آیا صدقه دادن و بخشش کردن تنها جنبه مالی و مادی د ارد یا انسان می‌تواند به اشکال دیگر نیز بخشش کند؟ شاید این سوال برای خیلی از افراد مطرح باشد.
برای پاسخ به این سوال ابتدا به حدیثی زیبا از امام حسین (ع) اشاره می‌کنیم که فرمودند: "بخشندهترین مردم کسی است که به آن که چشم امید به او نبسته بخشش کند1".
اما حال ببینم در کلام رسول خدا و ائمه(ع) چه کارهایی صدقه محسوب می‌شوند؟
پیامبر خدا(ص) در این باره می‌فرمایند: " بر هر مسلمانی است که هر روز صدقه بدهد. عرض شد: چه کسی توان این کار را دارد؟ حضرت فرمود: برداشتن چیزهای آسیب رسان از سر راه، صدقه است؛ نشان دادن راه به دیگری، صدقه است، عیادت از بیمار، صدقه است، امر به معروف، صدقه است، نهی از منکر، صدقه است و جواب سلام را دادن، صدقه است 2".
آن حضرت در جایی دیگر خودداری از بدی، را صدقه می‌دانند و می‌فرمایند: "هر کار نیکی، صدقه است3".
پیامبر خدا(ص) همچنین فرمودند: "زبانت را نگهدار؛ زیرا این کار صدقه‌ای است که برای خودت میدهی4".
امام صادق(ع) نیز در تشریح ویژگی صدقه‌ای که مورد رضایت خداوند است می‌فرمایند: "صدقه‌ای که خدا آن را دوست دارد عبارت است از: اصلاح میان مردم، هرگاه رابطه شان تیره شد و نزدیک کردن آنها به یکدیگر، هرگاه از هم دور شدند5".
ایشان همچنین می‌فرمایند: "فهماندن سخن به ناشنوا، بی آن که از این کار به ستوه آیی، صدقه‌ای گواراست6".
منابع روایات:
1- کشف الغمّه: 2 / 242 منتخب میزان الحکمة: 122
2- بحار الأنوار: 75 / 50 / 4 منتخب میزان الحکمة: 318
3- الخصال: 134 / 145 منتخب میزان الحکمة: 318
4- الکافی: 2 / 114 / 7 منتخب میزان الحکمة: 318
5- الکافی: 2 / 209 / 1 منتخب میزان الحکمة: 318
6- بحار الأنوار: 74 / 388 / 1 منتخب میزان الحکمة: 318
