تبیان، دستیار زندگی

: بداخلاقی از طریق پیشگیری و درمان برطرف می‌شود، اما پیش‌گیری از بد اخلاقی از زمان طفولیت باید انجام گیرد. والدین باید عملاً محاسن اخلاقی را به فرزندان خود تعلیم دهند و آنان را از بد خلقی دور سازند.

 نكته دیگر اجتناب از معاشرت با افراد بد اخلاق است. امام علی(ع) می‌فرماید: (ایاك ومصاحبة الفساق فان الشّر بالشر ملحق‌؛ از مصاحبت با گناه كاران پرهیز كن كه پیوند بد، سرانجام شر و بدی به بار می‌آورد.) اما در مرحله درمان باید توجه داشت كه علاج و درمان بیماری‌های اخلاقی همانند بیماری‌های جسمی، مبتنی بر چهار شرط اصولی است ۱. آگاهی از وجود بیماری‌؛ ۲. شناخت منشأ بیماری و راه علاج آن‌ ۳. تصمیم مریض برای درمان بیماری‌ ۴. انجام برنامه‌های درمانی. بنابراین كسی كه به بدخلقی خود پی برد، در مرحله بعد باید منشأ كج خلقی را بشناسد.

صفات ناپسند و از جمله بدخلقی، علل متعددی دارد كه مهمترین آنها سوءعادت و عقده‌های درونی و بیماری‌های جسمی می‌باشند. اگر خلق بد تنها ناشی از سوء عادت باشد، باید در ترك آن كوشید و عادت بد را با جایگزین كردن عادت پسندیده از صفحه خاطر محو كرد. علی(ع) می‌فرماید: (روّضوا انفسكم علی الاخلاق الحسنة‌؛ خود را به اخلاق نیك عادت دهید) اگر بدخلقی، معلول عقده روحی یا بیماری جسمی باشد، باید این عقده گشوده شود و بیماری حاصل از آن درمان گردد. مرحله دیگری كه در درمان بدخلقی مهم است، تصمیم قاطع برای درمان می‌باشد، چرا كه شناخت بیماری و منشأ آن به تنهایی كفایت نمی‌كند.

چه بسا افرادی از بدخلقی رنج می‌برند و اظهار تنفر می‌كنند، اما در مقام عمل با اراده جدّی به علاج آن نمی‌پردازند. این تصمیم وقتی اتخاذ می‌شود كه انسان به آثار بدخلقی آگاهی پیدا كند.