَعینَ، وَسَلَّمَ عَلَیْهِمْ تَسْلیماً.


خدایا اى داناى اسرار پنهان اى رحم کننده بر اشک دیدگان اى اجابت کننده دعاها اى پروردگار زمینها و آسمانها اى که صداها بر او اشتباه نشود بر محمّد و آل محمّد درود فرست و ما را در این روزها ازآزادشدگان و رهایى یافتگان از آتش و نائل شوندگان به بهشتت و نجات یافتگان قرار ده بوسیله رحمتت اى مهربانترین مهربانان و درود خدا بر آقاى ما محمّد و آلش همگى و سلام بر همه آنان باد.

ذکر شریف لا اله إلاّ اللّه
- در هر روز از این دهه، این تهلیلات (لا اله إلاّ اللّه ها) را که از امیر مؤمنان (علیه‌السلام) نقل شده است بخواند و اگر روزى ده مرتبه بخواند بهتر است:
لا اِلهَ اِلاَّ اللهُ عَدَدَ الّلَیالى وَالدُّهُورِ، لا اِلهَ اِلاَّ اللهُ عَدَدَ اَمْواجِ الْبُحُورِ، لا اِلهَ اِلاَّ اللهُ وَرَحْمَتُهُ

خَیْرٌ مِمّا یَجْمَعُونَ، لا اِلهَ اِلاَّ اللهُ عَدَدَ الشَّوْکِ وَالشَّجَرِ، لا اِلهَ اِلاَّ اللهُ عَدَدَ الشَّعْرِ وَالْوَبَرِ، لا

اِلهَ اِلاَّ اللهُ عَدَدَ الْحَجَرِ وَالْمَدَرِ، لا اِلهَ اِلاَّ اللهُ عَدَدَ لَمْحِ الْعُیُونِ، لا اِلهَ اِلاَّ اللهُ فِى اللَّیْلِ اِذا

عَسْعَسَ، وَالصُّبْحِ اِذا تَنَفَّسَ، لا اِلـهَ اِلاَّ اللهُ عَدَدَ الرِّیاحِ فِى الْبَرارى وَالصُّخُـورِ، لا اِلـهَ اِلاَّ

اللهُ مِـنَ الْیَـوْمِ اِلـى یَـوْمِ یُنْفَخُ فِى الصُّورِ.

معبودى جز خدا نیست به شماره شبها و روزگاران. معبودى جز خدا نیست به شماره موج‌هاى دریاها معبودى جز خدا نیست و رحمت او بهتر است از آنچه مردم جمع کنند معبودى جز خدا نیست به شماره هر خار وهر درخت معبودى جز خدا نیست به شماره هر مُو و کُرک معبودى جز خدا نیست به شماره هر سنگ و کلوخ معبودى جز خدا نیست به شماره بهم خوردن چشم‌ها معبودى جز خدا نیست در شب چون تاریک شود ودر صبح چون بدمد معبودى نیست جز خدا به شماره بادها در صحراهاو کوه‌ها معبودى جز خدا نیست از امروز تا روز نفخ.

اعمال روز اول
- روزه که ثواب روزه هشتاد ماه را دارد.
- خواندن نماز حضرت فاطمه (علیهاالسلام) توصیه شده است که دو نماز دو رکعتی است و در هر رکعت بعد از حمد پنجاه مرتبه توحید خوانده شود؛ و بعد از سلام تسبیحات آن حضرت گفته شود و بعد دعای ذیل خوانده شود: «سبحان ذی العزّ الشامِخِ المُنیف، سبحانَ ذِی الجَلالِ الباذِخِ العظیم، سبحانَ ذی

المُلکِ الفاخِرِ القدیم، سُبحانَ مَن یری اَثَرَ النَملَةِ فی الصَّفا، سُبحانَ مَن یری وَقعَ الطَّیرِ

فی الهَواءِ، سُبحانَ مَن هُوَ هکَذا وَلا هکذا غیره ...»

- پیش از زوال دو رکعت نماز بخواند، در هر رکعت حمد یک مرتبه، و هر یک از توحید، آیة‌الکرسی و قدر ده مرتبه خوانده شود.

- هر کس از ظلم ظالمی می‌ترسد در این روز بگوید: «حَسبی حَسبی حَسبی مِن سُوالی عِلمُکَ بِحالی» تا خدای متعال او را از شر ظالم کفایت کند.